آيا خدا را در روز قيامت خواهيم ديد؟

سؤال :

آيا خدا را در روز قيامت خواهيم ديد؟
جواب:

سلام

مسلمانان در مسئلة رؤيت خدا به سه دسته تقسيم شده اند:
دستة اوّل : مجسمه، كه اعتقاد دارند خداوند جسم دارد و قابل رؤيت مى باشد.
دستة دوم: اشاعره (پيروان ابوالحسن اشعري، يكى از متكلمان اسلامى قرن سوّم هجري) . اين ها معتقدند خداوند در عين اين كه مجرّد از ماده و جسميت است، در عالم آخرت قابل رؤيت مى باشد. در آن عالم مؤمنان خدا را با چشم مادّى مشاهده مى كنند.
دستة سوم: طرفداران منطق و استدلال و محققان، از جمله شيعه كه عقيده دارند خدا چه در دنيا و چه در آخرت قابل رؤيت نيست، چون جسم نيست و مكان ندارد و تنها از طريق دل و شهود قابل رؤيت مى باشد.
اينان براى ادعاى خود دلايل عقلى و نقلى (كتاب و سنت) دارند. در اين جا تنها به چند آيه و يك حديث بسنده مى كنيم:
1ـ وقتى حضرت موسي(ع) با اصرار بني‌اسرائيل به همراه هفتاد نفر از نمايندگان آن ها در كوه طور از خدا درخواست كرد خود را به من بنمايان، جواب آمد: اى موسي! هرگز مرا نخواهى ديد.(1)
2ـ « لا تدركه الأبصار و هو يدرك الأبصار؛ چشم ها ياراى ديدن او را ندارد، ولى او چشم ها را مي‌بيند».(2)
روايت: يكى از ياران سخنور حضرت علي(ع) به نام «ذعلب يماني» از امام پرسيد: آيا پروردگارت را ديده اي؟ فرمود: آيا چيزى را كه نديده ام، پرستش مى كنم؟! عرض كرد: چگونه او را مى بيني؟! حضرت فرمود: چشم هاى ظاهرى او را نمى بينند امّا قلب ها با حقيقت ايمان وى را درك مى كنند.(3).
گفتنى است: يكى از تفاوت هاى دنيا و آخرت اين است كه در آخرت علل و واسطه ها وجود ندارد و انسان مستقيماً نعمت ها و آثار رحمت حق را مى بيند و مى فهمد و همه جا را مى يابد.
به هرجا بنگرم كوه و در و دشت نشان از قامت رعنا تو بينم.
علاّمه طباطبايى ره در تفسير آية « و جاء ربك و الملك صفاً صفاً ...»،(4)  مى فرمايد: « ... آن روز همه سبب ها از كار مى افتد و همة حجاب ها كنار مى رود و بر همه مكشوف مى گردد كه خداوند حق مبين است...».(5)
در مورد فرشتگان بايد بگوييم : هر چند مجرّدند امّا مُمثّل مى شوند و به شكل در مى آيند و از اين جهت انسان مى توان آن ها را مشاهده كند، چنان كه درباره حضرت مريم (ع) مى فرمايد: « روح خود را به سوى او فرستاديم و او در شكل انسانى بى عيب و نقص بر مريم ظاهر شد».(6)

1.اعراف (7) آيه 143.
2.انعام (6) آيه 103.
3.نهج البلاغه، خطبة 179.
4.فجر (89) آية 22.
5.علامه طباطبايي، الميزان، ج 20 ، ترجمه، ص 665.
6.مريم (19)  آيه 17.