تناقض روایت و قرآن؟

پرسش:

مي‌گويند هر کس گناهي انجام دهد (مؤمني) لحظة جان کندن را بر او سخت مي‌گيرند تا کفارة گناه او باشد. اگر گناهانش زيادتر باشد در برزخ هم به او سخت مي‌گذرد، و اگر باز هم پاک نشد؛ او را در جهنم مي‌اندازند تا پاک شود و بعد از مدتي او را بيرون آورده و به بهشت مي‌برند.
آيا اين مطلب با آية سورة بقره متناقض نيست؟ «وقالوا لن تمسّنا النار إلاّ أيّاماً معدوده، قل اتّخذتم عند الله عهداً فلن يخلف الله عهده أم تقولون على الله ما لا تعلمون».

پاسخ:

با سلام و اهدای ادب

آنچه انسان را بهشتي يا جهنمي مي­کند، ايمان است. ايمان به خدا و پيامبران و معاد، اصل است. يکي از پايه­هاي اين اصل، عمل است. پايبندي به واجبات و ترک محرمات از ارکان ايمان است. انساني که ايمان آورد و به لوازم ايمان خود پايبند باشد، شايستگي ورود به بهشت را کسب کرده و با اعمال صالح درجات خود را بالا مي برد. با گناهان گاه و بيگاه خود، ورود خود به بهشت را با تاخير و مانع مواجه مي کند.  اين شخص، ناپاکي اي کسب کرده که با وجود آن ناپاکي، شايستگي ورود به بهشت را ندارد. بايد ناپاکي از او زدوده گردد و سکرات مرگ و هول­هاي برزخ و گردنه­هاي قيامت، پاک کننده کساني است که ذاتشان پاک است اما آلوده­گي­هاي عارضي کسب کرده اند.

اما آن که به خدا و نبوت و معاد ايمان ندارد، ذاتش ناپاک است. ذات ناپاک اصلاً صلاحيت ورود به بهشت را ندارد و با سکرات مرگ و برزخ و قيامت، ذات ناپاک پاک نمي گردد که شايستگي ورود به بهشت را بيابد.

آيه اي که آورده­ايد، ناظر به حال کافران اهل کتاب است که به نبوت رسول خدا با وجودي که بدان علم داشتند، ايمان نياوردند. اعمال صالح چنين کساني در منجلاب فساد و تباهي کفرشان نابود مي شود و نجاتبخش آخرت نخواهد بود.

اما اين گمراهان فکر مي کنند خدا به آنان نظر خاص دارد و آنان قوم برگزيده هستند و چون به نبوت حضرت موسي يا حضرت عيسي ايمان آورده اند، اين ديگر کافي است. بدين جهت اگر هم گناهکار باشند و هر جنايتي را مرتکب گردند، خدا حداکثر چند روزي آنان را عذاب کرده و بعد به بهشت وارد مي­کند و به جهت اين فکر خام گويند:
«لن تمسنا النار الا اياما معدوده»

اين گروه حاضر نيستند به حکم خدا، کتاب خدا و رسول خدا گردن نهند :
«الم تر الي الذين اوتوا نصيبا من الکتاب يُدعّون الي کتاب الله ليحکم بينهم ثم يتولي فريق منهم و هم معرضون»
 علت گردن فرازي کافرانه و مستکبرانه نيز اين توهم غلط است که:
«ذلک بانهم قالوا لن تمسنا النار الا اياما معدودات»
خدا اين توهمات غلط را در اين دو آيه به محکمي جواب مي دهد. در آيه بالا مي فرمايد:
بگو آيا از خدا پيماني گرفته ايد که با تکيه بر تخلف ناپذيري پيمانش اين گونه اميدواريد؟يا بر خدا بدون علم و اطلاع، دروغ مي بنديد؟

 در آيه بعد هم مي­فرمايد:
 گردن فرازي مستکبرانه آنان از اين روست که گمان مي­کنند خدا حداکثر چند روزي آنان را عذاب کرده و بعد به بهشت مي­برد و با اين دروغ­ها فريفته شده­اند. (1)

خدا با هيچ امت يا اشخاصي خويشاوندي ندارد و عدل مطلق است. با همه به يکسان رفتار مي­کند. کسي که گاهي در اثر غلبه شهوت و. . . گناهي مرتکب شده ولي به خدا و قيامت و نبوت باور دارد و تسليم است و وظايفش را در حد توان و کم و بيش انجام مي­دهد، با کسي که مستکبرانه به خدا ايمان نمي آورد يا به نبوت پيامبران يا بعض آنها تسليم نمي­شود يا منکر معاد است، چگونه يکسان قياس شوند؟ بي ايمانان اصلا صلاحيتي ندارند تا اعمالشان مورد توجه قرار گيرد ولي مومنان گناهکار، ذات پاک و ارزشمندي دارند که آلودگي پيدا کرده و شايسته است که اين آلودگي عارضي برطرف شود.

1. آل عمران(3)، آيه 23-24.