سوال:
چرا بشر نمى تواند حق خدا را ادا كند؟
پاسخ:
سلام علیکم
انسان به دو جهت نمى تواند حق خدا را ادا كند، اول اينكه آفريدگار جهان و ولى نعمت انسان غنى بالذات و كامل از همه ى جهات است و نياز و كمبودى در او نيست تا بشر در مقابل نعمتهاى او رفع نياز و كمبود او را بكند و ديگر اينكه انسان از آوردن همانند نعمتهاى خدا ناتوان است و در ناتوانى او همين مقدار بس است كه نعمتهائى را كه خدا بوى داده بر حفظ و بقاى آن قادر نيست تا چه رسد كه بتواند نعمتى بوجود آورد !
درباره حضرت داود روايت شده كه 'اوحى الله الى داود اشكرنى حق شكرى قال الهى كيف اشكرك حق شكرك و شكرى اياك نعمه منك فقال الان شكرتنى'
"خداوند به داود وحى نمود كه آن طورى كه سزاوار سپاسگزارى من است مرا سپاسگزار، داود گفت خدا چگونه تو را آنطورى كه سزاوار تو است سپاسگزارم و حال آنكه سپاسگزارى من هم نعمتى از جانب تو است؟ خدا فرمود اينك شكر مرا به جا آوردى".
يعنى اقرار به ناتوانى از شكر من، شكرى است كه سزاوار من است. و از امام صادق "ع" روايت شده كه فرمود در مطالبى كه به موسى "ع" وحى شد اين بود كه خداى عزوجل به موسى فرمود 'يا موسى اشكرنى حق شكرى فقال يا رب و كيف اشكرك حق شكرك و ليس من شكر اشكرك به الا و انت انعمت به على؟ قال يا موسى الان شكرتنى حين علمت ان ذالك منى'
"اى موسى مرا آن طور كه شايسته ى شكرگزارى من است شكرگزار، موسى گفت چگونه آنطور كه شايسته شكرگزارى تو است تو را شكرگزارم و حال آنكه هر شكرى كه بآن تو را شكرگزارى كنم نعمتى است كه تو بمن عنايت فرموده اى؟ خطاب شد اى موسى اينك شكر مرا بجا آوردى كه دانستى توفيق شكر هم از ناحيه ى من است".
و نظير اين مضامين در كتاب كافى در باب شكر از ائمه اطهار عليهم السلام نيز روايت شده است. و از اين روى بندگان مقرب پروردگار در مقام عبادت و پرستش همواره اظهار تذلل و خضوع و تقصير و كوتاهى مى نمودند و اعمال خود را در مقابل نعم پروردگار ناچيز و بى مقدار مى شمرده اند. و از كوتاهى خود در مقام عبوديت استغفار و خواهش بخشش مى نمودند، چنانچه درباره ى پيامبر اكرم "ص" روايت شده كه هر روز هفتاد مرتبه استغفار مى نمودند و عبادات و دعاهاى اميرمومنان و حضرت سجاد و ساير ائمه اطهار مشهور است.
و در مناقب ابن شهر آشوب روايت شده كه حضرت سجاد "ع" صحيفه ى عابدات اميرالمومنين "ع" را گرفته و پس از مطالعه ى اندكى از آن فرمودند چه كسى را توانائى است كه عبادات على بن ابى طالب را به جا آورد؟
پس وظيفه ى ما كه خود را پيروان اين خاندان مى دانيم اين است كه در مقابل فرمانهاى خداوند تسليم باشيم و از تقصيرات و كوتاهيهاى خود در مقام بندگى استغفار و توبه نمائيم و به ناتوانى خود در مقام شكرگزارى اعتراف كنيم.
موفق باشید.
منابع:.
بحار الانوار علامه مجلسى چاپ كپانى مجلد 5 صفحه ى 342.
كتاب كافى مجلد دوم كتاب الايمان و الكفر باب الشكر صفحه ى 98 چاپ جديد
مجلد 2 صفحه ى 251