در برقراری ارتباط با جنس مخالف مشکل دارم!

پرسش:

در برقراری ارتباط با جنس مخالف مشکل دارم مرا راهنمای کنید؟

پاسخ:

با سلام و ادب خدمت شما کاربر عزیز

ريشه اصلي اضطراب در مواجهه با جنس مخالف، شرم و خجالت است ولي گاهي اوقات اين اضطراب به خاطر حيا است که امري پسنديده است. حيا يک صفت پسنديده اخلاقي است و عبارت است از کنترل ارادي رفتار خويش به منظور حفظ حريم بين خود و ديگران، در حالي که شرم يک نوع ناتواني در اظهار وجود و ابراز خود است. البته در حيا نيز مانند شرم، فرد از انجام دادن بعضي اعمال و بيان گفتار و يا برخورد مستقيم با فرد يا افرادي اجتناب مي ورزد، لکن اين اجتناب مبتني بر خونسردي، آرامش و هوشياري فرد است. در چنين شرايطي، فرد علي رغم توانايي در تحقق يک عمل، بنا به دلايلي عقلي يا شرعي از تحقق آن اجتناب مي کند. در برخي اوقات حتي تمايل فرد اقتضا مي کند که عملي را انجام دهد و يا سخني را بگويد و يا به نحوي خود را به ديگري بنماياند، لکن حيا باعث مي شود علي رغم اين تمايل و توانايي خويشتن داري کرده و حريم ديگران را پاسداري کند.
در برخورد با جنس مخالف، شرم و خجالت، رفتار و حالتي نادرست و حيا حالتي پسنديده است. حيا نقش تربيتي و سازنده دارد، در حالي که شرم و خجالت مي تواند مضر باشد.
يکي از عوامل مهم اين احساس نادرست شيوه نادرست تربيتي است. والديني که کودک يا نوجوان خود را به خاطر سخنان يا ابراز احساسات در امور جنبي سرکوب مي کنند و به جاي اين که روش صحيح برخورد را به  آنان ياد بدهند، با رفتارهاي خشن، سرزنش کننده و تحقير آميز، آنها را شرمنده مي کنند، ناخودآگاه احساس خجالتي بودن و کم رويي در مقابل جنس مخالف را در آنها به وجود مي آورند.
تشديد شرم و خجالت در نوجوانان نسبت به جنس مخالف دو ضرر عمده دارد: اولا مي تواند رفتار زناشويي آنان را در آينده با مشکل مواجه سازد و ثانيا شرم افراطي مي تواند به صورت پناه بردن به جنس مخالف تجلي کند، زيرا به دليل فراز از اضطراب ناشي از برخورد با جنس مخالف، سعي مي کند با آنان روابط نزديک و صميمي بدون رعايت حيا برقرار کند.
براي رهايي از احساس اضطراب هنگام مواجهه با ديگران، خصوصا جنس مخالف، دو راه وجود دارد:
1. همانطور که گفتيم بايد ريشه اضطراب را شناسايي و آن را درمان کرد. ريشه اضطراب عوامل متعددي از قبيل ناتواني در ارتباط با ديگران و ضعف در مهارت هاي ارتباطي مي تواند باشد. همچنين شيوه هاي نادرست تربيتي نيز مي تواند باشد در هر حال بايد ريشه اضطراب را اول شناسايي کرد.
2. بسياري از احساس هاي منفي و نادرست معلول افکار منفي و نادرست است. اين مطلبي است که نه تنها در مورد اضطراب و هراس بي اساس، بلکه در مورد تمام احساسات منفي صدق مي کند. براي آن که از حادثه اي (مثل برخورد با جنس مخالف) نگران نشويد، ابتدا بايد آن را تفسير کنيد و برايش معنايي در نظر بگيريد. يعني افکار منفي مربوط به آن حادثه ناخوشايند را مشخص کنيد. اين نقطه نظر از اهميت عملي قابل ملاحظه اي برخورد است، زيرا با تغيير طرز فکر مي توانيد احساس را تغيير بدهيد، يعني مي توانيد بر ترس، نگراني، اضطراب، عصبيت و هراس هاي رواني خود غلبه کنيد.
ما در اينجا بعضي از افکاري که باعث اين احساس مي شود و احتمالا در شما وجود دارد را يادآوري مي کنيم:
1. من انساني حقير و بي ارزشم و  شايسته عشق و در نتيجه دوست داشتني نيستم (خودکم بيني).
2. من هميشه بايد سعي کنم کامل و بي نقص در جلوي ديگران ظاهر شوم (داشتن توقع زياد از خود).
3. نشان دادن کوچکترين نقطه ضعف در مقابل ديگران (يا جنس مخالف) يک فاجعه است (بزرگ نمايي).
4. انسان موفق کسي است که بتواند همه را تحت تأثير قرار دهد (داشتن توقع زياد از خود).
5. ديگران (مثل جنس مخالف) بايد هميشه مطابق ميل و خواسته من ظاهر شوند (خودخواهي).
6. ديگران نمي توانند احساسات مرا درک کنند (نتيجه گيري شتاب زده).
اينها باورها و افکار اشتباهي است که سبب به وجود آمدن احساس هاي منفي چون خودکم بيني، عدم عزت نفس، بي اعتمادي به خود، شرم و خجالت و اضطراب مي شود. اگر کمي فکر کنيد مي بينيد افکار منفي ديگري نيز وجود دارد که به احساسات شما جهت مي دهد.
