پرسش:
آیا احضار روح و ارواح خبیثه و این که این کار گناه کبیره است، صحت دارد؟
پاسخ:
با سلام و ادب
مساله مجاز بودن ارتباط با ارواح ، يا مجاز نبودن آن ، يك مساله فقهى است و به طور كلى بايد در ايـن زمينه هر كس از مرجع تقليد خود توضيح بخواهد، ولی می توان گفت دلیل این که فقها بر این باورند که احضار روح از گناهان کبیره است این است که چون در اين رشته حساس بسيار اتفاق مـى افـتـد كه شخص انعكاس تخيلات و القائات شخصى و نفسانى خود را به اشتباه، ارتباط با ارواح می پـنـدارد، بر همین اساس، اسلام اخبار و مطالب حاصل از اين طريق را مورداعتماد قرار نمى دهد و احكام شرعى و دستورات اجتماعى خود را بر پايه اين گونه اطلاعات بنا نمى كند .
بنابراين ، با آن كه در اصل ارتباط با ارواح ، هيچ گونه ترديدى روا نيست و براى آن نشانه هاى علمى استوارى در دست است ، با اين همه نمى توان به همه آثار و مظاهر آن چه كه به ارتباط با ارواح نسبت داده مى شوداعتماد كرد .
خلاصه سخن این که ارتباط با ارواح، ممكن است و برخي افراد، ميتوانند با ارواح، ارتباط برقرار كنند، امّا اين نكته كه وليّي از اولياي الهي، بتواند با اذن خدا، روحي را احضار نمايد، نبايد دستاويز افراد شيّاد قرار بگيرد، و بسياري از مدّعيان قلابي ارتباط، براي حيلهگري و كاسبي اين ادعا را طرح ميكنند؛
اما این که به روح مرده فشار می آید دلیلی بر آن وجود ندارد زیرا روح، يك امر مادّى نيست؛ تا فشاری بر او وارد شودو به همين جهت محدوديت ندارد و به سان اشعه خورشيد كه از وراى شيشه و ابر به داخل اتاق و منزل مىتابد و هيچ كدام از آنها نمىتواند مانع از حضور و حركت حيات آفرين ذرّات آن شود، روح نيز چنين حالتى دارد.
روح مردان آزاد، شايسته و صالح بدون هيچ مانعى با اين جهان در ارتباط هستند و در شرايط خاصّى، افراد واجد شرايط مىتوانند با آنان در تماس باشند و به عبارت معروف مىتوان آنها را احضار نمود و از نزديك با آنها ارتباط برقرار كرد و از حقايق برزخى و ماوراى مادى آگاه شد.
البته گفتنى است كه هرچند احضار روح، حقيقت دارد، اما از هر كسى بر نمىآيد و در هر شرايطى ممكن نيست. بلكه مقدّمات و شرايط ويژهاى را مىطلبد. همچنين در اين باره نبايد ادعاى هركس را پذيرفت؛ چه بسا افرادى كه آن را همچون طالع بينان وسيله كسب و سود و وسيله فريب و كلاهبردارى از عوام و سادهانديشان قرار مىدهند. احضار روح، خود رشتهاى از علوم غريبه است و نياز به تخصص و مهارت خاص دارد و هركس نمىتواند از عهده آن برآيد.
مجدا تاکید می کنیم که اصل مساله احضار روح وبه تعبير ديگر «ارتباط با ارواح» مورد انكار نيست ولى تنها براى افراد بسيار نادرى ممكن است و آن چه در اين رابطه مورد ادعاى بسيارى بويژه در غرب قرار گرفته غالبا باطل و وسيلهاى براى فريب دادن انسان هاى ساده لوح و حتى بازىهاى سياسى است.
نکته دانستنی دیگر آن که قضاوتهاى ارواح (بر فرض كه صحيح باشد) فاقد حجّت است و قابل استناد نيست. روشنترين دليل بر بطلان و بىريشه بودن گفتههاى آنان، تفاوتهاى عمدهاى است كه در پاسخ به سؤالات يكسان در بين آنان وجود دارد.
وبر اساس همین مطالبی که گفته شد، احضار روح از نظر شرعی جایز نیست در غیر این صورت اصل احضار روح،امري محال نيست ولي امري نيست كه هر كس بتواند به سهولت انجامش دهدوهم چنان که قبلا نیز گفتیم در اين ميان هم عده اي شياد و كلاه بردار با عمليات هاي رواني و ... عده اي را تحت تاثير خود قرار داده اند كه از افتادن در دام چنين افرادي بايد پرهيز كرد.
و در مورد اعتماد به سخنان آنان هم بايد گفت كه اولا بايد اثبات شود ماهيت اين پيامها چيست و واقعيت دارد يا خير. بر فرض واقعيت داشتن هم روح اشخاص توانايي ايجاد وظيفه و تكليف براي ديگران را ندارند چه اين كه در زمان زنده بودنشان هم چنين قدرتي را نداشتند.و بهتر اين است كه از مسيرهاي طبيعي يعني رشد تفكر و انديشه و دانش و مراجعه به متون صحيح ديني به شناخت حقايق هستي بپردازيم نه از راه هايي كه حقيقتش مشكوك و لرزان است.