پرسش:
عبارت (دَنا فَتَدَلّى و فكانَ قابَ قَوسَينِ اَو اَدنى) در آيه 8 و 9 سوره نجم به چه معنايى است؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
«دنو» مصدر فعل «دَنى» و به معناى نزديك شدن است. كلمه «تدلّى» فعل است يعنى بسته شد و آويزان گشت و به طور كنايه، براى شدّت نزديك شدن به كار رفته است. تعبير «قاب قوسين» (به اندازه دو كمان) نيز كنايه از شدّت قرب است و منظور از آن، قرب مقامى است نه قرب مكانى؛ زيرا خداوند متعال، جسم نيست تا با بندگانش فاصله مكانى داشته باشد.
قرب مقامى، درست مانند نزديك شدن به يك صاحب مقام اجتماعى است؛ مثلا وقتى مى گوييم: «فلان شخص به فلان رئيس قرب پيدا كرده است» يا مى گوييم: «فلان شخص با فلان خدمت خود، به يك وزير يا مدير قرب يافته است»، مقصودمان ايجاد پيوند و صميميت بيش تر ميان آن دو است. بنابراين، منظور از قرب در اين گونه موارد يك نوع رابطه روحى خاص ميان دو طرف است.
نزديك شدن و تقرّب جستن به پروردگار نيز همين گونه است؛ يعنى بندگان با بندگى خالصانه، به سوى خدا مى روند و به او نزديك مى شوند. اين تقرّب و نزديك شدن، تا آن جا مى تواند ادامه يابد كه انسان به مقام فرشتگان يا بالاتر از آن دست يابد.