پرسش:
لطفاً منابعي دربارهي «سيماي زنان صالحه» در قرآن و احاديث معرفي نماييد.
پاسخ:
با سلام و تشکر از ارتباط جنابعالی با سایت طلبه پاسخگو، آرزوی توفیقات روزافزون برای شما داریم
خدا در قرآن يكسري ويژگيها و خصوصيات عامي را براي انسانهاي مومن و صالح برشمرده است كه زنان صالحه را نيز شامل ميشود از جملهي آنها آيات 35 سورهي احزاب، 21 سورهي روم و 223 سورهي بقره، 15 سورهي احقاف و همچنين 14 و 31 سورهي لقمان و 23 اسراء و ... را ميتوان نام برد.
و يكسري وظائف هم براي آنها قرار داده است:
الف: وظائف عبادي، سياسي توبه / 71.
ب: وظائف مادري بقره / 223.
د: وظايف همسري (وظايف همسران پيامبر) احزاب / 33 و 32.
و در سورهي نور هم يكسري وظايف را براي زنان قرار داده است.
اما قرآن تعدادي از زنان را به صورت خاص و مصداق به عنوان الگو و نمونه معرفي كرده است كه ميتوان به دو دسته تقسيم كرد الگوهاي نيك و الگوهاي بد، كه الگوهاي نيك عبارتند از:
1. آسيه:
1/1. نجات موسي به دست آسيه قصص / 7 تا 130.
2/1. آسيه به عنوان الگو تحريم / 11.
3/1. دعاي آسيه تحريم / 11.
2. مريم در قرآن:
1/2. تولد مريم در قرآن آل عمران / 35 و 36 و 37.
2/2. ويژگيهاي مريم (دريافت روزي از جانب خدا) آل عمران / 37.
3/2. كرامت مريم انگيزهي دعاي زكريا آل عمران / 38.
4/2. تطهير و اصطفاي مريم آل عمران / 42.
5/2. محدثه بودن مريم آل عمران / 42، 43، 44 ـ 45 و 47 و مريم / 17، 18، 19 و 20.
6/2. دوشيزگي و عفاف مريم آلعمران / 47 و مريم / 20 و انبياء / 91 و تحريم / 12.
7/2. صديقه بودن مريم تحريم / 12 و مائده / 75.
8/2. مريم و قنوت او آل عمران / 43 و تحريم / 12.
9/2. مريم و استقامت و شكيبائي مريم / 27 تا 30.
3. حضرت فاطمة زهرا(س):
1/3. آيهي مباهله آل عمران / 61.
2/3. آيهي تطهير احزاب / 33.
3/3. ايثار فاطمه زهرا(س) و اهل بيت(ع) دهر / 5 تا 10.
4/3. فاطمه زهرا و سورهي كوثر سورهي كوثر.
اما الگوهاي بد عبارتند از:
همسر نوح و لوط در قرآن تحريم / 10.
منابع:
الف. آياتي كه در قرآن در مورد انسانهاي مومن و صالح (مرد و زن) ذكر شده است از جمله آيات نامبرده، چه به صورت عام و چه به صورت خاص ميتوان از آنها خصوصيات و سيماي زنان صالحه را به دست آورد.
ب. براي بررسي اين آيات ميتوان به تمام تفاسير، ذيل اين آيات رجوع كرد از جمله تفسير الميزان، مجمع البيان، نمونه و ... كه در تفاسير، ذيل اين آيات، احاديث و روايات هم آمده است.
ج. منابع خاص ديگر:
1. ابراهيمي، رحمت الله، جمال و كمال زن، چاپ سپهر، چاپ اول، زمستان 1378، بيجا.
2. اميني، ابراهيم، فاطمه زهرا(س) بانوي نمونه اسلام، انتشارات شفق،1372، قم.
3. بابازاده، علي اكبر، سيماي زنان در قرآن، انتشارات لوح محفوظ، چاپ اول، 1377، بيجا.
4. جلالوند، علي، آسيه الگوي مقاومت، انتشارات نور السجاد، چاپ اول، بهار 1380، بيجا.
5. جوادي آملي، عبدالله، زن در آئينه جلال و جمال، نشر دارالهدي، چاپ ششم، تابستان، 1380، بيجا.
6. حميدي، سيد جعفر، آسيه ملكه مصر، موسسه خدماتي فرهنگي رسا، چاپ اول، 1371، تهران.
7. دستغيب، نرجس، پاياننامه سيماي حضرت مريم(س) از ديدگاه قرآن، 1372، دانشگاه تهران.
8. دواني، علي، زن در قرآن، دفتر انتشارات اسلامي، چاپ نهم، بهار 1373، قم.
9. دوست محمدي، هادي، شخصيت زن از ديدگاه قرآن، چاپ و نشر بين الملل سازمان تبليغات، چاپ اول، بهار 1380، بيجا.
10. عقيقي بخشايشي، عبدالرحيم، زنان نامي در تاريخ، فرهنگ و تمدن اسلامي، قم، دفتر نشر نويد اسلام، 1382.
11. عمادزاده، حسين، زندگاني حضرت فاطمه زهرا(س)، بينا، بيتا، بيجا.
12. كمالي، سيد علي، قرآن و مقام زن، انتشارات اسوه، چاپ سوم، 1374، قم.
13. گرجي، منير، نگرش قرآن بر حضور زن در تاريخ انبياء، چاپ و نشر سازمان تبليغات، چاپ دوم، پاييز 1376، بيجا.
14. مطهري، مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، صدرا، چاپ سيزدهم، زمستان 1368، قم.
15. وكيلي، الهه، نگرش تطبيقي زن در آيينه قرآن (زرتشت يهود و مسيحيت)، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات، چاپ اول، زمستان 1370، بيجا.