آيه مودّت به چه معناست؟

پرسش:
 آيه مودّت كه مى گويد: «هيچ اجرى جز مودّت اهل بيت از شما نمى خواهم» به چه معناست؟ آيا اين مودّت و دوستى، به معنى اطاعت مطلق و بيان ولايتِ سرپرستى آنان است يا دوستى معمولى؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 بر اساس روايات بسيارى كه در كتاب هاى شيعه و سنّى آمده، مراد از «القربى»
(نزديكان پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)) در آيه مودّت (شورى، 23) كه مى فرمايد: (قُل لا اَسئَلُكُم عَلَيهِ اَجرًا اِلاَّ المَوَدَّةَ فِى القُربى؛ من هيچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى كنم جز دوست داشتن نزديكانم اهل بيت(عليهم السلام) و امامان معصومند.)[1]
دوستى و مودّت مورد اشاره در آيه، به مسأله ولايت و رهبرى امامان معصوم(عليهم السلام)باز مى گردد كه رهبرى آنان، ادامه خط رهبرى پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) و استمرار ولايت الهى آن بزرگوار است. قبول رهبرى و ولايت اهل بيت(عليهم السلام) همانند نبوّت پيامبر، سبب سعادت خود انسان هاست و سودش به خود آن ها مى رسد. اين مطلب با كنار هم گذاشتن سه آيه، به دست مى آيد:
1. (قُل ما اَسئَلُكُم عَلَيهِ مِن اَجر وما اَنا مِنَ المُتَكَلِّفين؛[2]بگو من از شما پاداشى نمى طلبم و چيزى را بر شما تحميل نمى كنم.)
2. (قُل ما اَسئَلُكُم عَلَيهِ مِن اَجر اِلاّ مَن شاءَ اَن يَتَّخِذَ اِلى رَبِّهِ سَبيلا[3]بگو من در برابر ابلاغ رسالت، هيچ گونه پاد اشى از شما طلب نمى كنم، مگر كسانى كه بخواهند راهى به سوى پروردگارشان برگزينند.)
3. (قُل ما سَاَلتُكُم مِن اَجر فَهُوَ لَكُم اِن اَجرِىَ اِلاّ عَلَى اللّهِ؛[44]بگو پاداشى را كه از شما خواستم تنها به سود شماست. پاداش من فقط بر خداوند است.)
بر اساس اين سه آيه، پاداشى كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) از مردم خواسته سه ويژگى دارد: مطلقاً نفعش به پيامبر نمى رسد، صد در صد به سود خود مردم است و اين پاداش، راه مردم را به سوى خدا هموار مى سازد. در نتيجه اين اجر و پاداش، جز ادامه خط مكتب پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) به وسيله رهبران الهى و جانشينان معصومش كه همگى از خاندان او بودند، چيزى نخواهد بود.[5]

[1]. الميزان، علاّمه طباطبايى، ج 18، ص 47، انتشارات اسماعيليان.
[2]. ص /86 .
[3]. فرقان/57 .
[4]. سبأ/47 .
[5]. تفسير نمونه، ناصر مكارم شيرازى، ج 20، ص 406 ـ 409، دارالكتب الاسلامية.