شرح عبارتی از نهج البلاغه

پرسش:

در خطبة 21 نهج البلاغه امام(ع) فرمود: «وإنَّ ورائکم الساعه تحدوکم...؛ قیامت در جلوی روی شماست، سبک شوید و ملحق گردید که اوّلی شما را بازداشته و در راه، بازداشتشان کرده، منتظرند که آخرین نفر به ایشان ملحق شود تا همه با هم وارد قیامت شوند» منظور بازداشت چیست؟ چگونه بازداشت یا بازداری می‌کنند تا همه وارد قیامت شوند؟

پاسخ:

با سلام و ادب

ابن ابی الحدید از شارحان نهج البلاغه می‌گوید: منظور این است مبعوث شدن کسانی که در روزگار آغازین مرده‌اند، برای آمدن کسانی که پس از آنها آمده‌اند و در پایان روزگار می‌میرند، منتظر نگه داشته می‌شود مانند امیر و فرمانده که جایزه دادن سربازان را موکول می‌کند به حاضر شدن آخرین نفرشان.(1)

اما منظور از بازداشت آنها، توقفشان در عالم برزخ است که در این مدت نامة عمل افراد باز است و بعضی از سنت‌ها و برنامه‌های خوب یا بدی که از آنها به جا مانده و توسط بازماندگان مورد عمل قرار می‌گیرد، ثواب یا گناهش در نامة عمل آنها ثبت می‌گردد. پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس سنت و روش نیکویی پایه‌ریزی کند، پاداش آن را می‌برد و (به مقدار) پاداش کسی که هم به آن عمل کند، به او پاداش می‌دهند اما هر کس سنت بدی نهد، گناهش را می‌برد و (به مقدار) گناه کسی هم که به آن عمل کرده، گناه برای او لحاظ می‌شود».

جهت اطلاع بیشتر از وضعیت توقف انسان‌ها پس از مرگ تا قیامت می‌توانید مباحث مربوط به عالم برزخ را مطالعه فرمایید، از جمله کتاب پیام قرآن، آیت الله مکارم، ج 5، ص 446.

پی‌نوشت‌ها:
1ـ شرح ابن ابی الحدید، ج 1 ـ 2، ص 302.