طبق روایات وظایف زنان و مردان در رابطه با حجاب و پوشش چیست؟

پرسش:

با سلام.

لطف کنید بفرمایید طبق روایات و احادیث اهل بیت وظایف زنان و مردان در رابطه با حجاب و پوشش چیست؟ممنون

پاسخ:

با سلام و ادب

برای گرفتن پاسه به روایاتی اشاره می کنم:

1- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند: بین مردان و زنان فاصله و جدایی بیندازید زیرا هنگامی که مردان و زنان با هم تماس داشته باشند ، رو در روی یکدیگر قرار بگیرند جامعه به دردی مبتلا می شود که درمان ندارد.
بهشت جوانان ص468 - مسائل جدید (تنظیم شده توسط آقای سیّد محسن محمودی) ج3ص109
2- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند: از گفت و گو و اختلاط با زنان بپرهیز، به راستی هیچ مردی با زن نامحرمی
در خلوت سخن نمی گوید مگر اینکه در دل نسبت به او رغبت پیدا می کند .
 مسائل جدید ج2ص33 – مرآت النّساء ص 141 – بهشت خوبان ص 98
3- امام علی ع میفرمایند: عبادُ الله ! اِعلموا...مُحادَثةَُ النّساء ِ تدعوا اِلی البلاء و یُزیغ ُالقلوب والرَّمقُ لَهنَّ یَخطَفُ نورَ الابصارو لَمحُ العیون مَصائِدُ الشّیطان. ترجمه: ای بندگان خدا! بدانید که گفتگو  و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا خواهد شد و دلها را منحرف می سازد وپیوسته به زنان چشم دوختن ،نور دیده را خاموش می گرداند و همچنین با گوشه چشم به زنان نگاه کردن از حیله و دامهای شیطان است . بحارالانوار ج74ص291- مسائل جدید ج1ص50 و95
4- امام باقرعلیه السّلام فرمودند: سخن گفتن با زن(زنان) نامحرم از دامهای شیطان است.
 مستدرک الوسائل ج14 ص273- مسائل جدیدج1ص137 - مسائل جدید ج5ص53- بهشت جوانان ص223
5- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند :کسی که ایمان به خدا و روزقیامت دارد شب را صبح نمی کند درمکانی که نفس زن نامحرم رابشنود. مسائل جدید ج5ص53- بهشت جوانان ص 223- وسایل الشیعه ج14 ص133                                                                                       
6- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند: از خلوت کردن با زنان بپرهیزید قسم به آن خدایی که جانم در دست اوست مردی با زنی خلوت نمی کند مگر اینکه شیطان(برای وسوسه وبه گناه انداختن آن دو) وارد می شود ، اگر خوکی آلوده به کثافت و لجن باشد و به انسان زحمت و اذیّت برساند بهتر است از آنکه شانه زن بیگانه ای با مرد نامحرم برخورد کند . مستدرک الوسائل ج14 ص264- مسائل جدیدج1ص175
7- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: حرّمت الجنّة على الدّيّوث. از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: بهشت بر مردى كه بيگانگان را بر همسر خود وارد مى‏كند، حرام گرديده است. الكافي جلد5ص 537- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص 530 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
8- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : هر مردی که زنش خود را آرایش کند و با آن حالت از منزلش بیرون آید ، آن مرد دیّوث می باشد و اگر کسی چنین مردان را دیّوث بنامد ، گناهی نکرده است و نیز زنی که خود را زینت و خوشبو نماید و از خانه اش خارج شود و شوهرش به این کار راضی باشد برای هر قدمی که این زن بر می دارد برای شوهرش خانه ای در جهنّم بنا می شود.بحارالانوار ج3ص249 - مسائل جدیدج1ص31
9- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند :یا اهلَ العِراق نُبِّئتُ انَّ نساءَکم یُدافِعنَ الرّجالَ فی الطّریق ، اَما تَستَحیون؟ و فی حدیثٍ آخرقال: اَما تستحیون و لا تغارون؟ نساءُکم یَخرُجنَ اِلی الاسواق و یُزاحمنَ العُلُوج.
ترجمه: ای اهل عراق با خبر شده ام که زنان شما در راه با مردان برخورد می کنند آیا حیا و شرم نمی کنید ؟ و در حدیث دیگر فرمود : آیا حیا نمی کنید و غیرت نمی ورزید که زنانتان به بازار می روند و با افراد بی ایمان مواجه می شوند؟ وسائل الشیعه ج14ص176- مسائل جدیدج1ص94
