پرسش:
سلام حاج آقا. من یک شکست عشقی رو تجربه کردم. اصلا آرامش ندارم. چطور فراموشش کنم؟
پاسخ:
خدمت شما برادر بزرگوار سلام عرض می کنم .و ناراحتی هایی را که این روزها با آن درگیرید را کاملا درک می کنم ولی دوست دارم قبل از هر چیز مسایلی کلی درباره ازدواج را بشنوید هر چند می دانم در سوال های قبلی تان تا حدی در این زمینه راهنمایی شده اید ولی نمی دانم چقدر توانسته اید از آنها سود بجویید ؟: اصولا معيارها و ملاك هايي كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود دو نوع است .
الف . آنهايي كه ركن و اساس اند و براي يك زندگي سعادتمندانه حتما لازم اند و نمي توان از آن چشم پوشيد. ب . آنهايي كه شرط كمال هستند و براي بهتر و كاملتر شدن زندگي اند و بيشتر به سليقه و موقعيت افراد بستگي دارد. ملاك هاي دسته اول عبارتند از:
1. تدين و دين دار بودن فرد. زيرا انساني كه دين ندارد هيچ ندارد انسان بي دين در حقيقت مرده ي متحرك است و كسي كه پاي بند به دين (كه اصلي ترين مسأله زندگي است) نباشد هيچ تضميني وجود ندارد كه پاي بند به رعايت حقوق همسر و زندگي مشترك باشد. انسان ديندار هرگز نمي تواند با همسر بي دين كنار بيايد و با هم زندگي سعادتمندانه اي داشته باشند.
2. داشتن اخلاق نيك كه منظور داشتن صفات و خلق و خوهاي پسنديده در نظر عقل و شرع است . در واقع اخلاق و دين دو ملاك و معيار اصلی در ازدواج و انتخاب همسر است . اگر بخواهيم نمونه هايي از اخلاق خوب و بد را اشاره كنيم مي توان موارد زير را ذكر كرد. الف . خوش زباني و بدزباني: زبان ترجمان و بيانگر احوال درون است و زبان دريچه اي است از محتويات درون فرد, زبان انسان آيينه ي دل اوست ب.خوش خلقي ج. حق پذيري و دوري از لجاجت
3. شرافت و اصالت خانوادگي كه منظور نجابت و پاكي خانواده است زيرا ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست بلكه پيوند دو خانواده است و نمي توان گفت من مي خواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كاري به خانواده و فاميلش ندارم . زيرا اين فرد شاخه اي است از اين خانواده و از ريشه هاي همان درخت خانواده تغذيه كرده است و صفات اخلاقي, روحي، عقلي و جسمي آن خانواده را از راه وراثت و محيط و عادات به اين فرد منتقل كرده است .
4. عقل ; در واقع همان نور افكني است كه جاده زندگي را روشن مي كند و بايد زن و شوهر براي اداره ي زندگي و تربيت فرزندان از نيروي عقل و فهم برخوردار باشند و رشد عقلي كافي پيدا كرده باشند همان طور كه ائمه اطهار ما را از ازدواج با افراد احمق و كم عقل نهي فرموده اند.
5. تناسب , همتايي و كفو همديگر بودن كه از حساس ترين نكاتي است كه بايد در انتخاب همسر مورد توجه قرار گيرد همتايي و تناسب از جنبه هاي مختلف مثل الف . تدين و ميزان پاي بندي به دستورات شرع ب . همتايي و هماهنگي فرهنگي و فكري ج . همتايي اخلاقي و پاي بندي به آداب اخلاقي د. كفو همديگر بودن از نظر تحصيلات علمي ه. تناسب در زيبايي و. تناسب سني ز. تناسب مالي و سطح اقتصادي و... . ملاك ها و معيار و مسائل ديگري كه بيشتر مربوط به سليقه و موقعيت افراد است در دسته ي دوم قرار مي گيرد و مي توان از آن صرف نظر كرد.بی تردید اگر دختر و پسر قبل از آگاهى از اصالت خانوادگى، ميزان اعتقاد فردى و خانوادگى و شناخت خصايص جسمى و روانى (سابقههاى بيمارى خانوادگى و ...)، به سراغ شناخت خصايص شخصيتى و فردى يكديگر بروند و در محيطى كه محبت و احساس الفت موج مىزند، به گفت وگو بپردازند، به احتمال زياد به ازدواج نسنجيده منتهى مىشوند؛ چرا كه ريسمان مودّت و عشق را نمىتوان بعد از اين ارتباط و گفتوگو گسست.
