چرا همسران پيامبر(ص) به عنوان مادران مؤمنان معرفّى شده اند؟

پرسش:
چرا در آيه 6 سوره احزاب، همسران پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) به عنوان مادران مؤمنان معرفّى شده اند؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 متن آيه مذكور چنين است: (اَلنَّبِىُّ اَولى بِالمُؤمِنينَ مِن اَنفُسِهِم واَزواجُهُ اُمَّهاتُهُم؛ پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است؛ و همسران او مادران آنها [= مؤمنان]هستند.)
همان گونه كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) پدر روحانى و معنوى امّت به شمار مى آيد، همسران آن حضرت نيز ـ به سبب انتساب به ايشان ـ مادران معنوى امّت شمرده مى شوند. پدر يا مادر روحانى، كسى است كه نوعى حق معنوى داشته باشد؛ هم چون پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)كه در راه رشد و كمال امّت بسيار تلاش كرد و سختى هاى فراوانى را به جان خريد. همسران رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) نيز ـ نه به سبب شخص خودشان ؛ و بلكه ـ به دليل جايگاه همسرى پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مادران معنوى امت به حساب مى آيند و در نتيجه همان گونه كه ازدواج با مادر حرام است، ازدواج با آنان نيز حرام است. (چنان كه در آيه 53 سوره احزاب آمده است) از سوى ديگر همسران پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) ـ به دليل منسوب بودن به رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) ـ از احترام ويژه اى برخوردارند؛[1] امّا اين احترام، مشروط به رعايت تقوا و عدم انحراف از راه دين است؛ چنان كه خود قرآن كريم نيز به زنان پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)هشدار مى دهد كه اگر گناه آشكارى انجام دهند، عذابى دو چندان در انتظارشان خواهد بود.[2]

[1]. ر.ك: تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 17، ص 204 ـ 206، دارالكتب الاسلاميه.
[2]. احزاب/30.