10- قال عليّ عليه السّلام: يا أهل العراق نبّئت أنّ نساءكم يدافعن الرّجال في الطّريق أما تستحيون؟ و قال لعن اللَّه من لا يغار. على (ع) فرمود: اى مردم عراق! به من خبر رسيده است كه زنان شما در بين راه با مردان برخورد كرده و آنان را كنار مى‏زنند، آيا شرم نمى‏كنيد؟! و فرمود: خدا لعنت كند كسى را كه غيرت ندارد. مشكاة الانوارص237- الوسائل ج14ص 174- المحاسن ج1ص 115- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص529 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
11- شیطان به حضرت موسی گفت: ای موسی! با زنی که بر تو حلال نیست خلوت مکن ، که هر کس چنین کند من خودم برای گمراه کردن و آلوده ساختن او حاضر می شوم و این اقدام را به یارانم واگذار نخواهم کرد. بحارالانوارج76ص334- مسائل جدیدج2ص27
12- قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ.به مؤمنان بگو: چشمان خود را فرو پوشند و شرمگاههايشان را حفظ كنند، اين براى آنان پاكيزه‏تر است. خدا از آنچه مى‏كنند آگاه است.
سوره نور آية 30 - برگرفته از نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
13- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : کلُّ عَینٍ باکِیةٌ یومَ القیامةِ الّا ثَلاثةَ اعیُن ، عینٌ بکَت مِن خشیةِ الله وعینٌ غضَّت عن محارمِ الله و عینٌ باتَت ساهرةً فی سبیلِ الله. هر چشمی در روز قیامت گریان است جز سه چشم ، چشمی که در دنیا از خوف خدا گریسته و چشمی که از نگاه به حرام خودداری کرده و چشمی که در راه خدا نخوابیده و شب زنده داری یا جهاد در راه خدا نموده است.خصال شیخ صدوق ج1ص120- مسائل جدید ج3ص30
14- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند :کسی که نگاه به نامحرم را بخاطر خوف از خدا ترک کند ، خداوند به او ایمانی عطا می کند که شیرینی آن را در قلبش می یابد.
محجّةالبیضاءج5ص180- مسائل جدید ج2 ص81 - الحکم الزاهره ج1ص301 - مسائل جدید ج3ص30
15- پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : نظر به نامحرم تیری مسموم از تیرهای شیطان است.
الحکم الزاهره ج1ص301 - مسائل جدید ج3ص30
16- قال رسول الله ص : النَّظرُ سهمٌ من سهامِ ابلیس ، فمن تَرَکَها خوفاً من الله اعطاهُ اللهُ ایماناً یَجِدُ حلاوَتَهُ فی قلبه . ترجمه: نگاه به نامحرم تیری از تیرهای شیطان است هر کس آن را به خاطر ترس از خدا ترک کند خداوند به او ایمانی عطا می کند که حلاوت و شیرینی آن را در قلبش می یابد. بحارالانوارج104ص38 - مسائل جدیدج1ص130
17- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : کسی که چشمش را از نامحرم پر کند خداوند در روز قیامت چشمش را از آتش پر می کند مگر اینکه توبه کند. الحکم الزاهره ج2ص452 - مسائل جدیدج2ص71
18- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : چشمان خود را از نامحرم ببندید عجایب را می بینید. هر عضوی بهره ای از زنا دارد و زنای چشم نگاه به نامحرم است. میزان الحکمه ج 10 ص 72 و 74 - مسائل جدیدج4 ص73
19- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : از نگاه های بیهوده و زیادی بپرهیزید ، بدرستیکه نگاه بیهوده بذر هوای نفس را می افشاند و موجب غفلت می شود. میزان الحکمه ج10ص70 -  مسائل جدیدج5ص49
20- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند :کسی که چشم خود را رها سازد ، تأسّفش زیاد خواهد بود.
میزان الحکمه ج10 ص71 - مسائل جدید ج5ص49
21- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند : متّقین کسانی هستند که چشمانشان را از حرام الهی فرو می بندند.
نهج البلاغه خطبه 193 - مسائل جدید ج5ص51
22- امام صادق علیه السّلام فرمودند : چه بسیار نظر به نامحرمی که حسرت و پشیمانی طولانی به دنبال دارد.
الحکم الزاهره ج1ص301 - مسائل جدید ج3ص30
23- امام صادق علیه السّلام فرمودند: نگاه به نامحرم تیری از تیرهای شیطان است ، چه بسا نگاه کردنی که پشیمانی طولانی به همراه دارد . وسائل الشّیعه ج14ص138- مسائل جدید ج2 ص81
24- امام صادق علیه السّلام فرمودند :کسی که نگاهش به زنی بیفتد ، چشمش را به سوی آسمان برگرداند یا چشمش را ببندد (تا به نامحرم نگاه نکند) خداوند حورالعین تزویج او می کند.الحکم الزاهره ج2ص452 - مسائل جدیدج2ص71
