چرا خداوند انسان ها را از نژادهاي مختلف آفريده است؟

سؤال:

چرا خداوند انسان ها را از نژادهاي مختلف آفريده است؟
جواب:

سلام

در مورد نژادهاي مختلف بشر، مانند: سفيد و سرخ و سياه و زرد، دو نظريه وجود دارد:
الف – كليه اين نژادها از يك ريشه بوده اند، ولي در پي جدا شدن از يكديگر و مهاجرت به سرزمين هاي مختلف و  ازدواج هاي داخلي، يك دسته صفات ژنتيكي به عنوان صفات برتر و فائق در آن مجموعه ها به وجود آمده است و ژن هاي ديگر در آن مناطق امكان بقا و رشد پيدا نكرده اند.
ب – نسل آدم ابوالبشر(ع) با باقي مانده نسل انسان هاي قبلي – كه روي زمين ساكن بوده اند – مخلوط شده و تفاوت افراد بشر به همين جهت است.
هر دو نظريه در حال حاضر طرفداراني دارد و دليل هايي نيز هر كدام از قرآن و روايات بر مدعاي خود ذكر مي كنند.  اگر چه با توجه به ظاهر آيات قرآن؛ نظريه دوم، كمتر قابل دفاع است و ظاهرا بشر امروزي ( به طور كامل) از نسل حضرت آدم (ع) مي باشد، زيرا قرآن مي فرمايد: «يا ايها الناس اتقوا ربكم الذي خلقكم من نفس واحدة و خلق منها زوجها و بثّ منهما رجالا كثيرا و نساء؛ اي مردم (حق) پروردگار خود را رعايت كنيد، كسي كه شما را از يك نفس ( حضرت آدم) خلق كرد و از او همسرش (حوا) را آفريد و از آن دو، مردان و زنان بسياري را (در سراسر زمين) منتشر كرد». همچنين مي فرمايد: «يا ايها الناس انا خلقناكم من ذكر و أنثي و جعلناكم شعوبا و قبائل لتعارفوا؛ اي مردم ما شما را از مرد و زن (آدم و حوا) آفريديم و شما را خلق ها و قبيله هايي قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد». با وجود اين شواهد هنوز در اين مورد نمي توان حكم قطعي صادر كرد. در هر حال بشر امروزي از نژادهاي مختلفي تشكيل شده است.
قرآن در بيان فلسفه وجودي اين نژادهاي مختلف مي گويد:
«و من آياته خلق السماوات و الأرض و اختلاف ألسنتكم و ألوانكم انّ في ذلك لايات للعالمين؛ از نشانه هاي او آفرينش آسمان ها و زمين و تفاوت زبان ها و رنگ هاي شما است . در اين نشانه هايي است براي عالمان»
در آية مذكور قرآن وجود نژادهاي مختلف و زبان ها و لهجه هاي گوناگون را نشانه هاي الهي بيان نموده است.
برخي از مفسران در تفسير اين آيه نوشته اند: «بي شك زندگي اجتماعي بشر بدون شناخت افراد و اشخاص ممكن نيست. اگر يك روز همه انسان ها يك شكل و يك قيافه و داراي يك قد و قواره باشند، در همان
يك روز شيرازة زندگي به هم مي ريزد. نه پدر و فرزند و همسر از بيگانه شناخته مي شوند و نه مجرم از بيگناه ، يا بدهكار از طلبكار و يا فرمانده از فرمانبر و رئيس از مرئوس و ميزبان از مهمان، چنان كه دوست از
دشمن شناخته مي شود و جنجال عجيبي برپا خواهد شد.
براي سازمان يافتن اجتماع بشر، خداوند صداها و رنگ ها را مختلف آفريد. به گفته فخر رازي در ذيل آيه مورد بحث شناسايي هر انسان يا بايد از طريق چشم حاصل شود و يا به وسيله گوش. خداوند بر اين تشخيص چشم، رنگ ها و صورت ها و شكل ها را مختلف آفريده ، براي تشخيص گوش، اختلاف آوازها و آهنگ ها و زبان ها را آفريده است.(4)
بنابراين اختلاف رنگ كه در قرآن به عنوان يكي از نشانه هاي الهي ياد شده . يكي از حكمت هاي آن شناسايي افراد است.
جداي از اين مي توان گفت با توجه به عوامل گوناگون ژنتيكي و محيطي و جغرافيايي به تدريج پوست بدن دگرگون مي گردد، مثلا محيطي كه آفتابش تند و سوزان است، تأثير طبيعي اش اين است كه پوست بدن را كدر كند. اين محيط مستعد پرورش نژاد سياه است و در محيط معتدل ، پذيراي سفيد پوستان و...

1 – نساء (4) ، آية 1.
2 – احزاب (33) آيه 13.
3 – روم (30) آيه 22.
4 – تفسير نمونه، ج16، ص 394 و 395.