از ديدگاه قرآن فوايد ارتباط با مسجد چيست؟

پرسش:

 با توجه به اهميت مسجد از ديدگاه قرآن فوايد ارتباط با مسجد چيست؟
پاسخ:
 ارتباط با مسجد آثار و فوائد فراوانى دارد كه برخى از آن ها عبارتند از:
1. ياد خدا؛ از آن جا كه مسجد عبادتگاه عاشقان حق و تجلى گاه عشق و محبت اوست، يكى از مهم ترين فوايد ارتباط با اين كانون معنوى «ذكر» و ياد خداست؛ قرآن كريم در اين باره مى فرمايد: (فى بُيوت اَذِنَ اللّهُ اَن تُرفَعَ و يُذكَرَ فيهَا اسمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالغُدُوِّ و الآصال؛[1]در خانه هايى كه خدا رخصت داده كه [قدر و منزلت]آن ها رفعت يابد و نامش در آن ياد شود. در آن خانه ها هر بامداد و شامگاه او را نيايش مى كنند.)
2. تقويت ايمان؛ خداوند مى فرمايد: (اِنَّما يَعمُرُ مَساجِدَ اللّهِ مَن آمَنَ بِاللّهِ واليَومِ الآخِرِ و اَقامَ الصَّلاةَ و آتَى الزَّكاةَ و لَم يَخشَ اِلاَّ اللّهَ؛[2]مساجد خداوند را تنها كسانى آباد مى كنند كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و نماز بر پا داشته و زكات داده و از چيزى جز خدا نترسيده اند.) با توجه به اين كه «آباد ساختن مساجد» تنها به معنى ساختمان و تأسيسات آن نيست، بلكه مفهوم آن شامل اجتماع و شركت و ارتباط با مسجد است، روشن مى شود كه ارتباط با اين كانون عبادى، باعث تقويت ايمان به خدا و ايمان و روز رستاخيز شده و بايد افزون بر پيوند فرد با خدا به وسيله نماز، باعث پيوندش با خلق خدا به وسيله پرداخت زكات باشد و يكى ديگر از آثارش، توحيد در ترس از خداست؛ يعنى جز از خدا نترسيدن.
3. پاكيزگى روح و روان؛ قرآن در اين باره مى فرمايد: (لَمَسجِدٌ اُسِّسَ عَلَى التَّقوى مِن اَوَّلِ يَوم اَحَقُّ اَن تَقومَ فيهِ فيهِ رِجالٌ يُحِبّونَ اَن يَتَطَهَّروا واللّهُ يُحِبُّ المُطَّهِّرين؛[3]مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده، شايسته تر است كه در آن به عبادت بايستى؛ در آن، مردانى هستند كه دوست دارند خود را پاك سازند و خداوند كسانى را كه خواهان پاكى اند دوست مى دارد.)[4]
4. اتّحاد ميان مسلمانان؛ اين نكته از مذمّت و نكوهش خداوند متعال نسبت به مسجد ضرار استفاده مى شود، آن جا كه مى فرمايد: (و الَّذينَ اتَّخَذوا مَسجِدًا ضِرارًا و كُفراً و تَفريقاً بَينَ المُؤمِنينَ ...[5]كسانى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان رساندن به مسلمانان و تقويت كفر و تفرقه افكنى ميان مؤمنان است)پس مسجد بايد كانون وحدت باشد نه عامل تفرقه.
5. يادگيرى احكام دين؛ مسجد محلى است كه احكام و مسائل دينى بيان مى شود.كسانى كه با مسجد ارتباط دارند و در جلساتى كه آن جا بر پا مى شود شركت مى كنند بهتر و بيش تر از ديگران از احكام و مسائل دينى آگاهند.
در پايان به اين نكته اشاره مى شود كه در كلمات نورانى اهل بيت(عليهم السلام)فوايد بسيارى براى ارتباط داشتن با مسجد بيان شده است كه برخى آن كلمات چنين است: در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم: كسى كه همواره با مسجد در ارتباط باشد دست كم با يكى از اين سه چيز به خانه اش برمى گردد: يا دعايى كه به درگاه خدا مى كند و خداوند با آنْ او را به بهشت مى برد، يا دعايى مى كند كه به سبب آنْ خداوند بلاى دنيا را از او بر مى گرداند و يا برادرى كه در راه خداى عزّ و جل از وجودش بهره مند مى شود.»
و در حديث ديگرى، از امام على(عليه السلام) آمده است: «هر كه به مسجد رفت و آمد كند به يكى از اين هشت چيز دست يابد: يا برادر دينى سودمند، يا دانشى جديد، يا آيتى محكم و استوار، يا رحمتى منتظره، يا سخنى كه او را از هلاكت برهاند، يا شنيدن جمله اى كه او را به راه راست هدايت كند، يا آن كه گناهى را از ترس يا شرم ترك گويد.»[56]

[1]. نور/36.
[2]. توبه/18.
[3]. توبه/108.
[4]. ر.ك: دوماهنامه مسجد، ش 61، ص 37.
[5]. توبه/107.
[6]. وسائل الشيعه، شيخ حرّ عاملى، ج 5، ص 193 و 197؛ ر.ك: تفسير جامع آيات الاحكام، زين العابدين قربانى لاهيجى، ج 2، ص 147 ـ 154.