25- حضرت عیسی علیه السّلام فرمودند: از نگاه کردن به زنان نامحرم بپرهیزید ، زیرا این عمل سبب افشاندن بذر شهوت و روئیدن فسق می گردد. مسائل جدید
26- وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
 و به زنان با ايمان بگو چشمهاى خود را(از نگاه هوس‏آلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را-جز آن مقدار كه نمايان است- آشكار ننمايند و(اطراف) روسرى‏هاى خود را بر سينه خود افكنند(تا گردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند مگر براى شوهرانشان، يا پدرانشان، يا پدر شوهرانشان، يا پسرانشان، يا پسران همسرانشان، يا برادرانشان، يا پسران برادرانشان، يا پسران خواهرانشان، يا زنان هم‏كيششان، يا بردگانشان‏( كنيزانشان‏)، يا افراد سفيه كه تمايلى به زن ندارند، يا كودكانى كه از امور جنسى مربوط به زنان آگاه نيستند؛ و هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود(و صداى خلخال كه برپا دارند به گوش رسد). و همگى بسوى خدا بازگرديد اى مؤمنان، تا رستگار شويد! سوره نور آية 31 - برگرفته از نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
27- قال رسول الله صلّی الله علیه وآله :یا حولاء! لا تُبدِی زینَتَکَ لِغَیر زَوجِک ، لا تَحِلُّ لاِمرَأةٍ اَن تظهَرَمِعصَمَها و قَدَمَها لِرَجُلٍ غَیرَ بَعلِها و اذا فَعَلَت ذلک لم تزل فی لَعنةِ اللهِ و سَخَطِهِ و غَضَبَ اللهُ علَیها و لَعَنَتها ملائِکةُ اللهِ و اُعِدَّ لها عذاباً اَلیما. ای حولاء! زینت خود را برای غیر شوهرت آشکار نکن و برای زن جایز نیست مچ وپایش را برای مرد نامحرم آشکار سازد و اگر مرتکب چنین عملی شد خداوند او را لعنت می کند و دچار  خشم و غضب الهی می شود و فرشتگان نیز او را لعنت کرده و عذاب دردناکی برای او مهیّا شده است . مستدرک الوسایل ج 2 ص549- مسائل جدیدج1ص22
28- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند : زنی که خود را زینت کرده و با لباس زیبا از خانه خارج شود تا مردم به او نگاه کنند ، ملائکه آسمانها او را لعنت کرده و تا زمان مرگ، مورد غضب خداست.
 الحکم الزاهره ج2ص366 - مسائل جدیدج4ص131
29- از جمله بیعت هایی که پیامبر صلّی الله علیه وآله از زنان گرفت این بود که در خلوت با مردان مسافرت و نشست وبرخاست نکنند.  مستدرک الوسائل ج14 ص133- مسائل جدیدج1ص137
30- امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند: در دوره آخرالزّمان و نزدیکی قیامت که بدترین زمانهاست زنانی پیدا می شوند که برهنه و عریانند در حالی که از دین خارج شدند و مسلمان واقعی نمی باشند در فتنه ها و آشوبها وارد می شوند تمایل به شهوات وگناهان دارند و در لذّات مادّی (تجمّلات دنیوی) با یکدیگر به رقابت می پردازند کارها و امور حرام را حلال می شمارند و این زنان در جهنّم برای همیشه خواهند ماند. من لایحضره الفقیه ج3ص237 - مسائل جدید ج2 ص79
31- حضرت زهرا سلام الله علیها فرمودند: بهترین زنان کسانی هستند که نه آنها، مردان نامحرم را و نه مردان نامحرم ، آنها را ببینند.بحارالانوارج43ص54 - مسائل جدیدج1ص27
32- امام صادق علیه السّلام فرمودند : هر زنی که خود را خوشبو کرده و از خانه اش خارج شود تا وقتی که به خانه اش برگردد ، لعنت می شود. وسایل ج14ص114 - مسائل جدید ج2 ص83
33- هر زنی که به خداوند سبحان و روز قیامت ایمان دارد ، زینتش را برای غیر شوهرش آشکار نمی کند و همچنین موی سر و مچ خود را نمایان نمی سازد و هر زنی که این کارها را برای غیر شوهرش انجام دهد ، دین خود را فاسد کرده و خداوند را نسبت به خود خشمگین ساخته است. مسترک الوسائل ج14 ص242- مسائل جدیدج1ص31
34- امّ سلمه یکی از زنان بزرگوار پیامبر اسلام صلّی الله علیه وآله می گوید : هنگامی که آیه حجاب نازل شد ، زنان انصار از منزل بیرون آمدند در حالی که عبا ( و چادر ) مشکی بر سر داشتند. الدّر المنثور ج5 ص204 - مسائل جدیدج1ص35
