آیا براستی امام حسین(ع)، آغازگر جنگ بودند؟

دشمنان اهل بیت(ع) گاهی برای پایین بردن ارزش قیام عاشورا، سعی میکنند اینگونه نشان دهند که آغازگر جنگ امام حسین(ع) بوده است. در زیر یکی از این تلاشهای این افراد را به همراه پاسخش میبینیم:

پرسش: در لهوف سید بن طاووس ، که از کتب مراثی ابا عبدالله الحسین است ، آمده که وی هنگام خروج از مکه به جانب عراق ،در منزلگاهی به نام " تنعیم" توقف نمود. این تنعیم ، حدود دو فرسنگی مکه قرار داشته است( معجم البلدان ، یاقوت). باقی ماجرا را از خود لهوف می آورم(تهران،نشر پیام عدالت،۱۳۸۶، ص۸۷) ثم سار الحسین علیه السلام حتی مر بالتنعیم ، فلقی هناک عیرا تحمل هدیه قد بعث بها بحیر بن ریسان الحمیری عامل الیمن الی یزید بن معاویه فأخذ علیه السلام الهدیه ، لان حکم امور المسلمین الیه.
ترجمه:
حسین که بر او درود باد ، رفت تا به تنعیم رسید. در آن جا به کاروانی برخورد که حامل هدایایی از بحیر بن ریسان، حاکم یمن برای یزید بن معاویه بود.[حسین] ، هدایا را تصرف کرد. برای این که حُکم کارهای مسلمانان در اختیار او بود.

لکن با مصادره ی یک کاروان تقریبا حکومتی ، او دیگر عملا آغازگر جنگ شده بود. این حکایت را غیر از لهوف در چند جای دیگر نیز دیده ام:
- ترجمه ی تاریخ طبری ، ج7 ، ص 2968.
- ترجمه ی کامل ابن اثیر،ج11 ، ص 139.
- اخبار الطوال دینوری، ص 245.
- منتهی الآمال ، محدث قمی ، ج2 ،ص478.
- نهایه الأرب فی فنون الأدب ، نویری ، ج 20 ،ص409.
- مثیر الأحزان ، ابن نما حلی ، ص 42.
ذکر این ماجرا در جاهای دیگر هم آمده

پاسخ:

همانطور که شبهه ساز، اشاره کرده است، گزارش فوق در منابعی که ذکر کرده است، و برخی منابع دیگر آمده است . البته بهتر بود روایت را کامل می آوردند تا جلوه ای از زیبایی های رفتار امام حسین علیه السلام وبرخورد عادلانه و منصفانه آن حضرت با شتربانان و حاملان هدایا و ابعاد اخلاقی این نهضت نیز بیان می شد . در ادامه این گزارش اینچنین آمده :
امام حسین علیه السلام اموال را ضبط کرده و به شتربانان فرمود هرکس می خواهد با ما به عراق بیاید کرایه اش را کامل می دهیم و به نیکی با او مصاحبت خواهیم کرد ، هر کس هم دوست دارد از اینجا از ما جدا شود کرایه اش را به اندازه راهی که طی کرده به او می دهیم . سپس حساب هر کس را که از او جدا شد پرداخت کرده ، مزدش را به طور کامل داد و به آن کس که با او آمده بود کرایه و جامه ای عطا نمود.(تاریخ طبری ج5 ص386،ارشاد شیخ مفیدج2ص 68)

اما اینکه با این عمل امام را آغازگر جنگ بدانیم درست نیست زیرا :

اولا: قبل از این بنی امیه و یزید بودند که مبارزه را آغاز کرده بودند ، آنجا که یزید به ولید بن عتبه نامه می نویسد ودستور می دهد حسین بن علی وعبد الله بن زبیر و عبد الله بن عمر را دستگیر کند و آنها را تحت فشار قرار داده وازآنها بیعت بگیرد. آنجا که مروان در دارالاماره نزد امام حسین خطاب به حاکم مدینه می گوید: این مرد را حبس کن و مگذار از نزد تو بیرون برود با از او بیعت بگیر یا گردنش را بزن .(تاریخ طبری ج5ص339 ،تذکرة الخواص ص236 ، ارشاد ج2ص33) و آنجا که در حرم امن الهی قصد ترور امام حسین را می کنند و امام به جهت ناخوشایند بودن و کراهت داشتن از کشته شدن در حرم مجبور می شود قبل از انجام مناسک حج، در هشتم ذی حجه از مکه خارج شوند تا هتک حرمت حرم نشود. (لهوف ص82 ، البدایه و النهایه ج8 ص 159)

ثانیا: امام حسین از سوی هیچ یک از دشمنان (یزید ، ابن زیاد ،ابن سعد و...)به خاطر این کار آغاز گر جنگ معرفی نشده است ، و مشکل اساسی بیعت امام با یزید یود که امام حاضر نبود به هیچ وجه این ذلت را بپذیرد ، وآغاز و پایان جنگ و قیام همین بود.

حال ممکن است برخی بپرسند که امام چه حقی داشته است که اموال این کاروان را مصادره کند؟ در پاسخ به این پرسش عرض خواهیم کرد: