پرسش:

فاطمه ع : سلام.میخواستم بفهمم که چه جوری میشه فهمید که ادمی توی غفلت است؟؟؟اصلا نشانه های یه ادم بیدار چیه؟؟؟همش توی این استرس هستم که نکنه الان من توی غفلت باشم؟؟گاهی وقتا که با دوستانم داریم میگیم و میخندیم یه دفعه ای این توی ذهنم میاد که نکنه الان من به خاطر غفلتم اینجوری خوشی زده زیر دلم؟؟!!من باید چی کار کنم؟؟

پاسخ:

با سلام و عرض ادب خدمت شما و تشکر از حضورتون در سایت.

خدمت شما عرض کنم که خوشبختانه در روایات ، علایم و نشانه های فراوانی برای غافلان ذکر شده است که با مطالعه آنها می شود فهمید که در غفلت هستیم یا نه که اگر این موارد رو رعایت کرده باشید بیدار هستید.در اینجا به چند نمونه از عوامل غفلت اشاره می کنم:

1- در حدیث مشروحی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله، در پاسخ «شمعون بن لاوی» - یکی ازمسیحیان معروف زمان خود- آمده است، هنگامی که شمعون از علائم غافلان ازحضرتش سؤال کرد، ایشان در جواب فرمودند: «اما علامة الغافل فاربعة العمی والسهو و اللهو و النسیان، نشانه های غافل چهار چیز است:نابینایی (و بستن چشم بر روی حقایق) و سهو و لهو و نسیان (به گونه ای که گرفتار فراموشکاری و سردرگمی به شهوات وعدم توجه به سرنوشت آینده خویش می شود» (1)

همین مضمون در اندرزهای لقمان حکیم به فرزندش دیده می شود آنجا که می گوید:

«فرزندم هر چیزی نشانه ای دارد که با آن شناخته می شود... و غافل سه نشانه دارد:سهو ولهو و نسیان. (2)

تفاوت سهو و نسیان در این است که نسیان به معنی فراموش کردن چیزی است که قبلا می دانست، ولی سهو به معنی عدم توجه به اموری است که باید به آن توجه کند.

2- یکی دیگر از نشانه های «غفلت» همنشینی با فاسدان و مفسدان و دوری ازمجالس عبادت است. امام حسن مجتبی علیه السلام می فرماید: «الغفلة ترکک المسجد و طاعتک المفسد، غفلت آن است که مسجد را ترک کنی و از مفسد اطاعت نمایی» (3)

3- از دیگر نشانه های مهم «غفلت» بی اعتنایی به عوامل هشدار دهند و بیدار کننده است، مثلا، هنگام عبور از قبرستان فکر نمی کنند که ممکن است فردا، جایگاهشان همین جا باشد، یا اگر در تشییع جنازه یکی از دوستان و آشنایان شرکت کنند، فراموش می کنند که او را هم روزی دیگران تشییع کرده و در مراسم یاد بود او شرکت می کنند.

در نهج البلاغه آمده است که حضرت علی علیه السلام در تشییع جنازه مؤمنی شرکت نموده بودند، ناگهان صدای بلند خنده کسی را شنیدند، حضرت علیه السلام ناراحت شدند و این گفتارحکیمانه را بیان فرمودند: «کان الموت فیها علی غیرنا کتب و کان الحق فیها علی غیرناوجب و کان الذی نری من الاموات سفر عما قلیل الینا راجعون، گویی مرگ برای غیر مامقرر شده و حق (تنها) بر دیگران واجب شده است، و گویی (این) مردگانی را که می بینیم (مثل) مسافران هستند، به زودی به سوی ما باز می گردند»

سپس افزودند: «نبوئهم اجداثهم و ناکل تراثهم کانا مخلدون بعدهم ما آنها را درقبرشان می گذاریم و میراثشان را می خوریم، گویی بعد از آنها، عمر جاودان داریم» (4)

4- یکی دیگر از نشانه های «غفلت» آن است که انسان عمر خود را در اموری صرف کند که برای آخرت او هیچ سودی ندارد، یا در اموری صرف کند که نه سودی در دنیادارد و نه در آخرت.

امیر مؤمنان علیه السلام می فرمایند: «کفی بالرجل غفلة ان یضیع عمره فی ما لا ینجیه، برای غفلت انسان، همین بس که عمر خود را در چیزی که مایه نجات او نیست، ضایع کند» (5)

و در تعبیر دیگری از همان حضرت علیه السلام آمده است: «کفی بالمرء غفلة ان یصرف همته فی ما لا یعنیه، برای «غفلت» انسان، همین بس که عمر خود را در چیزی که مربوط به او نیست، صرف کند» (6)

خیلی لازم نیست حساسیت بخرج بدید و صرف شادی و خنده دلیل بر غفلت نمی شود و مهم این است که کارها برای خدا باشد و گناهی در آن صورت نگیرد.

برای درمان غفلت و رهایی از آن به این پست رجوع کنید:

آیا می خواهید از غفلت نجات پیدا کنید؟

موفق باشید.

منابع:

1. بحار الانوار، ج 1، ص 122.

2. خصال صدوق، ص 138. طبع انتشارات علمیه اسلامیه با ترجمه سید احمد فهری.

3. بحار الانوار. ج 75، ص 115

4. نهج البلاغه، کلمات قصار، حکمت 122

5. شرح غرر الحکم، ج 4، ص 585.46- همان.