علت سرگردانی انسان امروزی چیست؟

پرسش:

چرا انسان امروزی سرگردان است؟

پاسخ:

سلام و درود پروردگار بر شما همراه و یاور گرامی

استيسن فيلسوف بريتانيايي مي‌گويد: " آشفتگي و سرگرداني انسان در جهان مدرن ناشي از فقدان ايمان او و دست برداشتن از خدا و دين است".(1) ويليام جيمز ، پدر روان شناسي عملي می‌گويد: "وقتي كه خدا را در همه چيز می‌بينيم، در پست ترين چيزها، عالي ترين حقايق را در خواهيم يافت. حقيقتاً كه دنيا، دنياي ديگري جلوه خواهد كرد".(2) معنا بخشي به زندگي در اين روزگار با احياي فكر ديني و بازيافت اعتقاد به خدا و حضور او در زندگي ممكن است .
برخي از صاحب نظران در تمدن شناسی نيز، براين باورند كه هويت ديني، معناي جديدي به جهان می‌بخشد.(3)
كسي كه با خدا رابطه دارد، با طبيعت زيبا، ستارگان درخشان ، كوه‌ها و دره‌های مرموز و با ابهت احساس خويشاوندي می‌كند و زبان حال وي در اين بيت متجلي است:
به جهان خرم از آنم كه جهان خرم از اوست   عاشقم بر همه عالم كه همه عالم از اوست
مطالب پيش گفته، اعتراف بسياري از فيلسوفان و جامعه شناسان غربي است كه قبل از آن در آموزه‌های ديني به آن پرداخته شده است. در منطق اسلام، هدف فقط يك چيز است و آن خود خداوند است. علت نابساماني و سرگرداني و اضطراب و بي هويتي ، فراموشي خدا می‌باشد. اگر بشر از محبوب خود دور بيفتد و با او ارتباط پيدا نكند، پيوسته در رنج و عذاب به سر می‌برد، هر چند ظاهراً در خوشي و نعمت باشد.
خدا می‌فرمايد: "كسي كه از ياد من روي برگرداند، بر او زندگي سخت و تاريك خواهد بود".(4)
در سايه ايمان به خدا، تحمل دردها و رنج‌ها نيز آسان تر می‌شود، زيرا مسلماني كه به خدا و روز جزا ايمان واقعي داشته باشد، به اميد تحصيل پاداش اخروي مشكلات را تحمل و از بي تابي پرهيز می‌كند و با خود می‌گويد آن چه از دوست رسد نيكوست. اميرمؤمنان (ع) می‌فرمايد: "اساس و ريشة صبر، ايمان و يقين خوب نسبت به خداوند است".(5)
قرآن مجيد می‌فرمايد: "در زندگي از صبر و نماز كمك بگيريد".(6)
امام صادق (ع) می‌فرمايد: "هنگامي كه مشكل مهمي براي علي (ع) پيش می‌آمد، به نماز بر مي‌خاست " سپس اين آيه را تلاوت فرمود. (7)
تسليم شدن در مقابل مقدرات، از عوامل غلبه بر مشكلات است. اين حالت روحي جز در سايه ايمان به خدا حاصل نمي گردد . امام علي (ع) می‌فرمايد: "اگر به مقدرات و قضا و قدر راضي شويد، زندگي تان شيرين و گوارا خواهد شد و از بي نيازي برخورد می‌گرديد".(8)
امروزه روان شناسان نيز بر اين نكته تأكيد می‌كنند.
ويليام جيمز می‌گويد: "حوادث را آن طور كه هست بپذيريد و خود را آماده سازيد همان طوري كه هست قبولش كنيد، زيرا پذيرش آن چه اتفاق می‌افتد، اولين قدم در مغلوب ساختن نتايج مصائب و بدبختي‌ها است".(9)
او همچنين معتقد است: "اگر نيرويي براي تحمل پيشامدها لازم باشد، در اثر دعا و نيايش به دست می‌آيد".(10)

1 - نقد و نظر ، ش 32 - 31، ص 68.
2 - ويليام جيمز، دين و روان، ترجمه مهدي قائني ، ص 167.
3 - هانتينگتون، برخورد تمدن ها، ترجمه محمد علي حميد رفيعي، ص 153.
4 - طه (20) آيه 124.
5 - غررالحكم، ج2، ص 415.
6 - بقره (2) آيه 45.
7 - تفسير نمونه، ج1، ص 219.
8 - غررالحكم، ج3، ص 66.
9 - محمد تقي فلسفي، اخلاق ،ج2، ص 258.
10 - ويليام جيمز، دين و روان ، ترجمه مهدي قائني، ص 168.