پرسش:
سلام و احترام
در هفت چيز خمس واجب مى شود:
1 منفعت كسب ; يعنى مالى كه انسان از طريق تجارت يا صنعت و يا كسب هاى ديگر به دست مى آورد, ازمخارج سال او و عيالش زياد بيايد.
2 گنج ; مالى است كه در زمين يا درخت يا كوه و يا ديوار پنهان باشد كسى آن را پيدا كند.
3 معدن ; اگر از معدن طلا يا نقره يا مس يا سرب يا آهن يا نفت يا زغال يا سنگ يا فيرزه يا عقيق يانمك و يامعدن هاى ديگر چيزى به دست آورد و به مقدار نصاب باشد.
4 مال حلالى كه مخلوط به حرام باشد. اگر مال حلال به گونه اى با مال حرام مخلوط شود كه انسان نتواند آن هارا از يكديگر تشخيص دهد, بايد خمس تمام مال را بدهد.
5 جواهرى كه به واسطهء فرورفتن در دريا به دست مى آيد.
6 غنيمت ; اگر مسلمانان به امر امام با كفّار جنگ كنند و غنايمى در جنگ به دست آورند.
7 زمينى كه كافر ذمّى از مسلمان بخرد. كافر ذمّى به كافرى گفته مى شود كه به صورت اقليت در كنار مسلمانان زندگى مى كند و شرايط ذمّه را پذيرفته است .
8 خمس (يك پنجم ) چيزهايى كه ذكر شد, مال امام (ع) است كه بايد تحويل او گردد. در عصر غيبت تحويل فقيه جامع الشرايط مى شود.
خمس دو نصف مى شود: نيمى به عنوان سهم سادات كه با اجازهء فقيه مى توان به سادات فقير داد و نيم ديگر به عنوان سهم امام (ع) كه فقيه جامع الشرايط طبق صلاحديد براى ارتقاى حوزه های علميه و امور خيريهء ديگر مصرف مى نمايد.(1)
زكات
زكات بر نُه چيز واجب است :
گندم , جو, خرما, كشمش , طلا, نقره , شتر, گاو و گوسفند.
اگر كسى مالك يكى از اين نُه چيز باشد, با شرايطى بايد مقدارى را كه در اسلام معيّن شده , به يكى ازمصرف هايى كه دستور داده اند برساند.(2) براى اطلاع بيشتر به رساله هاى عمليه مراجعه شود.
پـاورقى
1.توضيح المسائل مراجع , ج 2 ص 13ـ 59
2.همان , ص 113 مسئله 1853
