ابهامات موجود در آیه 36 سوره مبارکه زخرف؟

پرسش:

در آيه 36 زخرف ملازمه را يميه است؟ يعني بمحض إشاعه، تقيّض است يا غفلت بايد فراگير شود تا جزاء (تقيّض) مترتب شود. مثلا آيه 81 بقره(احاطت خطيئته)؟ وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرينٌ

پاسخ:

سلام و احترام خدمت شما دوست عزیز
"عشي يعشي عشوا" يعني چشم آفتي پيدا کرده که ديگر نمي بيند يا در محيط تاريک رفته و ديگر چشمش نمي بيند(1) يا خود را به نديدن و شب کوري زده است(2) و اين با غفلت مستقر حاصل مي شود، نه با غفلت هاي عارضي و گذرا که با توبه و انابه جبران مي گردد.
عشو(مصدر عشي يعشي) زماني است که فرد اعراض کامل کرده و در ظلمت هوا و هوس غوطه ور شده و ديگر چشمش از ديدن حقايق محروم است. بنا بر اين مفاد اين جمله، مفاد آيه 81 بقره است که با عبارت "احاطت به خطيئته" آمده است.
البته در سوال "اعاشه" آمده که از عيش به معناي زندگي کردن است و با عشي يا عشو که که مصدر "يعش" است که در آيه آمده، تفاوت دارد.

1. التحقيق، ج8، ص141؛ رتجمه الميزان، ج18، ص150.
2. ترجمه الميزان، ج18، ص150.