توضیحی برای تحدی قرآن؟

پرسش:

قرآن منکران خود را به مبارزه دعوت کرده است و در دو سوره بقره و يونس به مخالفانش اعلام نموده است اگر مي توانند يک سوره همانند قرآن بياورند و اگر نتوانستند اين دليلي است بر اعجاز و اينکه قرآن کلام خداست. به نظر من اين استدلال خدشه پذير است زيرا اولا تشخيص اينکه متني کوچک به اندازه يک سوره از قرآن آيا واقعا شبيه قرآن است يا نه کاري است مشکل زيرا معيار و خط کش ارزيابي معيار ثابت و معيني نيست (مثلا مثل عصاي موسي يا شق القمر واضح و روشن نيست) شايد حديث 455 نهج البلاغه شاهد خوبي باشد که استاد فصاحت و بلاغت در پاسخ سوالي در مورد بهترين شاعر فرموده است: شعرا در يک ميدان مسابقه نداده اند که خط پايان آن شناخته شده باشد و اگر لازم باشد (من حيث المجموع) آن پادشاه گمراه است. بنابراين قضاوت کار مشکلي است به خصوص براي افراد عادي. شايد گفته شود قرآن با شعر شاعران متفاوت است! در جواب مي توان گفت که به هر حال سور قرآن بالاخص سوره هاي کوچکتر آن به نوعي از نظم بر خوردار هستند (مي توان آنها را با اشعار مقايسه نمود.)

پاسخ:

سلام خداوند بر شما دوست عزیز

قرآن کتابي است که هم آورنده آن مشخص و هم هدف آن معين است . هم اعلام شده که آورنده فقط مامور ابلاغ است . کلام از جانب او نيست بلکه از جانب رب العالمين است .فرستنده که رب العالمين است اعلام کرده اگر قبول نداريد که اين کتاب از جانب من است، حداقل يک سوره مانند آن بياوريد . به سخن دانان منصف که خودتان به سخنداني آنان اعتراف داريد ، ارائه دهيد(1)؛ اگر قبول کردند که مثل قرآن است ،پس اين ادعا دروغ است .اگر نتوانستيد چنين کلامي حداقل به اندازه يک سوره بياوريد که اهل سخن مورد قبول خودتان بر همانندي آن با قرآن شهادت دهند، (که نمي توانيد حتي اگر جن و انس پشت به پشت هم دهيد)(2)پس باور کنيد که اين کتاب از آسمان و از جانب خداست.
آيه به شرح زير است:
و ان کنتم في ريب مما نزلنا علي عبدنا فاتوا بسوره من مثله و ادعوا شهدائکم ان کنتم صادقين(3)
اگر در آنچه بر بنده مان نازل کرده ايم ،شک داريد،پس سوره اي مانند آن بياوريد . شاهدان خودتان را به قضاوت و تاييد همانندي آن با قرآن فرابخوانيد، اگر راست مي گوييد.
با توجه به اين آيه معلوم مي شود قرآن معيار و ملاک مشخص براي ارزيابي معرفي کرده ،آن جمع سخندانان و سخن شناساني است که صلاحيت اين قضاوت را دارند،حتي اگر مومن به قرآن نباشند.
از ابتداي ظهور اسلام تا امروز سخندانان زيادي آمده اند که در صدد معارضه با قرآن  بوده  اما نتوانسته  و به خود جرات نداده اند سروده و نوشته خود را به جامعه عرضه کنند، چون هم  به همسان نبودن آن شهادت  داده اند ؛ هم در صورت ارائه آن، مورد استهزا قرار مي گرفتند، زيرا همه سخندانان به ناهمساني آشکار آن با قرآن شهادت مي دادند. معدود افرادي هم که اقدام به معارضه کرده اند، چنان شکست فاحشي خورده اند که  دليلي قاطع بر ادعاي قرآن است.
 تفاوت قرآن با نوشته هاي بشري به قدري زياد است که هر سخن شناسي به راحتي مي تواند ناهمساني نوشته هاي بشري با قرآن را تشخيص دهد .مانند نوشته هاي بشري هم افق و نزديک به هم نيستند که تشخيص برتر، مشکل يا اختلافي باشد.
اما ادعاي پيامبري به اين آساني نيست . مشکل تر قابل تصديق بودن آن است. هر کس که شعر يا نثري زيبا و تاثير گذار گفت، به خود اجازه نمي دهد که ادعاي نبوت کند، زيرا اين بزرگ ترين ظلم است . جسارت بسيار بر خدا مي خواهد که کسي به دروغ ادعاي نبوت کند. غالب انسان ها چنين جسارتي بر خدا ندارند.
اما اگر افرادي يافت شوند( که يافت هم شدند) که چنين جسارتي بر خدا داشته باشند، بايد  نشانه ها و دلايل آن ها را در قابل قبول بودن اين ادعا ياري کند، از جمله:
 سابقه آن ها نشان از خداباوري و ايمان و صداقت آنان داشته باشد . در ما اين اطمينان را ايجاد کند که به دروغ و براي اهداف دنيايي چنين ادعايي نمي کنند.
 بايد ادعا کنند که آوردن متني به سان متن ارائه داده شده، توسط ديگران  محال است . توانمندان بر اين کار را به مبارزه بطلبند، نه فقط شما را .
بايد در اديان و کتب آسماني پيشين نام و ياد و علامات او ثبت شده باشد .
 خداوند اجازه نمي دهد کساني که مرتکب اين بزرگ ترين ظلم مي شوند، از کيفر  در  دنيا سالم به در روند . آنان را نزد خلايق رسوا و خوار مي کند .  رسوا شدن مدعيان دروغين پيامبري در طول تاريخ ، بسياري از شيطان هاي دنيا طلب را از چنين ادعايي بازداشته  است.

1. البحر المحيط ، ج‏1، ص 172؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص 46؛ التبيان في تفسير القرآن، ج‏1، ص 104.
2. اسراء(17)آيه88.
3-بقره(2)آيه23.