پرسش:
مادرم در شتشو سخت میگیرد و امر و نهی میکند، من هم خیلی حرص و جوش میخورم! در مقابل این گونه مشکلات چطور برخورد کنم؟
پاسخ:
اوّلاً بدانید که مادرتان بیمار است و نباید از بیماری که از مشکل وسواس رنج میبرد، انتظار داشته باشید به خواستة شما عمل کند. مادرتان غرضی ندارد و نمیخواهد شما را اذیت کند اما به خاطر وسواس، در شتشو امر و نهی میکند. توصیه میکنیم مادرتان را نزد روانپزشک ببرید و برای درمان بیماری او چارهای بیندیشید.
ثانیاً: با قبول این واقعیت که گفته شد، مشکل رفتاری مادرتان برای شما آسان میشود، یعنی اگر پذیرفتید که او بیمار است، دیگر از برخورد تند او ناراحت نمیشوید و تا حد امکان انتظارات او را برآورده میکنید و یا مانند خواهرانتان غصه نمیخورید و کار خودتان را میکنید. به نظر میرسد برخورد منطقی همان است که خواهران شما برگزیدهاند. تا وقتی که در منزل مادر هستید. ناگزیر هستید با ایشان کنار بیایید و او را تحمل کنید. حرفهای تند و آزار دهنده او را نادیده بگیرید و اگر ناراحت شدید، فوراً موقعیت خود را تغییر دهید، مثلاً به اتاق دیگر بروید و یا خود را به کاری مشغول کنید.
اگر به خاطر خدا صبر پیشه کنید،اجر و پاداش اخروی خواهید داشت. بنابر این حساسیت خود را کم کنید و با صبر و بردباری، فشار روحی را به حداقل برسانید، چون اگر این حالت را ادامه دهید، به مشکلات عصبی گرفتار خواهید شد. از آن رو که نسبت به خواهرانتان بزرگتر هستید، مسئولیت شما سنگینتر است. احترام به مادر را به عنوان یک اصل در خانه حاکم سازید، که خیر و برکت زندگی در احسان به پدر و مادر است.
پرسش 3: از بیماری خواهر و برادرم رنج میبرم، چه کنم تا با مشکلات کنار بیایم؟
پاسخ: از این که نسبت به برادر و خواهرتان احساس مسئولیت میکنید و به فکر آنان میباشید و کمکشان میکنید، جای تقدیر و سپاس دارد. این روحیه که آکنده از عواطف انسانی است، بسیار ارزشمند است و نزد خداوند بدون پاداش نخواهد بود. اما این احساس اگر به حد افراط کشیده شود، زیانآور است.
قبول واقعیت در گرو اموری است:
1ـ شناخت واقعیت: اگر بدانید ماهیت دنیا، وجود مشکلاتی همچون بیماری و گرفتاری را میطلبد، به راحتی میتوانید با آن کنار بیایید. امام علی(ع) میفرماید: «مَن عرف الدنیا لم یحزن للبلوی؛ کسی که دنیا را بشناسد، به خاطر بلاها محزون نمیشود».(1) هر کس غصه و مشکلی دارد، البته بعضی آن را کتمان و برخی آن را فاش میکنند. پس برای غلبه بر نگرانی، لازم است این گونه مسائل را طبیعی بدانید. امام علی(ع) میفرماید: «هیچ کس از تغییرات روزگار ایمن نیست و از مشکلات روزگار به سلامت نخواهد ماند».(2)
2ـ بدانی با غصه خوردن، مشکلی حل نمیشود، بلکه مشکل زیاتر میگردد. پس منطق حکم میکند که انسان واقعیت را آن طور که هست بشناسد.
3ـ ما از آینده خبر نداریم و شفا در دست خداست، بنابر این نسبت به درمان بیماری خوشبین و امیدوار باشید.
4ـ به نقاط قوّت و امتیازات خود بیندیشید و به افرادی که مشکلات بیشتری دارند، فکر کنید:
زمانه پندی آزادوار داد مرا زمانه را چو نکو بنگری، همه پند است
به روز نیکِ کسی زینهار غصه مخور بسا کساکه به روز تو آرزومند است
در تاریخ آمده است: انوشیروان نسبت به بوذر جمهر خمشگین شد و دستور داد او را در اتاق تاریکی زندانی کنند. چندین روز گذشت. انوشیروان کسی را فرستاد تا از حال او جویا شود. فرستادة انوشیروان از او پرسید: چگونه در این حال خوشحال و مطمئن هستی؟ بوذرجمهر گفت: همه روزه از معجونی که از شش ماده ترکیب شده است، استفاده میکنم:
اوّل: توکل بر خدا،
دوم: آن چه مقدّر است، خواه ناخواه رخ میدهد و بیطاقتی در برابر آن، مشکل را حل نخواهد کرد.
سوم: صبر بهترین چارهای است که به انسان کمک میکند.
چهارم: اگر صبر نکنم، چه کنم؟ پس با جزع خود را هلاک ننمایم،
پنجم: از مشکلی که دارم، مصایب پیشتر وجود دارد، پس خدا را شکر که در آنها گرفتار نشدم.
ششم: ستون به ستون فرج است.
این سخن به انوشیروان رسید و او را آزاد کرد و گرامی داشت.(3)
برایتان خیر و سلامتی و توفیق بیشتر از خداوند خواستاریم و برای موفقیتتان دعا میکنیم.
پینوشتها:
1ـ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 20، ص 271.
2ـ غرر الحکم، ج 1، ص 420.
3ـ سفینة البحار، ج 2، ص 7.