مدیریت زمان اسلامی، چگونه شکل میگیرد؟

پرسش:

طبق آموزه هاي اسلام وقت خود در 24 ساعت را صرف چه اموری باید بكنيم؟

پاسخ:

سلام و درود خداوند بر شما

استفاده بهینه از سرمایه عمر و بهتر بهره بردن از «زمانِ» محدود ، ولی بسیار ارزشمند حیات ، تنها از طریق برنامه ریزی و «مدیریت زمان» که هوشیارانه، مستمر و پایدار تدوین شده باشد، فراهم می‏شود. مدیریت زمان که در واقع، برنامه ریزی است، به معنای تسلط و کنترل بر فرصت‏ها و جهت دادن به فعالیت‏هاست. امروزه این اصل اساسی بر کسی پوشیده نیست که رشد و ترقی انسان در هر عرصه ای ، مستلزم برنامه ریزی صحیح و استفاده مطلوب از امکانات موجود و در دسترس می باشد.
خوشبختانه ائمه علیهم السلام که کلام شان نور و راهنمای انسان هاست، در عصری که با جاهلیت فاصله چندانی نداشتند، شاگردان خود را در قالب سفارش کلی به استفاده از فرصت ها، به صورت مشخص به داشتن برنامه و «مدیریت زمان» تشویق می کردند و  برای چگونه بهره بردن از اوقات شبانه روز دستور العمل جامعی را در اختیار ما قرار داده اند.
 امام موسی کاظم (علیه السلام) می فرماید: «بکوشید که اوقات شما چهار قسمت باشد:
1. بخشی را برای مناجات با خدا؛
2. بخشی را برای کار و زندگانی و معاش؛
3. قسمتی را برای معاشرت با افراد مورد اعتماد که عیوب شما را به شما می فهمانند و از صمیم قلب به شما اخلاص می ورزند .
4. قسمتی از وقت تان را نیز اختصاص دهید به بهره وری از لذت های حلال».(1)
بنابراین باید برنامه کاری و اوقات شبانه روزی خود را به گونه ای طراحی کنیم که خواب به اندازه کافی و تفریح و ورزش به خوبی در آن لحاظ شده باشد. به غذا و وعده ها و سالم و مغذی و حلال بودن آن اهمیت بدهیم. نا گفته نماند که بدین مضمون احادیث متعددی از ائمه رسیده است که توصیه همه آن‌ها تقسیم زندگی به بخش‌‌هایی برای دین، خانواده و تفریح و کار می‌باشد.
اسلام خطوط کلی را ترسیم کرده است و هرکس به مقتضای امکانات و استعداد های خود باید برنامه ریزی نماید.

1. تحف العقول، ص433.