مقام رضا به قضا و قدر الهی چگونه حاصل می شود؟

پرسش:

راه تحصیل مقام رضا کدام است؟

پاسخ:

با سلام و ادب

راضی بودن از قضای الهی عبارت است از: اعتراض نکردن و خمشگین نشدن از آن چه پیش می‏آید. خداوند متعال در مقام مدح کسانی که به قضای الهی راضی و خشنودند، می‏فرماید: «رضی الله عنهم و رضوا عنه؛(1) خداوند از آنان راضی است و ایشان از خدا راضی‌اند».
در روایتی، امام صادق (ع) می‏فرماید: «اصل طاعت خدا، صبر و رضایت به خوشایند و ناخوشایند [روزگار] است و هر بنده‏ای در مکروه و محبوب و خوشایند و ناخوشایند از خدا راضی باشد، همه آنها برای او خیر خواهد بود».(2)
راه تحصیل و رسیدن به مقام رضا، این است که انسان بداند هر چه را خدای سبحان برای بنده‏اش مقدر کند برای او خیر است، اگر چه بنده از شر و حکمت آن آگاه نباشد و بداند که غم و غصه هیچ تأثیری در قضای الهی نداشته و آن را تغییر نمی‏دهد. آن چه مقدر شده می‏شود و آن چه مقدر نشده، نخواهد شد. از این رو در روایات عامل رسیدن به رضا یقین به خدا معرفی شده است. امام علی (ع) فرمود: «داناترین مردم به خدا، راضی‏ترین آنها به قضای او است».(3)
و در روایت دیگری می‌فرماید: «الرضا ثمره الیقین؛(4) رضایت از خدا نتیجه یقین به خداست». در جای دیگر آن حضرت می‌فرماید: «ریشه رضا اعتماد به خداست».(5)
نکته دیگر آن است که از روایات بر می‌آید که بین رضا و ایمان رابطة مستقیمی است. هر اندازه ایمان انسان بیش‌تر باشد رضایت به قضا و قدر الهی نیز افزون‌تر خواهد بود.  امام علی(ع) می‌فرماید: «نعم قرین الایمان الرضا؛(6) رضایت دوست خوبی برای ایمان است». بر این اساس اولیای الهی به این مرتبه از ایمان رسیده بودند. امام صادق (ع) می‌فرماید: «هرگز رسول خدا (ص) در مورد چیزی که اتفاق افتاده بود نمی‌گفت ای کاش غیر از این اتفاق افتاده بود».(7)
راه دیگر رسیدن به مقام رضا توجه به نتایج رضایت و سرانجام نارضایتی است.
مهم‌ترین ثمرة رضایت آرامش جسمی و روانی است. امام علی(ع) فرمود: «راضی باش تا راحت باشی».(8) در جای دیگر می‌فرماید: «رضایت حزن و اندوه را نفی می‌کند».(9)

1. بینه (98) آیه 8.
2. بحار الانوارج 68 ص139.
3. همان ص 158.
4. میزان الحکمه ج 2 ص 1093.
5. همان ص 1093.
6. همان ص 1092.
7 ـ 9. همان ص 1094.