آیا با فرد لجوج و گمراه در اعتقادات باید بحث کنیم؟

پرسش:

آيا با فرد لجوج و گمراهى كه در اعتقادات مذهبى دچار مشكل است، بايد بحث كنيم، حتى اگر بارها چنين كارى را كرده باشيم و اثرى نديده‏ ايم؟!
پاسخ:

با سلام و عرض ادب و احترام 

در چنين وضعى تكليف از عهده شما ساقط است، زيرا افرادى كه در زمينه اعتقادى دچار مشكلند و حتى از رويارويى با حقيقت گريزانند به لجاجتى دچار شده‏ اند كه حتى روز روشن را شب مى‏ بينند.
قرآن در مورد افرادى كه در مقابل دين و آيين اسلام ايستادگى و لجاجت مى‏ كردند، چنين تعبير مى كند: «اگر فرشتگان را بر آن‏ها نازل مى ‏كرديم و مردگان با آن‏ها سخن مى‏ گفتند و همه چيز را در برابر آن‏ها جمع مى‏ نموديم، (يعنى از تمام راه‏هاى ممكن) هرگز ايمان نمى ‏آورند».(1)
در جايى ديگر مى‏ فرمايد: «اگر درى از آسمان به روى آن‏ها مى‏ گشوديم و از آن بالا مى‏ رفتند، مى‏ گفتند ما چشم ‏بندى شده ‏ايم و ما را سحر و جادو كرده‏ اند».(2) گرچه اميد است فرد مورد نظر شما تا چنين مرحله‏ اى سقوط نكرده مصداق اين آيه نباشد، اما در هر صورت خدا اسباب هدايت را به بشر ارزانى داشته و اين انسان است كه مى‏ بايست با اختيار به طرف حق رود، اما در بعضى اوقات به جاى اختيار حق، كفران نعمت مى ‏كند: «ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد، يا ناسپاس».(3)
شما با تأسى به اين آيه با شخص مورد نظر بحث كرده ‏ايد؛ اگر ديديد قبول نمى‏ كند، بر حرف خود اصرار نورزيد و از گفتگو بپرهيزيد.
با اين حال سعى كنيد با اخلاق و برخوردهاى نيكو و با احسان و نيكى كردن او را علاقه‏ مند و فريفته خود كنيد، تا كم كم و در مراحل بعدى به گفته‏ هاى شما توجه كند. اگر مى‏ توانيد با يكديگر نزد عالم پاك و با تقوايى برويد و سؤالات و مشكلات ايشان را مطرح كنيد شايد قانع شود، يا كتاب هايى را در اختيار ايشان قرار دهيد، چون ممكن است حرف‏هاى شما و نحوه استدلال و بحث براى او قانع كننده نباشد.
پى‏ نوشت‏ها:
1 - انعام (6) آيه 11.
2 - حجر (15) آيه 14 و 15.
3 - قيامت (75) آيه 3.