اگر بتوانيد اين افکار منفي را در خود شناسايي کنيد و به غير واقعي بودن آنها پي ببريد يقينا احساسات منفي شما از بين مي رود و در برخورد با جنس مخالف رفتاري عادي و معقول خواهيد داشت.
در پايان به آخرين بخش سؤال شما مي پردازيم که طرز برخورد صحيح با جنس مخالف است. به طور کلي در جامعه ما چند شيوه برخورد وجود دارد که يک شيوه آن درست و شيوه هاي ديگر غلط است:
1. برخورد مبتني بر شناخت و احترام متقابل که برخورد صحيح با جنس مخالف است. در اين شيوه دختران و پسراني هستند که به محض ديدن يکديگر خود را نمي بازند و هيجان زده و دستپاچه نمي شوند. اينان يک نگاه و يک کلام از جنس مخالف را به عشق تعبير نمي کنند و آن را در ذهن خود و در رؤياهاي خويش نمي پرورانند بلکه در برخوردها در مجامع فاميلي، تحصيلي و غيره، بسيار با وقار و سنگين برخورد مي کنند و در عين پرس و جو از احوال يکديگر و پاسخگويي به پرسش هاي آنان، دچار افراط در خنده و شوخي نمي شوند. آنان جنس مخالف را افرادي چون پدر، مادر، برادر و خواهر خود مي دانند و آدابي را که از لحاظ شرعي و اجتماعي در برخورد با آنان لازم است رعايت مي کنند. آنان بر اثر تربيت خانوادگي برقراري رابطه پنهان با جنس مخالف را بي معنا مي دانند، درباره روحيات جنس مخالف به حد کافي آگاهند و براي برقراري روابط نزديک و صميمي با جنس مخالف برنامه دارند و آن را از طريق ازدواج و فراهم آوردن شرايط مقبول اجتماعي، به تحقق مي رسانند.
2. برخورد مبتني بر شرم و خجالت افراطي: که توضيح آن گذشت.
3. برخورد دستپاچه و هيجان زده، که بر اثر عدم شناخت صحيح از جنس مخالف است و يک ابراز محبت ساده را نشانه عشقي عميق مي داند و دستپاچه مي شود که معمولا در دختران چنين واکنشي بيش از پسران به چشم مي خورد.
4. برخورد خشک و محدود: عده اي از جوانان بر اساس تربيت هاي غلط گاهي در ميان خويشان و آشنايان از افراد غير همجنس اجتناب مي کنند و رفتاري سرد يا خشن دارند. البته خشک نبودن هرگز به معناي رعايت نکردن حدود شرعي و عرفي نيست ولي رعايت موازين شرعي هم لزوما به معناي ترشرويي، بداخلاقي و سرد بودن نمي باشد.
5. داشتن روابط پنهاني: مانند نامه نگاري، تماس هاي تلفني و مخفيانه. گذشته از اين که چه عواملي باعث اينگونه روابط بين بعضي از جوانان ما شده بايد يادآور شويم عواقب رواني و اجتماعي بسيار خطرناکي در اين گونه روابط وجود دارد که متأسفانه بيشترين آسيب نصيب دختران ما مي شود.
6. افراط در معاشرت: بعضي از خانواده ها به بهانه اجتماعي کردن فرزندان خود سعي در ايجاد روابط افراط گونه بين پسر و دختر مي کنند که نوعي تبعيت کورکورانه از فرهنگ غربي است. عواقب وخيم اين شيوه امروز در غرب چنان نمايان شده که نيازي به توضيح نيست. بنابراين به نظر اسلام شيوه صحيح در رابطه با جنس مخالف همان شيوه اول است که توضيح آن گذشت.
راهکارهاي زير مي تواند در حل مشکل شما مؤثر واقع شود.
1. در مرحله اول شما سعي کنيد در ارتباط با جنس موافق روابط خود را اصلاح کنيد يعني اگر روابط اجتماعي ضعيفي داريد روابط خود را با افراد اجتماعي و با نشاط گسترش دهيد.
2. در مرحله دوم روابط خود را با جنس مخالف ولي محارم مانند مادر، خواهر، خاله، عمه و افراد ديگري که از محارم شما محسوب مي شوند گسترش دهيد.
3. بعد از اين که در مرحله قبل توانايي لازم را به دست آورديد همان رفتار را با حفظ رعايت موازين شرعي با جنس مخالف نيز روابط خود را تعميم دهيد با اين تصور که زن هاي ديگر نيز مانند مادر و خواهر شما هستند و فرقي با آنها نمي کنند يعني همان ويژگي هايي که زن هاي محرم شما دارند ساير زن ها نيز همان ويژگي ها را دارند.
4. اگر منظورتان از ايجاد ارتباط رابطه دوستانه با جنس مخالف است بايد توجه داشته باشيد که اين نوع رابطه از نظر شرع مقدس اسلام حرام است و شما نيز هرگز دنبال اينگونه رابطه ها نباشيد و از اين که نمي توانيد رابطه دوستانه با جنس مخالف پيدا کنيد نگران نباشيد.