آیا روح وجود دارد ،اگر وجود دارد چگونه روح را احضار می کنند و آیا صحت دارد؟

پرسش:
آیا روح وجود دارد ،اگر وجود دارد چگونه روح را احضار می کنند و آیا صحت دارد؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
روح بر دو معنااطلاق مي‏شود: يكي روحي كه موجودات زنده دارند كه انسان يكي از آن‏ها است و آن واقعيّتي قابل درك است؛ چه اين كه تمام آثار و حركات جسم به وسيله روح انجام مي‏شود و جسم، ابزاري براي روح است، و جسم بدون روح جمادي بيش نيست و نيز از ضروريات اديان الهي اين است كه اين روح پس از مرگ تا قيام قيامت حالاتي دارد كه همه آن‏ها دقيقاً بر ما آشكار نيست؛ امّا بعضي روايات و آيات قرآن كريم، برخي از ابعاد آن را بيان كرده است. و براي اطّلاع بيش‏تر مي‏توان به كتاب‏هاي مربوط به معاد و عالم پس از مرگ مراجعه كرد.
 معناي ديگري كه كلمه روح در آن به كار رفته، به ويژه در قرآن مجيد، ملك و فرشته‏اي الهي است كه گاهي با عنوان روح القدس و گاهي روح الامين از آن ياد شده؛ البتّه در برخي آيات قرآن، جدا از فرشتگان و در عرض آن‏ها ذكر شده است به اين صورت كه در دو مورد، روح پس از ملائك آمده؛ مانند سوره قدر كه مي‏فرمايد: «تنزل الملائكْه و الروح»;{1} در سوره معارج نيز آمده است: «تعرج الملائكه و الروح اليه»;{2}در سوره نبا، بر عكس آن دو آيه، روح را پيش از ملائكه ذكر كرده است: «يوم يقوم الروح و الملائكه صفا»;{3} كه شايد از باب ذكر خاص بعد از عام يا ذكر عام بعد از خاص باشد كه اين گونه بيان به سبب بيان شرافت و عظمت بيش‏تر آن يك مورد است؛ بنابراين، از آيات پيش گفته به دست مي‏آيد كه روح از ساير ملائكه برتر و گرامي‏تر است و شايد روح موجودي غير از فرشتگان و برتر و گرامي‏تر از آن‏ها باشد.
بنا براین هر انساني به وسيله روح مخصوص به خود زنده است؛ ولي تصرّفات ارواح مرموز و مردگان قبلي در انسان‏هاي زنده بيش‏تر تخيّلاتي است كه  وجود دارد.
 آن چه كه گاهي ميان مردم به صورت احضار روح مطرح است، حتّي با فرض مشاهده برخي آثار و حركات، دليلي بر اين كه انجام دهنده آن‏ها روح باشد، آن هم روح فلان شخص معيّن وجود ندارد و حداكّثر ثابت مي‏شود كه عوامل و موجوداتي غير از آن چه ما با حواسّ پنجگانه خود حس مي‏كنيم، وجود دارد كه وجود موجودات غير محسوس از نظر ما قطعي و صد در صد است؛ ولي حضور روح ثابت نمي‏شود؛ بلكه از ادله عقلي و نقلي به دست مي‏آيد كه ارواح مؤمنان و همچنين ارواح كافران پس از مرگ آن چنان رها نيستند كه هر شخصي بتواند آن‏ها را احضار كند و به اجبار، آن‏ها را به حرف زدن وادارد. در عين حال، امكان آن را نمي‏توان انكار كرد.
در باره احضار روح پاسخی جداگامه تقدیم شما می شود.
 پی نوشت ها:
1) سوره  قدر(97) آیه 5
 2) معارج(70) آیه4
 3) نبأ(78) آیه38