پرسش:
میخوام بدونم انسان وقتي مي ميره ايا در يك عالم بي خبري ميره تا قيامت يا نه زندگي مي كنه وروحش زندست؟ سوال ديگم هم اينه كه اگه كسي فرضاپسري عاشق دختري باشه توي دنيا وتا آخرين لحظه عمرش براي بدست آوردن اون دختر تلاش كنه واز خدا هم كمك بخواد كه به اون برسه واگه نرسه مرگا از خدا بخواد وبعد در يه حادثه اي فوت كنه وعاشق وآرزو به دل از اين دنيا بره واون دختري هم كه خيلي دوسش داشته تنها بمونه وعاشق اگه يه روزي مرگ اون دخترم برسه آيا اون دو نفري كه عاشق هم بودن توي عالم برزخ به هم مي رسند يا خير؟يعني به نوعي آدما توي اون دنيام همو ملاقات مي كنند وتا روز قيامت با هم هستند يا خير؟ممنون ميشم پاسخ سوالما بدونم حتما برام ارسال كنيد خيلي كنجكاوم كه بدونم
پاسخ:
با سلام و ادب خدمت شما خواهر گرامی
پرسش شما شامل دو بخش است كه به تفكيك به پاسخ آن مي پردازيم:
در بخش اول پرسيده ايد كه" انسان وقتي مي ميره ايا در يك عالم بي خبري ميره تا قيامت يا نه زندگي مي كنه وروحش زنده است؟"
پاسخ آن است كه انسان وقتي مي ميرد وارد عالم ديگري به نام برزخ مي شود و تا قيامت به زندگي برزخي خود ادامه مي دهد وروح وي منتقل به بدن برخي مي شود ؛ زيرا در هيچ مقطعي روح بدون بدن نخواهد بود وروح براي هميشه زنده است ودر عالم برزخ روح با بدن مثالي و برزخي به زندگي خود ادامه خواهد داد و در عالم قيامت مجددا روح به بدن دنيوي بازگشت مي كند.
با اين بيان برزخ از هنگام مرگ انسان شروع شده و تا قيامت ادامه خواهد داشت .
تفاوت برزخ با قيامت در جهات گوناگوني است كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم :
الف ) قيامت بعد از منقضي شدن اين دنيا است ، در حالي كه برزخ با مردن افراد آغاز مي شود
.ب ) در عالم برزخ روح با بدن مثالي ( اجساد لطيف ) همراه است كه نه به كلي مجرد است و نه مادي محض ؛ بلكه داراي يك نوع ( ( تجرد برزخي ) ) است و بدين صورت به حيات خود ادامه مي دهد، در حالي كه در قيامت روح با ( ( بدن جسماني ) ) همراه است كه نظير همين بدن مادي دنيوي است .
ج ) نعمت هاي بهشتي در قيامت به مراتب از نعمت هاي برزخي والا تر است ؛ هم چنان كه عذاب دوزخي از عذاب برزخي بسي سخت تر است .
ابوبصير از امام صادق ( ع ) نقل مي كند كه فرمودند : ( ( مومنان در حالي كه در عالم برزخ برخوردار از نعمت اند، پيوسته مي گويند : ( ( ربنا اقم لنا الساعه وانجز لنا ما وعدتنا؛ پروردگارا قيامت را برپا كن و وعده هاي خود را درباره ً ما محقق ساز ) ) . و برعكس مشركان در حالي كه در برزخ معذبند، پيوسته مي گويند : ( ربنا لاتقم لنا الساعه ولا تنجزلنا ماوعدتنا ؛ پروردگاراقيامت را برپا مساز و وعده هاي خود را دربارهما محقق نفرما ) ) ، (1)
جهت اطلاع بيشتر در اين زمينه ، رجوع كنيد به : 1- پيام قرآن ، ج 5، ص 443 2- منشور جاويد، ج 9، ص 232 3- تفسيرنمونه ، ج 14، ص 310 ;
در مورد بخش دوم پرسش شما كه گفته ايد "اگه كسي فرضاپسري عاشق دختري باشه توي دنيا وتا آخرين لحظه عمرش براي بدست آوردن اون دختر تلاش كنه واز خدا هم كمك بخواد كه به اون برسه واگه نرسه مرگا از خدا بخواد وبعد در يه حادثه اي فوت كنه وعاشق وآرزو به دل از اين دنيا بره واون دختري هم كه خيلي دوسش داشته تنها بمونه وعاشق اگه يه روزيمرگ اون دخترم برسه آيا اون دو نفري كه عاشق هم بودن توي عالم برزخ به هم مي رسنديا خير؟يعني به نوعي آدما توي اون دنيام همو ملاقات مي كنند وتا روز قيامت با همهستند يا خير؟"
در باره ديدن دوستان و عاشقان در عالم برزخ ، دو گونه روايات قابل طرح است:
1ـ در برخي روايات آمده است: "العبد مع مَنْ أحبّ(2)؛ انسان با كسي خواهد بود كه او را دوست دارد" و در روايت ديگري آمده: "أنت مع مَنْ أحببتَ(3)؛ شما با كسي خواهيد بود كه را دوست داري" همچنين آمده: "المرء مع مَنْ أحبّ(4)؛ آدمي با كسي است كه او را دوست دارد".
مصداق حقيقي اين گونه روايات، عشق و محبت الهي است، نيز عشق به انسان كامل (پيامبر و اهل بيت) و يا عشق به اعمال صالح نظر نماز، روزه، حج و مانند آن، كه سبب ميشود عاشق در آخرت با محبوبش محشور باشد، ولي شايد از اطلاق روايات بتوان استفاده كرد انسان هر كسي را با هر انگيزه دوست داشته باشد و محبت او در دلش ريشه كرده باشدچه عشقهاي الهي و چه عشقهاي غير آن، مانند عشقهاي زميني در عوالم بعد از دنيا نظير برزخ، با محبوب خواهد بود.
2ـ در گونه ديگر از روايات آمده است كه ارواح مؤمنان پس از مرگ همه در وادي السلام جمعاند و با همديگر سرگرم گفتگو هستند، ولي ارواح كفار همه در وادي به نام "برهوت" جمعاند(5).
طبق اين دسته از روايات شايد بتوان گفت: اگر عاشق و معشوق هر دو اهل ايمان و تقوا باشند، در عالم برزخ در وادي السلام با هم خواهند بود اما اگر بيايمان باشند، در وادي "برهوت" با هم ديدار خواهند داشت.
در هر دو صورت در برزخ به همديگر خواهند رسيد، ولي اگر در برهوت باشند، ديگر جايي براي عشق و خوشي آنان وجود ندارد و از عذاب برزخي پيوسته در رنجاند، به گونهاي كه عشق و محبت وخوشي براي آنان نخواهد بود.
1) بحارالانوار، ج 6، ص 269 و 270
2، 3 و 4ـ ميزان الحكمه، ج 2، ص 243، نشر مكتب الاعلام الاسلامي، قم، 1403ق.
5ـ سيد حسين تهراني، معادشناسي، ج 3، ص 233 تا 235، نشر حكمت، 1403ق.