حالا به نظر خودتان در این جریان که برایتان اتفاق افتاده چقدر به این ملاکها توجه داشته اید؟آیا از اخلاق نیکوی آن خانم خبر داشتید؟ چقدر بر اصول اعتقادات دینی(و نه صرفا خواندن نماز) پایبند بودند؟ و به دیگر تناسب ها چه میزان توجه داشتید؟
آنگونه که از سوالتان بر می آید اوایل ارتباط, نشانه هایی از عدم قبول آن خانم , اصرار و پافشاری شما در ارسال پیامها,احتمال در میان بودن پسر دیگر و ... بوده و این خود هشدارهایی را برای شما داشته و شما فقط به کلمات ظاهری آن خانم توجه داشته اید بدون اینکه بر روی این مساله مهم تمرکز نمایید که: عوامل مختلفی تصمیم ها را عوض می کند. آدم ها(مخصوصا دختران در امر ازدواج) همیشه در امور بزرگ خودشان به تنهایی تصمیم نمی گیرند.
دختران برای اعتماد به آینده زندگی خود ؛نیاز به اعتماد شغلی و درآمد شوهر آینده خود دارند تا بتوانند خانواده خود را راضی نمایند. و نیز از این نکته غفلت کرده اید که: بحث فراموشی قول و قرار ها در طی دو روز نیست بلکه مدتها بر سر ازدواج یک دختر با خواستگار های متعدد ؛در خانواده بحث های مختلفی مطرح است که شما فقط جنبه بیرونی و بخشی از آن را خبر داشته اید.
بیایید مساله را طور دیگری بررسی نماییم. در زندگی همه انسانها گاهی این اتفاق پیش می آید که به آنچه می خواهند نمی رسند کافی است شما, کمی به گذشته خود و دیگر دوستان مراجعه کنید این مطلب را تصدیق خواهید کرد.پس وجود شکست در زندگی دنیایی قطعی است.مهم این است که ما با شکست های زندگی چگونه روبرو شویم. و بی دلیل «رخداد ها » را به «بحران» تبدیل نکنیم. هر چقدر بااین رخداد ها عقلانی تر رفتار کنیم تحمل آنها برایمان آسان تر وراههای بعدی روشن تر خواهد شد و هر چقدر به شکست ها رنگ و لعاب عاطفی بدهیم روانمان آزرده ترومسیر آینده را تاریکتر خواهیم دید. از خودتان سوال کنید:
• آیا من اولین و تنهاترین کسی هستم که با چنین رخدادی روبرو شده است؟ اگر جواب منفی است چگونه دیگران با چنین رخداد هایی عاقلانه کنار می آیند؟
• آیاکسی مرا مجبور کرده که« با جواب رد خانمی بقیه زندگی خودم را تیره و تار ببینم» یا خودم با اختیار خودم این کار را دارم انجام می دهم؟ پس اگر خودم تصمیم گیرنده ام چرا فکر می کنم« بهترين موقعيت هایم را از دست داده ام »؟
• آیا عشق و محبت «فقط» و «باید» در مورد یک نفر و یک بار در زندگی تکرار شود؟
در پایان نظرتان را به نکاتی جلب می کنم:
1- این مطلب را روزی چند بار با خود تکرار کنید:اگر به خدا اعتقاد دارم و می دانم مسبب الاسباب اوست پس چرا بر روی این آیه مبارک و نوید بخش قرآن توجه نکنم که هر که « تقوا پیشه کند خداوند راه نجاتی برای او قرار خواهد داد» و« یَرزُقهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِب» پس از جایی که گمان نمی کنم خداوند به من روزی خواهد داد.
2- ممکن است برای رهایی از فشارهایی که این روزها تحمل می کنید تلاش زود هنگامی برای پر کردن این خلا بوجود آمده نموده و دست به رابطه جدیدی با شخص دیگری بزنید. ولی ما آنرا توصیه نمی کنیم چرا که از لحاظ روان شناسی این روزها شناخت و افکار شما درگیر شده است لذا تصمیم مناسبی را احتمالا اتخاد نخواهید کرد و پشیمانی های بعدی سراغتان خواهد آمد.بدین منظور چند ماه هیچ اقدام جدی در این زمینه انجام ندهید و بعد از آن به همراه یک یار مشاور مساله را پیش بگیرید.
3- از لحاظ روان شناسی یکی از علل ابتلا به افسردگی در جوانان ,شکست های عاطفی است که در این زمینه, افراد به ناارزنده سازی هایی دست می زنندو تمام داشته های مثبت خود را قربانی این رویداد می نمایند. برای اینکه شما جزو این دست آدم ها نباشید لازم است به فعالیت های مثبت و تقویت کننده و لذت بخشی که قبل از این ماجرا برایتان مطرح بود روی بیاورید. و از ورزش ها,کوهنوردی ها و فعالیت های بدنی (علی رغم میلتان) حتما سود بجویید.
امیدوارم با مطالبی که گفته شد راه روشن زندگی خود را خودتان بیابید.
-روانشناسی مرضی تحولی ج1؛ پ.دادستان,تهران:سمت,1383
-آیین زندگی(اخلاق کاربردی),احمد حسین شریفی,قم:دفتر نشر معارف-1384