شيطان چيست؟ آيا ابليس با شيطان فرق مى‌كند؟

پرسش:
شيطان چيست؟ آيا ابليس با شيطان فرق مى‌كند؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
به هر موجود آزار دهنده، منحرف و سركش كه انسان‌ها را ازراه خدا باز مى‌دارد شيطان گفته مى‌شود. پس گاهى شيطان از جنس انسان است و گاهى از غير انسان‌ها چنان‌كه خداوند مى‌فرمايد: براى هر پيامبرى دشمنانى از شيطان‌هاى انسانى و جنّى قرار داديم....
با توجه به آن‌چه برايتان نوشتم آيا مى‌توانيد بگويييد چرا امام خمينى(قدس سره)آمريكا را «شيطان بزرگ»[1] ناميده است؟ آرى براى اين كه طغيان و سركشى و زورگويى مى‌كند و موذيانه انسان‌هاى ديگر را از راه خدا باز مى‌دارد و آنها رامنحرف مى‌كند.
امروزه شيطان بزرگ و ساير شيطان‌ها، دام‌هاى زيادى فراروى نوجوانان و جوانان ما قرار داده است و به فرموده امام خمينى:
الان كه شما جوان‌هاى عزيز و همه دبيرستان، و همه دانشگاه‌ها مى‌خواهيد كشور خودتان دست خودتان باشد، استقلالش محفوظ باشد، آزادى داشته باشيد، طريق انسانيّت را طى بكنيد... شياطين به دست و پا افتاده‌اند كه شماها را منحرف كنند.[2]
فرق ابليس با شيطان اين است كه ابليس يكى از شيطان‌ها بود.[3] يعنى همان شيطانى كه حضرت آدم(عليه السلام) را گول زد و او را از بهشت بيرون راند. همان شيطانى كه از جنّ است، چنان‌كه خداوند مى‌فرمايد:
و [ياد كن] آن‌گاه كه به فرشتگان گفتيم كه به آدم سجده كنيد پس سجده كردند، مگر ابليس كه از جنّيان بود و از فرمان پروردگارش سرپيچى كرد. آيا شيطان و فرزندانش را به جاى من به دوستى برگزيديد، در صورتى كه دشمن شما هستند؟ ستم‌كاران چه جاى‌گزين بدى را انتخاب كردند.[4]

[1]. صحيفه نور، ج 10، ص 139.
[2]. همان.
[3]. تفسير نمونه، ج 19، ص 350.
[4]. كهف، آيه 50.