آيه شريفه "كل شي هالك إلاّ وجهه" با جاودانگي انسان چگونه سازگار است؟

دانشور

Parent Category: قرآن

زمرہ: پاسخ به شبهات قرآنی

نومبر 30,-0001-12:00 AM

مشاہدات: 3141

پرسش:

آيه شريفه "كل شي هالك إلاّ وجهه" با جاودانگي انسان چگونه سازگار است؟

پاسخ:

با سلام و ادب و سلامتي، از ارتباط شما با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم

اين آيه، همانند آيه شريفه سوره الرحمن است: "هر آنچه روي زمين است، فاني است و آنچه باقي مي‏ماند، وجه الهي است كه صاحب جلال و كرامت است".(1)

در اين آيه با صراحت بيشتر از فنا و هلاك آنچه در زمين است، سخن گفته است. فنا و هلاك شدن به معناي نيست شدن نيست، بلكه به معناي نابود شدن در دنيا و انتقال به نشئه (عالَم) ديگر و رجوع به خدا است،(2) در عين حال حقيقت اين عالم كه وَجْه و نمود الهي است، باقي مي‏ماند.

چون طبيعت مادر در هر حال دگرگوني دايمي است، هر لحظه چيزي از بين رفته و چيزي ديگر جايگزين مي‏شود، تا زماني كه طومار عالم طبيعت در هم پيچيده و از بين مي‏رود و زمين نابود شده و به غير زمين تبديل خواهد شد. به دنبال آن، جنبه‏اي از وجود انسان كه از عالم برتر و عالم علوي است، باقي مي‏ماند؛ بنابراين طبق آيه شريفه، آنچه از انسان هلاك مي‏شود، جنبه مادي و طبيعي است و آنچه جاودانه است و باقي مي‏ماند، روح و ملكات روحاني انسان است. طبق اين معنا هيچ تضادي بين آيه شريفه و آن حقيقت جاودانه انسان نبوده، بلكه با هم سازگارند.

در مورد وجه الهي در اين شريفه چند تفسير شده است. مرحوم علامه مي‏فرمايد: "وجه هر چيزي عبارت است از سطح بيروني آن. از آن جايي كه خدا منزّه است از جسمانيّت و داشتن حجم و سطح، معناي اين كلمه در مورد خدا، بعد از حذف محدوديّت و نواقص امكاني، عبارت مي‏شود از نمود خدا. نمود خدا صفات كريمه او است كه بين او و خلقش واسطه‏اند و بركات و فيض او به وسيله آن صفات بر خلقش نازل مي‏شود و خلايق آفرينش و تدبير مي‏شوند.

آن صفات عبارت است از: علم و قدرت و شنوايي و بينايي و رحمت و مغفرت".(3)

اما وَجْه در بيان معصومان(ع) به معناي دين خدا يا راه حق تفسير شده كه "همه چيز از بين رفتني است، اما حقيقت و دين خدا مي‏ماند".(4)