لطفاً در مورد مکافات عمل و سخت بودن قیامت آگاهمان کنید؟

پرسش:

بیشتر در مورد ارحم الراحمین بودن پروردگار می‌شنویم. لطفاً در مورد مکافات عمل و سخت بودن قیامت آگاهمان کنید تا ترس از قیامت باعث کم شدن گناهان شود.

پاسخ:

با سلام و آرزوی کسب موفقیت و توفیقات الهی برای شما دوست عزیز

هر چند خداوند ارحم الراحمین است و ما هماره باید امید به عفو ورحمت الهی داشته باشیم اما نباید حالت خوف از عذاب الهی را فراموش کنیم ، عذاب های الهی نیز به روحی و جسمی تقسیم می شود که ما قادر به توصیف ان نیستیم.

هم چنان که گفتیم عذاب اخروى صرفا عذاب روحانى نيست بلكه شامل جسم نيز مى‏گردد زیرا ما بر این باوریم که معاد روحانى و جسمانى است. چرا كه: انسان موجودى دو ساحتى است كه از دو بعد جسمانى و روحانى فراهم آمده به گونه‏اى كه هر دو در حقيقت او دخيل‏اند و چنين نيست كه يكى (مثلاً بعد جسمانى) جنبه عارضى و موقتى داشته باشد البته بعد روحانى انسان در مقايسه با ساحت جسمانى او از نوعى اصالت برخوردار است اما فرعيت بعد جسمانى لزوما به معناى خروج آن از حقيقت ذات آدمى نيست از اين رو به بعضى عذابهاى جسمانى و روحانی دوزخ اشاره مى‏گردد.

عذابهاى جسمانى دوزخ

1. آتش سوزان: مهمترين بعد عذاب دوزخ سوزانندگى آتش آن است و عموم اسامى دوزخ (مانند جحيم، سعيد و سقر) به نوعى اشاره به اين بعد از عذاب دارند. بى‏ترديد آتش دوزخ تفاوت‏هايى اساسى با آتش دنيوى دارد از اينرو در قرآن به نار كبرى (آتش بزرگتر) شهرتيافته است، (1).
2. غذا و نوشيدنى ناگوار.

 بر اساس آيات متعدد قرآنى به دوزخيان غذاهايى بسيار ناگوار و نوشيدنى‏هاى تلخ و سوزان مى‏خورانند كه بر عذاب آنان مى‏افزايد، (2).

3. لباس آتشين، لباس دوزخيان از جنس آتش‏سوزان است، (3).
4. بادهاى كشنده و سايه‏هاى سوزان، (4).
5. اسارت در غل و زنجير، (5).

عذاب‏هاى روحانى

1. حسرت بى‏پايان

 اهل دوزخ پس از مشاهده تحقق وعده‏هاى الهى و آگاهى از فرجام نامبارك خويش و سرانجام نيكوى بهشتيان به حسرتى جانكاه دچار مى‏شوند كه هيچگاه از شكنجه آن رهايى نخواهد داشت از اينرو روز رستاخيز يوم الحسرة نام گرفته است (6).

2. غم و اندوه بيكران

 از ديگر آلام روحانى دوزخيان غم و اندوهى است كه هماره روح و جان آنان را مى‏آزارد به گونه‏اى كه تا ابد از شادى و شادمانى بى نصيب مى‏شوند (7).

3. رسوايى و ذلت بزرگ

 از آنجا كه احوال انسان‏ها در روز رستاخيز در معرض مشاهده فرشتگان و انبياء ديگر انسانها قرار دارد محروميت دوزخيان از بهشت و افكنده شدن آنان در دوزخ كه با آشكار شدن باطن آنان و ظهور حقيقت اعمالشان همراه است رسوايى و خوارىجبران‏ناپذيرى به دنبال دارد كه همواره روح و جان آنان را مى‏آزارد، (8).

4. محروميت از رحمت الهى

بى ترديد بزرگترين نعمت و عذاب معنوى دوزخيان محروميت آنان از الطاف و عنايات ويژه حق تعالى است آنان نعمت بزرگ حضور در بارگاه قرب پروردگار و مشاهده جمال او را از كف مى‏دهند و از لقاى حق بى نصيب مى‏مانند و مشمولبى‏مهرى و غضب او مى‏گردند و چه عذابى بالاتر و دردناكتر از اين خواهد بود؟، (9).

1) سوره اعلى 13 – 11

2) غاشيه 7 – 4

3) حج / 19

4) واقعه 44 – 41

5) غافر 72 – 71

6) سوره مريم / 39

7) سوره حج – 22

8)سوره  آل‏عمران – 192

9) بقره - 174؛ مطففين - 15؛ ر.ك: آموزش كلام اسلامى 2، محمد سعيدى‏مهر، صفحات 333 تا 329 -256