اسامی همسفران امام حسین (ع) به سوی میعادگاه کربلا

پرسش:

با سلام خدمت شما برادر بزرگوار.لطفا اسامی همراهان کوفى امام از مکه به سمت عراق را نام ببرید.

پاسخ:

با سلام و تشکر از حسن اعتماد شما

بریر بن خضیر همدانى ،عابس بن ابى شبیب شاکرى ، شوذب بن عبدالله همدانى شاکرى ، قیس بن مسهر صیداوى ،عبدالرحمن بن عبدالله ارحبى ، حجاج بن مسروق جعفى ، یزید بن مغفل جعفى (1)(مجموعاً ۷ نفر که نامه رسان و پیک اهل کوفه بودند و با رساندن نامه ها در مکه ماندند)
همراهان بصرى امام
حجاج بن بدر تمیمى سعدى، قعنب بن عمر نمرى ، یزید بن ثبیط عبدى و دو پسرش عبدالله و عبیدالله ، ادهم بن امیه عبدى ، سیف بن مالک عبدى ، عامر بن مسلم عبدى و غلامش سالم (این ۹ نفر در طول مدت اقامت اباعبدالله در مکه به وى‌ پیوستند)(2)
تعداد همراهان
تواریخ ، ۶۰ ، ۸۲ ،۷۰ ، تن از دوستان ، خویشاوندان و شیعیان ذکر کرده اند.(3) (۱۶نفرمرد از اهل بیت او بودند.)
فهرست برخى‌ از همراهان:
۱- زینب کبرى دختر امیر المومنین على(ع)
۲- زینب صغرى(ام کلثوم)
۳- خدیجه(مادرش کنیز بود، وى با عبدالرحمن بن عقیل بود . از وى دو فرزند به نام هاى سعد و عقیل ذکر کرده اند)
۴- رقیه کبرى (همسر مسلم بن عقیل که دو فزندش عبدالله بن مسلم و محمد بن مسلم در کربلا شهید شدند)
۵- عاتکه دختر هفت ساله که در حمله به خیمه ها در روز عاشورا به شهادت رسید.
۶- رقیه مادر عاتکه (سکنى به ام حبیب) یا صحباء ثعلبیه که على‌(ع) او را از خالد بن ولید به چهل دینار خرید.
۷- ام هانى(مادرش کنیز بود) و نزد عبدالله اکبر پسر عقیل بود و از او محمد اوسط به وجود آمد.
۸- زینب صغرى (مادرش کنیز بود) و محمد بن عقیل همسر وى بود. عبدالله فرزند او بود.
۹- رملة الکبرى(مادرش ام مسعود دختر عروه ثقفى بود) وى همسر عبدالرحمن اوسط بن عقیل بود و از وى ام عقیل متولد شد.
۱۰- رقیه صغرى (مادرش کنیز بود) همسر صلت بن عبدالله بن نوفل بوده است.
۱۱- فاطمه (مادرش کنیزبود) که نزد ابى سعید بن عقیل بن ابى طالب بود و حمیده و محمد بن ابى سعید از وى‌هستند.
۱۲- خدیجه صغرى ( مادرش کنیز بود) و نزد عبدالله اوسط بن عقیل بود.
۱۳- ام سلمه خواهر ام میمونه که مادش کنیز بود.
۱۴- جَمانه( ام جعفر) مادرش کنیز بود.

آمار کلى همراهان:
با این آمار ، هنگام حرکت امام حسین(ع) به سمت کوفه (خروج از مکه) ، مجموعه‌ى همراهان چنین مى‌شود:
۱- فرزندان امام حسین(ع) ۱۰ نفر
۲- همسران حضرت على(ع) ۸ نفر
۳- زنان همراه حسین بن على (خدمتکاران) ۹ نفر
۴- موالى و بردگان ۱۸ نفر
۵- فرزندان جعفر بن ابى طالب ۵ نفر
۶- فرزندان عقیل بن ابى‌ طالب ۱۲ نفر
۷- همسران امام حسن(ع) ۵ نفر
۸- فرزندان امام حسن (ع) ۱۶ نفر (۴ نفر دختر)
۹- زنان منسوب به بنى‌هاشم ۱۴ نفر
۱۰- همراهان کوفى ۷ نفر
۱۱- همراهان بصرى ۹ نفر
۱۲- برادران امام حسین(ع) ۹ نفر
مجموع: ۱۲۴ نفر
از مجموع ۱۲۴ نفر ، ۴۴ تن زن هستند و این نشان و گواه جایگاه زنان در مجموعه‌ى نهضت حسینى است. بعدها در حرکت امام و منازل راه ، زنانى دیگر نیز مى‌پیوندند که در جایگاه خویش بررسى خواهند شد. تنها چهره‌اى که در مکه به امام پیوست جنادة بن کعب بن حرث انصارى است که همراه همسر و فرزندش عمرو همراه امام شد. اگر این سه تن را بر اساس قول سماوى در ابصارالعین ص۱۵۸ پیوستگان مکه بدانیم تعداد همراهان به ۱۲۷ نفر خواهند رسید .

منابع ومآخذ

1-معالى السبطین: ج۲،صص۲۳۰-۲۳۷،البدایة و النهایه: ج۸،ص۱۶۵، تهذیب الکمال: ج۶، صص۴۲۱-۴۲۲٫

2– معالى السبطین: ج۱،ص۲۵۶، نورالابصار: ص ۲۵۹، سیراعلام النبلاء: ج۳، ص۲۱۰، تاریخ الخمیس: ج۲،ص۳۳۲٫
3– معالى‌السبطین: ج۲،صص ۲۲۶- ۲۳۷ .