پرسش:
منظور از رحمت خداوند كه ميفرمايد براي رحمت خلق شدهايد چيست؟ چگونه است كه جهنميان نيز از آن بهرمند شوند؟
پاسخ:
از عموميترين اوصاف خداوند، صفت رحمت است كه ريشه همه افعال خدا است و در سوره حشر به آن اشاره شده است.(1) خداوندي كه مخلوقات را بي كم و كاست و بدون همانندي ايجاد كرد. رحمت عامه او كه همه خلائق را شامل ميشود، صفت رحمن است تا به همه مخلوقات بخصوص انسان در ادامه زندگي اميد بخشد و او را در راه طولاني تكامل و سير الي الله كه در پيش دارد ياري دهد.
بر اساس صفت رحمت عام بر انسانها است كه همه را مشمول هدايت خود نموده، پيامبراني را براي هدايت آنها و برخورداري از رحمت الهي به سوي بشر فرستاده است. پيام آنها عام بوده و براي هدايت همه آمدهاند، به همين خاطر پيامبر(ص) "رحمة للعالمين" است. امّا كساني كه گرفتار دوزخ ميشوند، به اختيار، خود را از رحمت خداوند دور نموده، رحمت الهي را از خود باز داشتهاند. در عين حال در توبه، شفاعت و... براي گناهكاران باز است و از اين دريچههاي رحمت ميتوانند بهره گيرند.
هر گاه از اين رحمت و موهبت استفاده كنند، درهاي بهشت و سعادت جاويدان به روي آنها گشوده خواهد شد. چنانچه كسي از اين فرصت استفاده نكند و به گناه خود ادامه دهد، فرمان خدا درباره اين افراد صادر شده است كه: "جنهم را از سركشان و طاغيان جن و انس پر ميكنم"(2).
البته برخي از عرفا، تفسيرهاي خاصي از رحمت دارند كه به نوعي شامل حال همه انسانها حتي اهل دوزخ ميشود.
پينوشتها:
1. سوره حشر آيه 24.
2. تفسير نمونه، ج 9، ص 279 و 280.