پرسش:
پاسخ:
با سلام و عرض ادب خدمت شما.
در مورد سوال شما عرض کنم که اولا همسران پيامبر (ص) مختار بودند كه يا با پيامبر (ص) زندگي كنند و تمامي احكام و شرايط اختصاصي پيامبر (ص) را بپذيرند - من جمله همين حكم عدم اذن ازدواج پس از رحلت پيامبر (ص)- و يا در زمان زندگي و حيات پيامبر (ص) - اگر مايل نيستند آن احكام خاص را بپذيرند - از پيامبر (ص) جدا شوند .
خداوند در سوره احزاب و قبل از آيه 53 ، مي فرمايد :
»يا ايها النبي قل لازواجك ان كنتن تردن الحياه الدنيا وزينتها فتعالين امتعكن واسرحكن سراحا جميلا »
اى پيامبر به همسرانت بگو اگر خواهان زندگى دنيا و زينت آنيد بياييد تا مهرتان را بدهم و [خوش و] خرم شما را رها كنم.
بنابراين بوضوح مي بينيم كه هيچ اجبار و معذوريت و محدوديتي براي همسر به اصطلاح 18 - 19 ساله پيامبر (ص) وجود نداشته و هيچ چيزي او را به باقي ماندن در همسري پيامبر (ص) و پذيرش حكم عدم اذن براي ازدواج پس از پيامبر (ص) مجبور نكرده مگر اختيار و خواست و ميل و رضايت خودش .
ثانیا از شأن نزول آیه تحریم نکاح با زنان پیامبر(آیه 53 سوره احزاب)فهمیده می شود که:
1. بعضى به عنوان انتقامجويى و توهين به ساحت مقدس پيامبر ص چنين تصميمى را گرفته بودند و از اين راه می خواستند ضربه اى بر حيثيت آن حضرت وارد كنند.
2. اگر اين مساله مجاز بود جمعى به عنوان اينكه همسر پيامبر ص را بعد از او در اختيار خود گرفته اند ممكن بود اين كار را وسيله سوء استفاده قرار دهند، و به اين بهانه موقعيت اجتماعى براى خويش دست و پا كنند، و يا به عنوان اينكه آگاهى خاص از درون خانه پيامبر ص و تعليمات و مكتب او دارند به تحريف اسلام پردازند، و يا منافقين مطالبى را از اين طريق در ميان مردم نشر دهند كه مخالف مقام پيامبر باشد (دقت كنيد(.
اين خطر هنگامى ملموستر می شود كه بدانيم گروهى خود را براى اين كار آماده ساخته بودند بعضى آن را به زبان آورده و بعضى شايد تنها در دل داشتند.
از جمله كسانى را كه بعضى از مفسران اهل سنت در اينجا نام برده اند طلحه است.
خداوندى كه بر اسرار نهان و آشكار آگاه است براى بر هم زدن اين توطئه زشت يك حكم قاطع صادر فرمود و جلو اين امور را به كلى گرفت، و براى تحكيم پايه هاى آن به همسران پيامبر ص لقب ام المؤمنين داد تا بدانند ازدواج با آنها همچون ازدواج با مادر خويش است! با توجه به آنچه گفته شد روشن می شود كه چرا همسران پيامبر ص لازم بود از اين محروميت استقبال كنند؟
در طول زندگى انسان گاه مسائل مهمى مطرح می شود كه به خاطر آنها بايد فداكارى و از خودگذشتگى نشان داد، و از بعضى از حقوق حقه خود چشم پوشيد، به خصوص اينكه هميشه افتخارات بزرگ مسئوليتهاى سنگينى نيز همراه دارد، بدون شك همسران پيامبر ص افتخار عظيمى از طريق ازدواجشان با پيامبر ص كسب كردند، داشتن چنين افتخارى نياز به چنين فداكارى هم دارد.
به همين دليل زنان پيامبر ص بعد از او در ميان امت اسلامى بسيار محترم می زيستند، و از وضع خود بسيار راضى و خشنود بودند، و آن محروميت را در برابر اين افتخارات ناچيز می شمردند.(1)
لذا عايشه مي دانست كه تا آخرين لحظه زندگي پيامبر (ص) مختار است يا با پيامبر (ص) زندگي كند و همسر آن حضرت باقي بماند و پس از ازدواج پيامبر (ص) اجازه ندارد با كسي ازدواج كند و يا مي تواند ازپيامبر (ص) طلاق بگيرد و به دنبال آينده و زندگي خودش برود اما او خواست همسر پيامبر (ص) باقي بماند . آيا مي خواهيد عايشه را در انتخاب و خواست خودش ، ملامت نماييد ؟
1. تفسير نمونه، ج17، ص: 405