پرسش:
درست است كه قرآن ما را به اطاعت از رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) فرا مى خواند (اَطيعُوا اللّهَ واَطيعُوا الرَّسولَ؛ از خدا و رسول خدا اطاعت كنيد) ؛ امّا از كجا معلوم كه اطاعت كردن از آن حضرت بر ما واجب و لازم باشد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
فعل «اطيعوا» (= اطاعت كنيد) در آيه شريفه (اَطيعُوا اللّهَ وَ اطيعوا الرَّسولَ) از ريشه «طاعة» (= فرمان بردن) است و «طاعة» در مقابل «تطوّع» (= انجام دل بخواه
يك كار) مى باشد. «تطوّع» در مستحبات به كار مى رود و «طاعت» در واجبات استفاده مى شود كه «ملزم بودن»، از عناصر اصلى آن است.[1]
معنى لزوم و وجوب در به كارگيرى فعل «اطيعوا» و هم خانواده هاى آن در قرآن مانند: «اطعنا» و «يُطع» كاملا واضح است. مثلا در آيه 66 سوره احزاب مى فرمايد: (يَومَ تُقَلَّبُ وُجوهُهُم فِى النّارِ يَقولونَ يا لَيتَنا اَطَعنَا اللّهَ واَطَعنَا الرَّسولا؛ در آن روز كه صورت هاى آنان در آتش (دوزخ) دگرگون خواهد شد (از كار خويش پشيمان مى شوند و) مى گويند: اى كاش خدا و پيامبر را اطاعت كرده بوديم)در اين آيه راه نجات از دوزخ اطاعت از خدا و رسول او دانسته شده است و اين خود دليل روشنى بر معنى وجوب و لزوم در كلمه «اطيعوا» و هم خانواده هاى آن است.
[1]. ر.ك: معجم الفروق اللغويه، ابى هلال عسكرى و سيد نورالدين جزايرى، ص 335، شماره 1331، مؤسسة النشر الاسلامى.