مراد از واژه "کتاب" در قرآن چیست؟

پرسش:
مراد از كتاب در آيه 29 سوره نبأ (و كلّ شي‏ء احصيناه كتاباً) و امثال آن آيه چيست؟
پاسخ:

با سلام خدمت شما کاربر گرامی
از مجموع آيات قرآن استفاده مي‏شود كه در عالم قيامت سه نوع كتاب براي انسان‏ها وجود دارد:
1- يك كتاب براي حساب اعمال همگان "دفتر كل"(1)
2- كتاب مخصوص هر امّت مثلاً امت اسلام، امت كفر و نفاق(2)
3- كتابي كه براي هر انسان به خصوص گذاشته مي‏شود.(3)
از بعضي آيات مثل آيه 49 سوره كهف (و وجدوا ما عملوا حاضرا ً ) برداشت مي‏شود كه فرداي قيامت خود اعمال مجسّم مي‏شود و جلو انسان حاضر مي‏گردد.
با توجه به اين دو دسته آيات مي‏توانيم بگوئيم مراد از كتاب، هم كتاب و دفتري است كه اعمال انسان در آن ثبت مي‏شود و هم خود اعمال است نه نوشته در دفترها....(4)

1. وضع الكتاب، 49 كهف.
2. كل امة تدعي الي كتابها، 28 جاثيه.
3. و كلّ انسان الزمناة طائره في عنقه و نخرج له يوم القيامة كتاباً آيه 13، سوره اسراء.
4. ج 13، الميزان، ص 550 و ج 12، نمونه 455.