پرسش:
محسن:با سلام
تعداد فرزندان حضرت فاطمه چن تا بوده است؟
آیا ام کلسوم همان حضرت زینب است؟
پاسخ:
سلام و عرض ادب
در مورد سوال شما دوست عزیز باید عرض کنم که ثمره ازدواج حضرت علی علیه السلام با حضرت زهرا سلام الله علیها پنج فرزند بود که سه پسر و دو دختر بود.
پسرهای حضرت، امام حسن و امام حسین و حضرت محسن(در جریان حمله به منزل مبارک حضرت شهید شدند) علیهم السلام بودند .دختران حضرت هم دو نفر بودند که زینب کبری و زینب صغری می باشند که همان ام کلثوم می باشند.(1)
لذا ام کلثوم غیر حضرت زینب سلام الله علیها می باشد. در اين رابطه، علي محمّد علي دخيل مي نويسد: «حضرت ام کلثوم دختر حضرت علي ـ عليه السّلام ـ و حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ در سال ششم هجري متولد شد. اين بانوي بزرگوار در فاجعة جانسوز کربلا از آغاز تا پايان شرکت داشت و بعد از گذشت چهار ماه و ده روز بعد از مراجعت از شام در مدينه وفات يافت. ام کلثوم نيز همانند برادران و خواهرش زينب همواره در کنار پدر بود. و از حمايت پدر برخوردار و زماني که حضرت علي ـ عليه السّلام ـ در دوران خلافتش به کوفه رفت. ام کلثوم نيز به کوفه آمد. و به عنوان دختر خليفه در چشم کوفيان بزرگ بود گرچه بزرگداشت ايشان از جانب مردم هيچ گاه او را از چهارچوب تواضع و اخلاق متعالي و کمال ادب خارج نکرد(2).»
او در کربلا همراه برادر بزرگوارش امام حسین علیه السلام حضور داشت و بعد از شهادت ایشان در خدمت حضرت سجاد تا شام و از آنجا تا مدینه بود.
وی بانوی جلیل القدر، خردمند و سخنور بود، سخنرانی آن حضرت در کوفه و در مجلس ابن زیاد معروف و در کتابها نوشته شده است.
او در دامان حضرت زهرا تربیت یافته و به آداب امیرالمؤمنین علیه السلام مؤدب شده و تحت سرپرستی حسنین علیه السلام بسر برده است. وی همسر عون بن جعفر بوده و به غیر از وی همسر دیگری نداشته است.(3)
همچنین مقرم در مقتلش می نویسد: وقتی اسب امام حسین(ع) به خیمه ها آمد، ام ّكلثوم فریاد زد: ای وای یا رسول الله، ای وای پدرم، ای جعفر، ای حمزه ! این حسین است كه در بیابان افتاده است(4)
و خطبه ام کلثوم در کوفه در منابع بیان شده است.(5)
منابع:
1. مفید، محمد بن نعمان، الإرشاد ج ص 354 باب ذکر أولاد أمیر المؤمنین ع و عددهم و أسمائهم و مختصر من أخبارهم :"... الحسن و الحسین و زینب الکبرى و زینب الصغرى المکناة أم کلثوم أمهم فاطمة البتول سیدة نساء العالمین بنت سید المرسلین محمد خاتم النبیین ص...."
طبقات ابن سعد، ج 3، ص 13، ترجمه دکتر محمود مهدوی و انساب الاشراف، بلاذری، ج 2، ص 136
2. علي محمّد علي دخيل، ام کلثوم، ترجمة صادق آئينه وند، تهران، امير کبير، 1363، ص 9 و 24.
.3فاطمه زهرا علیها السلام شادمانی دل پیامبر ص 940
.4عبدالرزاق مقرم، مقتل الحسین، ص 395.
.5 همان، ص 410.