پرسش:
در دین اسلام تعریف بسیار دقیق و تکالیف و وظایف مشخص برای واژه و عنوان برادر وضع شده است بر این اساس به هرکسی نمیتوان برادر گفت و این عنوان دارای مراتب و شاخصههایی است که از آن به عنوان "برادر دینی" یاد میشود.
برادر دینی خود را در قبال برادر خود مسئول میداند و خوبی آن را خوبی خود و بدی او را بدی خود میداند براساس از دیدگاه معصومین(ع) بهترین برادر کیست؟
پاسخ:
با سلام و ادب
پیامبر خدا(ص) در این باره فرمودند: "بهترین برادران کسی است که با شما در کارهای اخروی مساعدت کند۱". یعنی تو را در کارهای آخرت یاری رساند.
امام عسکری(ع) نیز میفرمایند: "بهترین برادر تو کسی است که خطایت را فراموش کند و احسان تو را به خود، به یاد آورد۲".
در ادامه چند حدیث گهربار از مولای متقیان امام علی(ع) در باب "بهترین برادر" ذکر میکنیم که مشخص میکند واقعا چه کسی لایق و شایسته بهترین برادری برای انسان است؟
حضرت فرمودند: "بهترین برادر آن است که در نصیحت و ارشاد کمتر ملاحظه کند۳". یعنی مدارای او در نصیحت تو در بدیها کمتر از سایر برادران باشد.
ایشان در جایی دیگر چنین میفرمایند: "بهترین برادر تو کسی است که در راه حق، بر تو زیاد خشم گیرد۴". یعنی در آنچه حق باشد اگر خلاف حقّ از تو ببیند منع و زجر تو کند.
امام علی(ع) همچنین فرمود: "بهترین برادر آن است که برادران خویش را نیازمند دیگری نسازد۵". یعنی خود کفایت امور ایشان بکند و نگذارد که محتاج به دیگری شوند.
آن حضرت تعاریف فراوانی در سخنان حکیمانه خود از بهترین برادر ارائه فرمودهاند. به عنوان مثال فرمودند: "بهترین برادران تو کسی است که به تو یاری دهد و بهتر از او کسی است که تو را بسنده باشد و اگر به تو نیازمند شد از تو بگذرد۶".
ایشان میفرمایند: "بهترین برادران تو آن کسی است که با مال خویش تو را یاری رساند و بهتر از او کسی است که تو را از دیگری بینیاز سازد۷".
آن حضرت در جایی دیگر بهترین برادران را کسی میدانند که دوستیاش برای خدا باشد۸" و میفرمایند: " بهترین برادران کسی است که برادریش برای دنیا نباشد۹".
منابع احادیث:
۱- مجموعة ورام(تنبیه الخواطر)، ج۲، ص۱۲۳.
۲- بحارالأنوار: ج ۷۸ ، ص ۳۷۹ / دوستی در قرآن و حدیث: ص ۱۹۴.
۳- عبدالواحد، آمدی، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸، چاپ دوم، ص۴۱۶.
۴- همان، ص۴۱۷.
۵- همان، «خَیْرُ الْإِخْوَانِ مَنْ لَا یُحْوِجُ إِخْوَانَهُ إِلَی سِوَاه».
۶- همان، ص۴۱۵.
۷- همان، «خیرُ إخْوانِکَ مَن واساکَ بخیرِهِ و خیرٌ مِنه مَن أغناکَ عن غیرِهِ».
۸- همان، ص۴۲۳. «خیرُالإخْوانِ مَن کانتْ فی اللّه ِ مَودّتُهُ».
۹- همان، ص۴۱۷. «خیرُالإخْوانِ مَن لَم تَکُنْ علَی الدُّنیا اُخوّتُهُ».
منبع: ایسنا