پرسش:
سوره بقره آيه 182 فلا اثم عليه ؛ فرق اثم و جناح چيست؟
پاسخ:
با سلام و ادب
"اثم" در لغت به معناي گناه، بزه، ذنب،خطا،عصيان است، به کاري که کردن آن ناروا باشد يا تحرز و اجتناب از آن شرعا و طبعا واجب باشد،اثم مي گويند(1)
"اثم" اسمي است براي اعمالي که انسان را از انجام کار خير باز مي دارد؛ يا کند مي کند، يا به معناي انجام آن چه حلال نيست، آمده است. (2)
علامه طباطبايي در تفسير الميزان "جناح" را چنين معنا کرده :جناح به معناي انحراف از حق و حد وسط است و منظور از آن، گناه است(3)
در تفسير نمونه هم آمده که جناح در اصل به معناي تمايل به يک سمت است و از آن جا که گناه، انسان را از حق منحرف و متمايل مي کند، به آن جناح مي گويند.(4)
اثم به معناي انحراف عمدي است .(5)
در عين حال از بعضي از بزرگان نقل شده که"جناح" کلمه عربي شده از فارسي" گناه" است که گاف و ح آن تغيير يافته است (6).
نتيجه اين که جناح به معناي گناه و اثم نيز به همان معنا است و بدون توجه به دقت ادبياتي،هر دو کلمه يک معنا را تداعي مي کند.
1-فرهنگ فارسي معين، ج اول ، ص 142
2- بهاء الدين خرمشاهي ،دانشنامه قرآن ، ج اول ، ص148.
3 ترجمه تفسير الميزان ، ج اول، ص 579
4-تفسير نمونه، ج اول، ص 544
5-همان، ص 618
6-آية الله معرفت