پرسش:
آيا پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)و امامان معصوم(عليهم السلام) بر تمام علوم ـ حتّى علومى مانند رياضى و فيزيك و شيمى عصر حاضر ـ آگاهى داشته اند؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب
از مجموع آيات و روايات استفاده مى شود كه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)و امامان معصوم(عليهم السلام)به جز علوم ويژه و مختصّ خداوند، از همه علوم ـ حتّى علوم عصر ما و عصرهاى آينده ـ آگاه و اين دانش ها را با توجّه به شايستگى هاى خود از جانب خداوند حكيم دريافت كرده اند!
امام صادق(عليه السلام)مى فرمايد: «همانا براى خداى متعال دو علم است: علمى كه نزد اوست و كسى بر آن آگاه نيست و علمى كه آن را به فرشتگان و پيامبران آموخته كه به ما (امامان) رسيده است.»[1]
علاّمه طباطبايى(قدس سره) مى نويسد: «روايات بسيارى از امامان معصوم(عليهم السلام) به دست ما رسيده كه خداى سبحان، پيامبر و ائمه اطهار را تعليم داده و هر چيزى را به آنان آموخته است. در بعضى روايات هم آمده كه دانش رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)از راه وحى و دانش ائمه اطهار(عليهم السلام) از راه رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)بوده است.»
پيامبرى كه به معراج مى رود و دانش كلّ هستى را مى آموزد و امامى كه در مسجد خطاب به مردم مى فرمايد: «سَلوُنى قَبْلَ اَنْ تَفْقِدوُنى، از من بپرسيد پيش از آن كه مرا از دست دهيد.»[2] قطعاً از علوم امروز نيز آگاه بوده اند.
در آيات قرآن كريم، اشاره هايى به علوم طبيعى روز و كشفيات جديد بشر وجود دارد. يقيناً پيامبر و امامى كه معلّم و مفسّر و مبيّن اين كتاب بوده اند، به اين علوم نيز آگاهى داشته اند. ضمناً در سخنان خود آن بزرگواران هم نشانه هاى فراوانى بر آگاهى آنان از علوم گوناگون وجود دارد.[3] چنانكه مناظرات و گفتگوهاى آنان با دانشمندان مختلف و به زبان هاى گوناگون دليل ديگرى بر اين مدّعاست .
[1]. اصول كافى، كلينى، ج 1، ص 311، دارالتعارف للمطبوعات، بيروت.
[2]. بحارالانوار، علاّمه مجلسى، ج 3، ص 225، انتشارات اسلاميه.
[3]. ر.ك: الميزان، علاّمه طباطبايى، ج 18، ص 292، انتشارات اسلامى؛ درآمدى بر تفسير علمى قرآن، محمدعلى رضايى اصفهانى، ص 137، انتشارات اسوه؛ تفسير موضوعى پيام قرآن، آية الله مكارم شيرازى، ج 7، ص 201 ـ 262، نشر هدف؛ منشور جاويد، آية الله سبحانى، ج 10، ص 189 ـ 206، نشر توحيد.