آيا روز قيامت فرشتگان نیز نابود می شوند؟

سؤال:

آيا در روز قيامت كه همه موجودات نابود مي شوند، فرشتگان نيز شامل اين امر خداوند هستند؟

جواب:

سلام

در يكي از آيات آمده است «و يوم ينفخ في الصور ففزع من في السماوات و من في الارض الا من شاء الله».(1)
در اين آيه خداوند فرموده  است كه همه مي ميرند، به جز آنان كه خداوند مي خواهد.
در مورد اين كه موارد استثنا چه كساني اند، اختلاف شده است:
علامه طباطبايي در تفسير الميزان در ذيل آيه مي فرمايد:
بعضي گفته اند: كساني كه از مردن استثنا شده اند، جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و عزرائيل هستند، چون نامبردگان هنگان نفخ صور نمي ميرند و بعد از آن مي ميرند.
برخي گفته اند: آن چهار نفر از ملائكه به اضافه حاملان عرش استثنا شده اند، يا اين كه بگوييم مرگ عبارت است از «جدايي روح از جسد»و اين تنها در جانداران داراي جسد تصور دارد، اما ملائكه و ارواح نمي ميرند. منظور ازاستثنا ملائكه مي باشند كه اينان در اثر نفخ صور نمي ميرند. مؤيد اين گفتار، بعضي از رواياتي است كه از ائمه (ع) رسيده است، مانند روايتي كه در ذيل آيه «لمن الملك اليوم لله الواحد القهار؛(3) ملك براي كيست امروز؟ براي خداوند يگانه قهار است» وارد شده است كه فرموده اند: جمله «لله الواحد القهار» سخن ارواح انبيا است، يعني ارواح انبيا مي گويند: لله الواحد القهار، بنابراين ارواح و ملائكه نمي ميرند و فقط موجوداتي كه داراي جسد هستند، مانند انسان ها و حيوانات مي ميرند، يعني روح از جسم شان خارج مي شود ، پس ملائكه مانند جبرئيل و عزرائيل نمي ميرند.
در برخي از روايات آمده كه با نفخ صور، همه موجودات ، حتي فرشتگان نيز مي ميرند، يعني اگر چه در ابتدا، برخي از فرشتگان از مرگ استثنا مي شوند ، اما در نهايت همه مي ميرند و غير از خدا باقي نمي ماند و سپس با نفخ صور دوم انسان ها زنده مي شوند(4)

1 – نمل  آيه 87.
2 – الميزان، ج17، ص 293.
3 – تفسير نمونه، ج19، ص 541.