ارتباط روح و جسم که با هم سنخیت ندارند چگونه است؟

پرسش:

با توجه به اين كه روح از عالم ماوراء طبيعت است و بدن از ماده و خاك است، ارتباط و سنخيت اين دو چگونه است؟

پاسخ:

با سلام و ادب سلامتي، سعادت و موفقيت شما را از درگاه ايزد منان خواستاريم
از ارتباطتان با سایت طلبه پاسخگو سپاسگزاریم

تاريخ دانش بشري نشان مي‏دهد: مسئله روح و ساختمان و ويژگي‏هاي اسرار آميزش همواره مورد توجه دانشمندان بوده است، ولي هنوز از حقيقت و كنه وجود اين اعجوبه آفرينش آگاهي كافي و كاملي نيافته‏اند. نحوه تعلق روح به بدن و به تعبير قرآن كريم "نفخ روح" بدين صورت است كه بدن و جسم انسان مراحلي را طي مي‏كند و در نهايت آن چنان شايستگي پيدا مي‏كند كه به روح و روان تبديل مي‏شود.

بنابر اين روح، حقيقتي جز تكامل ماده و تحول آن بر اثر تكامل به روح ندارد، و اين خود از آيات الهي است كه ماده فاقد شعور را به پايه‏اي از تكامل مي‏رساند كه در دامن خود چنين موجودي را كه سراسر درك و شعور است، پرورش مي‏دهد.(1) به تعبير شهيد مطهري، حيات و زندگي حقيقتي است كه در شرايط و اوضاع معين و مخصوصي با ماده توأم مي‏شود، ولي نه به اين معنا كه بين ماده و حيات، "ثنويت" و دوگانگي حكمفرما باشد و دو حقيقت با يكديگر جفت و يار يكديگر بشوند، بلكه به اين معنا كه ماده و حيات، دو درجه از يك هستي به شمار مي‏روند و هر درجه‏اي خاصيتي مخصوص به خود دارد. ماده در شرايط مخصوص و در مراحل ترقي و تكامل خويش تبديل به حيات و زندگي مي‏شود، از نوع تبديل شدن هر ناقص به كامل‏تر از خود وجود ناقص ماده بي جان تبديل به وجود كامل جان دار مي‏شود. حيات و زندگي (روح) مخلوق واثر ماده بيجان نيست، بلكه كمال و فعليت است كه به آن اضافه مي‏شود.(2)

قرآن مجيد سير تكاملي نطفه را در رحم چنين بيان مي‏كند:

"در آن گاه نطفه را علقه، و علقه راگوشت پاره و گوشت پاره را استخوان، سپس بر استخوان، گوشت پوشانديم. آن گاه (با دميدن روح) به او خلقت ديگر داديم. آفرين بر قدرت خدا كه بهترين آفريننده‏ها است".(3)

نتيجه: بدن و جسم انسان بر اثر حركت جوهري و تكامل اشتدادي و كيفي به مرحله‏اي مي‏رسد كه روح به آن اضافه مي‏شود و بدن را تدبير و در آن تصرف مي‏كند و از آن به عنوان ابزار كار استفاده مي‏نمايد.

1 . جعفر سبحاني، منشور جاويد، ج 4، ص 218.

2 . مرتضي مطهري، مقالات فلسفي، ج 1، ص 61 - 62.

3 . مؤمنون (23)، آيه 12 - 14.