پرسش:
آيا دوزخ هم چون بهشت جاويدان است ، اگر جهنم ابدي باشد شايد از عدل الهي به دور باشد چون هر گناهي حدي براي مجازات وعذاب دارد واگر جهنم ابدي نيست عاقبت دوزخيان چه مي شود؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
آخرين منزلگاه بشر در سير عالم وجود، بهشت يا جهنم است. آنان كه وارد بهشت مي شود، هميشه و جاودان در آن جا زندگي مي كنند و در ناز و نعمت به سر مي برند اما آنان كه به جهنم مي روند، دو دسته هستند:
يك دسته مدتي در آن جا مجازات مي شوند و وقتي حسابشان پاك شد، از جهنم بيرون مي آيند و وارد بهشت مي شوند.
دستة ديگر از جهنميان براي هميشه در آن جا مي مانند و جايگاه ابدي آنان دوزخ است.
از منابع اسلامي استفاده مي شود كه عموم افراد پاك و با ايمان، در بهشت جاودانه خواهند بود و برخي از گناهكاران (كه وجود آن ها غرق در كفر و انكار و گناه و تجاوز شده است) براي هميشه در مجازات و عذاب دوزخ مي مانند.
به تعبير قرآن كريم "بلي من كسب سيئةً و احاطتْ به خطيئتُه فإولئك اصحاب النّارهم فيها خالدون؛(1) آري كسي كه مرتكب گناهي گردد و آثار آن تمام وجود او را احاطه كند، آنان یاران آتش اند و جاودانه در آن خواهد ماند".
كفر و شرك به خدا كه ريشهاي نفساني دارد و روان انسان را در تاريكي مطلق قرار ميدهد، در سراي ديگر تجسم عيني و اخروي آن رنگ ابديت را دارد و مايه كيفر دائمي ميشود.
در مورد گناهان هم ميشود گفت: گرچه گناه در دوران محدود انجام گرفته است، امّا اگر تمام وجود انسان را پر كرده باشد و هیچ نقطه روشنی در روان انسان باقی نمانده باشد ، خود گناه مبدأ توليد و پيدايش رنج و عذاب هميشگي در سراي ديگر ميگردد.(2)
از ديدگاه شيعه خلود در جهنم فقط براي كفّار و مشركين و منكرين خدا و قيامت و انبياء است و انسان مسلمان و مؤمن اگرچه مرتكب گناهان کبیره شده باشد دائماً در جهنم نميماند، بلكه پس از چشيدن عذاب به مقدار لازم بالاخره نجات پيدا ميكند واهل بهشت ميشود.
پي نوشتها:
1.سوره بقره (2) آية 81.
2. اقتباس از منشور جاويد، ج 9، از ص 400 به بعد.