سؤال:
چرا خداوند انسان ها را جاودانه خلق نكرد؟
جواب:
سلام
خداوند انسان را جاودانه آفريده است. زندگي انسان در چهار مرحله خلاصه مي شود كه هر مرحله نسبت به مرحله قبل از خودش وسيع تر است.
1 – مرحلة شكم مادر.
2 – مرحله دنيا . اين دو مرحله براي همگان روشن است.
3 – مرحله برزخ.
4 – مرحله آخرت.
از اين دو مرحلة اخير قرآن و احاديث خبر داده اند.
قرآن دربارة عالم برزخ مي فرمايد: «و من ورائهم برزخ الي يوم يبعثون؛(1) و عقب آن ها (پس از مرگ) عالم برزخ است تا روزي كه برانگيخته شوند».
1 – امام سجاد (ع) فرمود: «قبر، باغي از باغ هاي بهشت يا گودالي از گودال هاي جهنم است».(2)
از نظر قرآن و حديث مرگ نابودي نيست، بلكه عبور از مرحله دنيا به مرحله برزخ است كه به مراتب از دنيا وسيع تر مي باشد.
امام حسين (ع) در روز عاشورا ياران خود را مخاطب ساخت و فرمود: «اي بزرگ زادگان! استقامت كنيد، چرا كه مرگ فقط پلي است كه شما را از ناراحتي ها و رنج ها به سوي باغ هاي وسيع و نعمت هاي جاويدان بهشت عبور مي دهد.كدام يك از شما ناخشنوديد كه از زنداني به قصري مستقل شويد؟ دنيا زندان مؤمنان و بهشت كافران است و مرگ پلي است براي گروه اول به سوي بهشت و براي گروه دوم به سوي دوزخ».(3)
قرآن دربارة پايان عالم برزخ و ورود انسان ها به جهان آخرت و صحنه قيامت مي فرمايد: «و نفخ في الصور فاذا هم من الأجداث الي ربهم ينسلون؛(4) در صور دميده مي شود، ناگهان آن ها از قبرهاي شان شتابان به سوي (دادگاه) پروردگارشان حركت مي كنند. نيز فرمود: «يوم ينفخ في الصور فتأتون افواجاً؛(5) روز قيامت روزي است كه در صور دميده مي شود و شما فوج فوج وارد (محشر) مي شويد».
در دادگاه قيامت به اعمال انسان رسيدگي مي شود، سپس گروهي به جهنم و گروه ديگر به بهشت وارد
مي شوند و براي هميشه در اين دو جا به حيات خود ادامه مي دهند. با توجه به اين نكته كه در جهنم كفار معاند(كساني از سر لجاجت و عناد حق را انكار كرده اند) براي هميشه باقي مي مانند و بقيه پس از تحمل مجازات اعمال بد خود، از جهنم آزاد شده و به بهشت وارد مي شوند).
قرآن در مورد وسعت بهشت مي فرمايد: «و سارعوا الي مغفرة من ربّكم و جنة عرضها السموات و الأرض اعدّت للمتقين؛ بشتابيد به سوي مغفرت پروردگار خود و به سوي بهشتي كه پهناي آن همة آسمان ها و زمين را فراگرفته و آماده براي پرهيزكاران است.»
بنابراين خداوند، انسان ها را جاودانه خلق كرده ، تمام حقيقت انسان را نفس او تشكيل مي دهد. نفس به لحاظ تجرد آن نابود شدني نيست و براي هميشه باقي است. باقي نماندن هميشگي در دنيا دليل بر اين نيست
كه انسان جاودانه نيست، زيرا در دنيا امكان زندگي جاويد وجود ندارد، ولي در سراي ديگر كه اين امكان فراهم است، انسان در آن جا جاودانه خواهد ماند، يعني اصلاّ خود دنيا و جهان مادي پيوسته در حال دگرگوني بوده و جاودانه نيست تا انسان در آن جا باقي بماند. جهان ديگري پس از اين عالم است كه جاودانه است و آن جا تغيير دگرگوني ندارد و انسان در آن عالم جاودانه است.
1 – مؤمنون (23) آيه 100.
2 – تفسير برهان، ج3، ص 120.
3 – بحارالانوار،ج44، ص 297.
4 – يس (36) آيه 51.
5 – نبأ (78) آيه 18.