پرسش:
در مورد روح توضیح دهید؟
پاسخ :
با سلام و عرض ادب و احترام
روح در لغت به چيزي گفته ميشود كه منشأ حيات است و با آن هر جانداري توان احساس و حركت ارادي پيدا ميكند.(1)
روح انساني همان چيزي است كه آدمي از آن به "من" تعبير ميكند و انسانيت انسان به آن است واموری چون ادراك، اراده را به واسطه بدن انجام ميدهد. (بدن ابزار روح است)(2)
طبق آية مباركة "وَ یسالونک عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي; (3) و دربارة روح از تو ميپرسند; بگو: روح از سنخ فرمان پروردگار من است." روح از سنخ "امر" و از "عالم امر" است.
امّا اينكه "امر" چيست؟ قرآن كريم ميفرمايد: "إِنَّمَآ أَمْرُهُ إِذَآ أَرَادَ شَيْئا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ; (4) چون به چيزي اراده فرمايد، كارش اين بس كه ميگويد: باش; پس بيدرنگ موجود ميشود."
بنابراين "امر" وجود چيزي است که تنها به خداوند استناد دارد و به بيان ديگر، به فعلي كه مختص خداوند است و اسباب مادي در تحقق آن واسطه نميشوند .وجود آن دفعي است نه تدريجي . بنابراین خلقت آن مادی نیست تا تدریجی باشد ، بلکه از موجودات مادی متمایز است. از اين رو قرآن كريم در بيان مراحل جنين پس از كامل شدن شكل مادي جنين، ميگويد: "ثُمَّ أَنشَأْنَـَهُ خَلْقًا ءَاخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَـَـلِقِينَ; (5) آنگاه جنين را در آفرينش ديگر پديد آورديم، آفرين باد بر خدا كه بهترين آفرينندگان است.
پی نوشت ها:
1) الميزان، علامة طباطبايي، ج 13، ص 195، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات، بيروت.
2) همان، ج 10، ص 118
3) اسرأ، 85
4) يس، 82
5) مؤمنون، 14