در شهر ما, همه یکدیگر را می شناسند!

پرسش:

چرا اين وضع در ايران رايج شده كه دختر و پسر بايد بدون شناخت و آشنایی کافی با یکدیگر ازدواج کنند, چرا ايرانيان اين رسم را دارند چرا ما در شهر و كشورمان راحت نيستيم از نظر روابط اجتماعي ؟
پاسخ:

با سلام و ادب

مسلّماً هر چه شناخت و آگاهى دختر و پسر از يكديگر قبل از ازدواج بيشتر باشد، ازدواج موفق‏تر خواهد بود. دختر و پسر بايد قبل از ازدواج از اخلاق و روحيات و صفات و شرايط يكديگر، نيز از شكل و شمايل يكديگر مطلع باشند. بسيارى از ازدواج‏ها بر اثر عدم آگاهى و اطلاع از اوضاع و احوال يكديگر، دچار تنش‏ها و درگيری ها و گاهى منجر به جدايى شده است.پیامبر اسلام (ص) به مردی که همسر گرفته بود فرمود اگر قبلا او را می دیدی امید سازش و توافق بیش تر بود.(1) در احكام اسلامى آمده است كه پسر حتى مى‏تواند مو يا بدن زن را قبل از ازدواج ببيند.
 در فتواى علما آمده است: نگاه كردن مرد به صورت و مو و محاسن (سر و گردن و دست‏هاى زن) به قصد اين كه می ‏خواهد با او ازدواج كند و به منظور آگاه شدن از حُسن و عيب او، جائز است، حتى اگر با يك بار نگاه كردن اين منظور حاصل نشود، می ‏تواند چند بار در چند مجلس او را ببيند.(2) البته برخى از اين موارد می ‏تواند از طرف بستگان و افراد مطمئن مانند خواهر و مادر انجام پذيرد..
اما باید توجه داشت که این سخن به معنای ارتباط با نامحرم قبل از ازدواج نیست، آن گونه که امروزه در میان نوجوانان بدون آگاهی یا حتی با انگیزه های شهوانی و هوی و هوس انجام می پذیرد. زیرا این گونه روابط با آسیب ها و مشکلات بسیاری برای جامعه و حتی خود جوانان و نوجوانان مواجه است . این گونه روابط غالبا با انگیزه های نفسانی و برای ارضای شهوت و... است و درصد بسیار کمی از این گونه روابط به ازدواج منجر می شود ؛ زیرا یا اصلا هدف از این روابط به اصطلاح عاشقانه ، ازدواج نیست ، یا اگر هم هدف ازدواج باشد ، به دلایل بسیار زیاد این هدف تحقق نمی یابد و معمولا این گونه روابط در شکل حاد و گسترده خود با مشکلات زیاد از جمله آسیب های روحی جوانان ، شکستن شخصیت اجتماعی و ارزش معنوی و حتی اقدام به گناه و دروی از رحمت الهی روبرو می شود . در عین حال اگر حتی این گونه روابط به ازدواج هم منجر شود ، آمارها نشان داده که ازدواج ها موفق نبوده است ؛ زیرا چه بساهمین ارتباط ها که با احساسات همراه است موجب شود طرفین عیب های یکدیگر را نبینند و بعد از ازدواج خود را نشان دهد. یا موجب بدبینی و سوء ظن در زندگی آینده می شود و مثلا پسر با خود می گوید که همسر من وقتی به راحتی با من دوست شد از کجا معلوم که در دوران تجرد دوستان دیگر نداشته است .
بنابراین دختران و پسرانی که به طریق غیر مشروع با فردی از جنس مخالف، رابطه دوستانه برقرار می‌کنند، از جهات مختلف، آسیب می‌بینند. آسیب‌ها هرچند متوجه دختر و پسر است، اما دامنه و شدت آن درباره دختر بیش‌تر است.
برخی از آسیب ها چنین است :
1ـ آسیب روانی: دختری که به پسری علاقه‌مند شده و خود را در اختیار وی قرار داد، پس از بی‌وفایی پسر و ترک وی، به شدت دچار سرخوردگی گردیده و گاهی تا مرز افسردگی و بیماری‌های شدید روانی بیش می‌رود.
2ـ آسیب‌های اجتماعی: دختری که در شهری کوچک. با پسری ارتباط دارد، جایگاه و شخصیت اجتماعی خود را از دست می‌دهد و تحقیر می‌شود، حتى اگر ازدواج کند، نمی‌تواند زندگی متعادلی داشته باشد،‌ زیرا از طرف همسر و خانواده شوهر سرزنش می‌شود و به هر بهانه‌ای، روابط قبلی وی را به رخش می‌کشند. این پدیده می‌تواند تهدیدی برای نهاد خانواده در جامعه و افزایش میزان طلاق باشد.
3ـ آسیب تربیتی: دختری که فردی رابطه‌دار با چند پسر، معرفی می‌شود، جایگاه خود را به عنوان فردی شایسته برای تربیت، در ذهن اولیای خانه و مدرسه و حتى دوستانش از دست می‌دهد. چنین دختری از سیر تعلیم و تربیت به دور می‌ماند. پدر و مادر او را مایه آبروریزی خانواده می‌دانند و ترجیح می‌دهند وی را در خانه نگه‌داری کنند.
4ـ آسیب معنوی: دختری که به صورت نامشروع با پسری رابطه دارد، با گناه و معصیت، از خداوند دور شده و از نظر اخلاقی سقوط می‌کند. او دیگر از عبادت خود لذت نمی‌برد و احساس گناه و ملامت درون، روح او را آزار می‌دهد، مگر آن که توبه کند و راه پاکی را پیشه سازد.

پی ‏نوشت‏ها:
1- وسائل الشیعه ج 14 ص 61
توضيح ‏المسائل مراجع، ج‏2، ذيل مسئله 2442.2