پرسش:
آيا كلمه «طه» و «يس» از نام هاى رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم) هستند؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
«طه» نام سوره بيستم و «يس» نام سوره سى و ششم قرآن كريم است. در حديثى از امام صادق(عليه السلام)آمده كه «طه» از نام هاى رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)است و معناى آن «يا طالب الحق، الهادى اليه» (اى جوينده حق و هدايتگر به سوى آن) مى باشد.[1]
از اين حديث برمى آيد كه «طه» تركيبى رمزى از دو حرف «ط» و «هـ» است كه اوّلى به «طالب الحق» و دوّمى به «الهادى اليه» اشاره دارد. البته اين عبارت رمزى، رفته رفته به صورت نام خاص پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)شهرت يافته تا آن جا كه آل پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)را «آل طه» نيز مى گويند و در دعاى ندبه، از حضرت مهدى(عليه السلام)با عنوان «ابن طه» (فرزند طه) ياد شده است.[2]
در مورد عبارت «يس» نيز حديثى از حضرت صادق(عليه السلام)رسيده كه «يس» نام رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)است؛ زيرا پس از آن خدا فرمود: (اِنَّكَ لَمِنَ المُرسَلين ؛ عَلى صِراط مُستَقيم؛ (تو از فرستادگانى و بر راه راست قرار دارى.)[3]
در روايت ديگرى از حضرت صادق(عليه السلام)نيز آمده است كه: «يس» نامى از نام هاى پيامبر است و معناى آن چنين است: «اى شنونده وحى». در حديث ديگرى از حضرت باقر(عليه السلام)نيز «يس» از نام هاى پيامبر دانسته شده است.[4]
گفتنى است كه مفسّران قرآن كريم، براى اين دو كلمه ـ مانند ديگر حروف مقطّعه ـمعانى ديگرى نيز بيان كرده اند.
[1]. البرهان فى تفسير القرآن، هاشم البحرانى، ج 6، ص 382، مؤسسة البعثة.
[2]. تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازى و ديگران، ج 13، ص 157، دارالكتب الاسلاميه.
[3]. تفسير نورالثقلين، عروسى حويزى، ج 6، ص 163، مؤسسة التاريخ العربى.
[4]. البرهان، ج 8، ص 167، مؤسسة البعثة.