پرسش:
میخوام بپرسم معنی و مفهوم امامزاده یعنی چی؟ امامزاده دقیقا به چه کسانی اطلاق میشود ؟ و تا چند نسل پس از امام را امامزاده میگویند؟
پاسخ :
با سلام .
الف – امامزاده، همان گونه که از لفظش پیداست، به مقولهی معرفی "نسل" ارتباط دارد. مردم اجداد خود را [کم یا زیاد] میشناسند و اگر از آنها سؤال شود که از کدام نسل هستی، میگویند: از نسل فلانی یا فلانی – و اگر این اشخاص شناخته شدهتر باشند، معرفی بهتر انجام میگیرد. چنان چه پرسیده میشود: از کدام کشور، از کدام شهر، از کدام قوم، از کدام قبیله هستی؟
پس اگر نسل کسی به "امامان" علیهم السلام رسید، به او میگویند: "امامزاده" – یا – "سید" و در این معنا دیگر تعداد نسل شرط نیست. از فرزند بلافصل امام معصوم امامزاده است تا کسی که از آن نسل امروز به دنیا آمده و یا صد سال دیگر به دنیا بیاید.
ب – پس "سید" یا "امامزاده" میتواند مثل سایرین، انسان خوب، مؤمن، متقی، متعهد، عالم، با اخلاق و ... باشد؛ و یا کافر، مشرک، ملحد، منافق، جاهل، فاسق، فاجر، ظالم و ... باشد. به شخصیتهای مشهور عصر خودمان بنگرید؛ آیت الله علامه طباطبایی، آیتالله بهشتی، آیتالله مدنی، آیتالله دستغیب، امام خمینی و ... (رحمت خدا بر آنان باد)، همه "سید" یا به تعبیر دیگری "امامزاده" بودند. عالم، متقی، عاقل، فقیه، فیلسوف و عارف بودند و به غیر از حضرت امام (ره)، مابقی به درجه شهادت به خون نیز نایل آمدند. متقابلاً بنیصدر و انور سادات نیز "سید" یا به تعبیر دیگری "امامزاده" بودند، یعنی نسلشان به امامان علیهمالسلام میرسد.
ج – اما، آنان که در اصطلاح رایج در افواه به آنان "امامزاده" میگوییم و برایمان قابل احترام و تکریم هستند، آن دسته از اولاد بلافصل یا با واسطه چند نسل از ائمه اطهار علیهمالسلام میباشند که به علم، ورع، تقوا، مجاهدت، اخلاق و ...، نزد مردم مشهور بودند.
خدا را عبادت و به مردم خدمت میکردند و مردم از آنها خوبی و کرامت دیدهاند. خواه در زمان حیاتشان و خواه بعد از مماتشان. لذا دیگر به هر کس که نسلش به امامان علیهمالسلام برسد، "امامزاده" اطلاق نمیگردد، هر چند که "سید" اطلاق میگردد.
البته امامزادههایی که قبل از عصر ما رحلت نموده و یا به شهادت رسیدهاند، قبه، حرم یا بارگاهی دارند، همه "شجره" دارند. یعنی انتساب آنها مستند میباشد.