چرا یک طرف باید نور و روشنایی باشد و طرف دیگر تاریکی و سیاهی؟

پرسش:
چرا یک طرف باید نور و روشنایی باشد و طرف دیگر تاریکی و سیاهی و ظلمت، هدف از این کار چیست؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
ما  درست متوجه پرسش شما نشدیم ، برداشت ما از پرسش شما این است که چرا خدا شب وروز را آفریده است اگر منظور شما را اشتباه متوجه نشده ایم در مکاتبه بعدی  برای  ما واضح بنویسید تا بتوانیم بهتر در خدمت شما باشیم، پاسخی که ارائه می شود با توجه به فهم ما از پرسش شما است..
خداوند در قرآن می فرماید:
« الله الذى جعل لكم الليل لتسكنوا فيه» (1)خداوند كسى است كه شب را براى شما آفريد تا در آن بياسائيد
چرا كه تاريكى شب از يكسو موجب تعطيل قهرى برنامه‏هاى روزانه است ، و از سوى ديگر خود تاريكى آرام بخش و مايه استراحت تن و اعصاب و روح است ، و نور مايه جنبش و حركت ،لذا به دنبال آن مى‏افزايد : و روز را بينا و روشنى بخش «و النهار مبصرا») (2)تا محيط زندگى انسانها را روشن سازد و براى هر گونه فعاليت آماده كند. .
اين نظام دقيق شب و روز ، و برنامه متناوب نور و ظلمت ، يكى از نمونه‏هاىفضل و كرم پروردگار بر بندگان است ، و از عوامل مهم حيات انسانها و موجودات زنده است،اگر نور نبود حيات و زندگى و حركت وجود نداشت ، و اگر تاريكى متناوب نبود، شدت نور همه موجودات را خسته و ناتوان و فرسوده مى‏كرد و گياهان را مى‏سوزانيد و نابود مى‏ساخت ، ولى اكثر مردم از كنار اين مواهب عظيم الهى بى‏توجه مى‏گذرند و شكر او را بجا نمى‏آورند.
مساله نظام نور و ظلمت و آمد و شد شب و روز كه هر يك با نظم خاصى جانشين و خليفه ديگرى مى‏شود بسيار حساب شده و شگفت‏انگيز است ، هر گاه روز دائمى بود يا فوق طولانى آنقدر حرارت بالا مى‏رفت كه تمام موجودات زنده مى‏سوختند ، و هر گاه شب جاويدان بود و يا بسيار طولانى همه از شدت سرما منجمد مى‏شدند. ! .
قرآن به يكى از مهمترين نظامات اين عالم بزرگ يعنى نظام نور و ظلمت اشاره كرده مى‏فرمايد : شبش را تاريك و ظلمانى و روزش را آشكار و نورانى ساخت ( و اغطش ليلها و اخرج ضحاها) (3) كه هر كدام از اين دو در زندگى انسان و ساير موجودات زنده اعم از حيوان و گياه نقش فوق العاده مهمى دارد،نه انسان بدون نور مى‏تواند زندگى كند كه همه بركات و روزيها و حس و حركت او وابسته به آن است و هم بدون ظلمت زندگى او ممكن نيست كه رمز آرامش او است.
 از دیگر سو، نور لطيفترين و پر بركت‏ترين موجودات جهان ماده است ، نه تنها روشنائى و زندگى ما كه هر حركت و جنبشى بستگى به نور آفتاب دارد ، نزول قطرات باران ، نمو گياهان ، شكفتن غنچه‏ها ، رسيدن ميوه‏ها ، زمزمه جويبارها ، رنگين شدن سفره انسانها از انواع مواد غذائى ، حتى حركت چرخهاى عظيم كارخانه‏ها ، و توليد برق و انواع محصولات صنعتى بازگشت به اين منبع بزرگ انرژى يعنى نور آفتاب مى‏كند،خلاصه اينكه تمام انرژيهاى روى كره زمين ( جز انرژى ناشى از شكستن هسته اتمها ) همه از نور آفتاب مدد مى‏گيرد كه اگر او نبود همه جا خاموش و بى‏روح ، بى‏نور و بى‏حركت و مرده بود،تاريكى شب با اينكه بوى مرگ و فنا مى‏دهد از نظر تعديل نور آفتاب و تاثير عميق آن در آرامش جسم و جان و جلوگيرى از خطرات تابش يكنواخت نور خورشيد نيز يك امر حياتى براى انسانها محسوب مى‏شود ، كه اگر تناوب شب و روز نبود حرارت در كره زمين آنچنان بالا مى‏رفت كه همه چيز را آتش مى‏زد ، چنانكه در كره ماه كه شبها و روزهاى طولانى دارد ( هر كدام به اندازه پانزده شبانه روز كره زمين است ) روزهايش گرمائى كشنده ، و شبهايش سرمائى نابود كننده دارد .
بنا بر اين هر يك از اين دو ( نور و ظلمت ) آيتى است عظيم از آيات الهى .
از اين گذشته نظم بسيار دقيقى كه بر اين دو حاكم است به وجود آورنده تاريخ منظم زندگى انسانهاست ، تاريخى كه اگر نبود روابط اجتماعى به هم مى‏ريخت ، و زندگى براى انسان بسيار مشكل مى‏شد ، از اين نظر نيز اين دو از آيات الهى هستند .
جالب اينكه قرآن در اين آيات مى‏گويد : شب از روز پيشى نمى‏گيرد اين تعبير نشان مى‏دهد كه روز قبل از شب آفريده شده است (4)
 ، و شب به دنبال آنست..درست است كه اگر كسى از بيرون به كره زمين نگاه كند اين دو را مانند دو موجود سياه و سفيد مى‏بيند كه مرتبا بر گرد كره زمين مى‏چرخند ، و در اين حركت دايره مانند قبل و بعدى تصور نمى‏شود،اما اگر توجه كنيم كه اين كره زمين ما نخست جزء آفتاب بوده و در آن روز همه جا روز بود و شبى وجود نداشت اما به محض اينكه از آن جدا و دور شد و سايه مخروطى شكل آن در جهت مخالف نور آفتاب افتاد شب پديد آمد شبى كه به دنبال روز در حركت است ، دقت و ظرافت اين تعبير روشن مى‏شود. .
و همانگونه كه گفته شده است ،نه تنها خورشيد و ماه در اين فضاى بيكران شناورند كه شب و روز هم در اين فضا بر گرد كره زمين شنا مى‏كنند ، و هر يك براى خود مدار و مسير دورانى دارند.

پی نوشت ها:
1) سوره یونس ،آیه 67
2)سوره غافر آیه 61
3) سوره نازعات آیه 29
4) سوره یس آیه 40