اولین سئوالی که از مرده می پرسند چیست ؟

پرسش :

اولین سئوالی که از مرده می‌پرسند، این است که آیا نماز می‌خواندی یا نه، در صورتی که شاید نماز نخواند، ولی انسان خوبی باشد؟

پاسخ:‌

با سلام و عرض ادب 

اولا این مطلبی که نقل کرده اید قول خداوند نیست بلکه از پیشوایان دینی به صورت مکرر وارد شده است که اولین چیزی که از بندگان حساب می شود نماز است اگر مورد پذیرش واقع شد بقیه اعمالشان نیز قبول می شود واگر مردود شد سایر اعمال نیز مردود می شود (1) شايد دليل اين سخن آن باشد كه نماز رمز ارتباط خلق و خالق است ، اگر به طور صحيح انجام گردد قصد قربت و اخلاص كه وسيله قبولى سائر اعمال است در او زنده مى‏شود ، و گرنه بقيه اعمال او مشروب و آلوده مى‏گردد و از درجه اعتبار ساقط مى‏شود .

اضافه بر این، نماز قطع نظر از محتواى خودش با توجه به شرائط صحت، دعوت به پاكسازى زندگى مى‏كند ، چرا كه مى‏دانيم مكان نمازگزار ، لباس نمازگزار ، فرشى كه بر آن نماز مى‏خواند ، آبى كه با آن وضو مى‏گيرد و غسل مى‏كند ، محلى كه در آن غسل و وضو انجام مى‏شود بايد از هر گونه غصب و تجاوز به حقوق ديگران پاك باشد كسى كه آلوده به تجاوز و ظلم ، ربا ، غصب ، كم‏فروشى ، رشوه خوارى و كسب اموال حرام باشد چگونه مى‏تواند مقدمات نماز را فراهم سازد ؟ بنا بر اين تكرار نماز در پنج نوبت در شبانه روز خود دعوتى است به رعايت حقوق ديگران .

وفردی که نماز را با شرایط کامل آن خوانده باشد در واقع به حقوق دیگران احترام گذاشته و انسان خوبی محسوب می شود.

 از این روایات استفاده نمی شود که فرضا اگر کسی نماز را نخواند به هیچ وجه انسان خوبی نیست و انسان های خوب منحصر در نماز خوان ها هستند ، بلکه منظور این است که شرط قبولی اعمال دیگر ، قبولی نماز است ولی ممکن است شخصی کارهای خوب دیگری انجام داده باشد که آن هم در دادگاه عدل الهی مورد محاسبه قرار می گیرد.

ناگفته نماند در برخی از روایات آمده است که از اول چیزی که از انسان سوال می شود مسائل اعتقادی و خداشناسی ، پیامبر شناسی،امام شناسی و دین شناسی است( 2)

ما نباید فکر کنیم که انسان های خوب فقط در یک دین یا مذهب وجود دارد بلکه در هر کیش و مذهبی انسان های خوبی پیدا می شوند که به ارزش های مورد احترام خود پایبند هستند ، بنا بر این تنهاملاک خوبی وبدی  انسان ها خواندن نماز نیست ولی از نظر آموزه های دینی یکی از ملاک های سنجش مسلمانان خواندن نماز است ولی منحصر به این امر نیست.

پاورقی:

1) وسائل الشیعه ج4ص34و کافی ج3ص268 وفقیه ج1ص28

2) محمد باقر مجلسی، بحارالانوار ج6،ص223