"اصحاب رقيم" چه کسانی بودند؟

پرسش:

آيا اصحاب رقيم همان اصحاب كهف هستند؟

پاسخ:

سلام و ادب

رقيم در اصل از ماده رقم به معناي نوشتن است و به عقيده غالب مفسران نام ديگري براي اصحاب كهف است. بعضي آن را نام كوهي مي‏دانند كه غار در آن واقع است. برخي آن را نام سرزميني مي‏دانند كه آن كوه در آن قرار دارد و گروهي نيز آن را نام شهر و دياري مي‏دانند كه اصحاب كهف از آن شهر بيرون آمده‏اند. البته بعضي احتمال داده‏اند كه اين‏ها غير از اصحاب كهف هستند و در ذيل آيه 9 سوره كهف (آيا گمان كردي اصحاب كهف و رقيم از آيات عجيب ما بودند؟) روايات معروفي درباره سه نفر كه در غاري گرفتار شدند ذكر كردند، كه هر يك خدا را به عمل خالصي كه انجام داده بودند خواندند و در نهايت از آن تنگنا رهايي يافتند.(1) البته اين احتمال با ظاهر آيه هماهنگي ندارد.

ظاهر آيه اين است كه اصحاب كهف و رقيم يك گروه بودند "ام حسبت ان اصحاب الكهف و الرّقيم كانوا من آياتنا عجبا" لذا بعد از ذكر اين دو عنوان در آيه تنها به بيان داستان اصحاب كهف مي‏پردازد و هيچ گونه سخني از غير آن به ميان نمي آورد.
بديهي است كه اگر دو گروه بودند حتماً لازم بود در مورد هر دو توضيح داده شود.(2)

1. تفسير نورالثقلين، ذيل آيه 9، سوره كهف.
2. تفسير نمونه، ج 12، ص 355.