35- یحیی مازنی می گوید: من مدّت زیادی درهمسایگی خانه امیرالمؤمنین سکونت داشتم درطول این مدت نه قامت زینب را دیدم نه صدای او را شنیدم! او هرگاه می خواست جدّ بزرگوارش را زیارت کند ، شبانه ازخانه خارج می شد برادرش امام حسن از طرف راست ، امام حسین ازطرف چپ و امیرالمؤمنین پیشاپیش او حرکت می کرد ، مولای متّقیان قبل از رسیدن به روضه مبارک پیامبر چراغها را خاموش می کرد. روزی امام حسن ازعلّت این کار پرسید ، حضرت علی در جواب فرمود : نمی خواهم چشم بیننده ای به زینب خواهرت بیفتد. سیمای زینب کبری علیها سلام نوشته آقای علی اکبر بابازاده ص88 - زینب بنت الامام امیرالمؤمنین ص16 - زینب الکبری،نقدی، ص 22 - ریاحین الشریعه ج3 ص60
36- رسول خدا صلّی الله علیه وآله نفرین و لعنت کردند مردانی را که در آرایش لباس و قیافه، خود را به زنان شبیه سازند و نیز لعنت فرمود زنانی را که خود را به مردان شبیه سازند. بحارالانوارج76ص346 - مسائل جدیدج1ص101
37- پیامبراسلام صلّی الله علیه وآله فرمودند :حیاء شعبه ای از ایمان است و کسی که حیاء ندارد ایمان ندارد.
 الحکم الزاهره ج2ص421 - مسائل جدیدج4ص83
39- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند :کسی که از مردم حیاء نکند از خداوند حیاء نخواهد کرد ، کسی که حیاء نداشته باشد خیری در او نیست. الحکم الزاهره ج1ص266 - مسائل جدیدج4ص87
40-... عن معاذ بن كثير عن احدهما عليهما السّلام قال: الحياء و الإيمان مقرونان في قرن فإذا ذهب احدهما تبعه صاحبه. از معاذ بن كثير از امام باقر يا امام صادق عليهما السّلام نقل شده است:حيا و ايمان به يك ريسمان بسته شده‏اند، هر گاه يكى از آنها برود ديگرى نيز با او خواهد رفت.  البحار جلد71ص331 - الكافي جلد2/ 106- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى، ص: 525 نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
41- عن عليّ عليه السّلام: ثمرة الحياء العفّة. از على (ع) نقل شده است: نتيجه شرم و حيا پاكدامنى است. غررالحكم ص 359- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص 525 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
42-... عن الصادق عليه السّلام قال: إنّ اللَّه غيور يحبّ كلّ غيور و لغيرته حرّم الفواحش ظاهرها و باطنها.
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: خدا غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست دارد، و چون غيرت دارد كارهاى زشت آشكار و پنهان را حرام كرده است. تفسير نور الثقلين ج1ص777 - الكافي ج 5ص 535- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص 529 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
43- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند :خداوند لعنت کند کسی را که غیرت ندارد.
الحکم الزاهره ج1ص267 - مسائل جدیدج3ص163
44-... عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: كان إبراهيم عليه السّلام غيورا و أنا أغير منه و جدع اللَّه أنف من لا يغار من المؤمنين و المسلمين.از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: ابراهيم (ع) مردى غيرتمند بود و من از او غيرتمندترم. خدا قطع كند بينى مؤمن و مسلمانى را كه غيرت ندارد. - الكافي جلد5ص 536 -  الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص 528 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور
45- حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام فرمودند: بر شما باد به پوشیدن لباس ضخیم و سخت ، بدرستیکه کسی که لباسش نازک و سست باشد دینش سست است. میزان الحکمه ج8 ص481 - مسائل جدید ج3ص227
46- امام باقرعلیه السّلام فرمودند: عبادتی نزد خداوند برتر از عفّت شکم ونفس نیست.
 الحکم الزاهره ج1ص268 - مسائل جدیدج3ص163
47-... عن ابي جعفر عليه السّلام قال: ما من عبادة أفضل عند اللَّه من عفّة بطن و فرج. از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: هيچ عبادتى نزد خداوند بهتر از نگاهدارى شكم و شرمگاه نيست. الكافي ج 2ص80 الفصول المهمه ص329- الحكم الزاهره با ترجمه انصارى ص 530 ، نرم افزارگنجینه روایات نور مؤسسه خدمات کامپیوتری نور