احكام و نكته هايي درباره حضرت زهرا (ع)
احترام نام فاطمه عليها السلام
احترام حضرت فاطمه عليها السلام و قداست آن بانوي بزرگوار، براي همه مسلمانان بديهي و مسلم است .
سكوني مي گويد: خدمت امام صادق عليه السلام رسيدم، در حالي كه غمگين بودم . آن حضرت به من فرمودند: اي سكوني! چرا غمگين هستي؟ عرض كردم: خداوند به من دختري داده است . فرمودند: اي سكوني! سنگيني آن دختر بر زمين است و روزي اش با خدا و عمرش جداگانه . سپس فرمودند: چه نامي براي او انتخاب كرده اي؟ عرض كردم: فاطمه . فرمودند: آه، آه، آه . و دست خود را بر پيشاني نهادند و آنگاه فرمودند: «اذا سميتها فاطمة فلا تسبها و لاتلعنها ولا تضربها (1) ; اگر نام او را فاطمه نهادي، به او بد مگو و لعن مكن و او را مزن .»
چند مسئله:
1 . براي فرد بي وضو حرام است كه نام خداوند متعال را مس نمايد و همچنين است بنا بر احتياط واجب مس اسامي مبارك پيغمبر صلي الله عليه و آله و ائمه و حضرت زهرا عليها السلام . (2)
2 . يكي از محرمات بر شخص جنب، رساندن جايي از بدن به خط قرآن يا به اسم خدا - به هر لغت كه باشد - و بنا بر احتياط اسم پيامبران و امامان و حضرت زهرا است . (3)
كيفر بي حرمتي
كيفر دشنام گفتن به فاطمه عليها السلام قتل است و بر اساس فقه اسلامي، فردي كه نسبت به آن بانوي مقدس هتك حرمت كند و به فحاشي و دشنام گويي زبان بگشايد مستوجب مرگ است و بايد به قتل رسانده شود . اين شدت عمل و سختگيري شايد بدين جهت باشد كه حرمت و منزلت آن بانوي بزرگوار، هم پايه احترام ائمه و پيشوايان معصوم است و بازگشت به فحاشي و هتك حرمت و سب رسول الله دارد . از اينرو كسي كه به آن بانوي مطهره سب كند، حكم كسي را دارد كه به رسول الله صلي الله عليه و آله سب نمايد و بايد به قتل برسد . (4)
امام خميني رحمه الله مي فرمايد: الحاق صديقه طاهره به ائمه اطهار خالي از وجه نيست; بلي اگر دشنام به صديقه طاهره بازگشت به سب رسول الله نمايد، بدون شبهه، دشنام دهنده كشته مي شود . (5)
امام خميني رحمه الله طي حكمي در سال 1367 به آقاي محمد هاشمي مدير عامل صدا و سيماي جمهوري اسلامي نوشتند: «با كمال تاسف از صداي جمهوري اسلامي مطلبي در مورد الگوي زن پخش گرديده است كه انسان شرم دارد بازگو نمايد . فردي كه اين مطلب را پخش كرده است تعزير و اخراج مي گردد و دست اندركاران آن تعزير خواهند شد . در صورتي كه ثابت شود قصد توهيني در كار بوده است بلاشك فرد توهين كننده محكوم به اعدام است . اگر بار ديگر از اين گونه قضايا تكرار گردد موجب تنبيه و توبيخ و مجازات شديد مسئولين بالاي صدا و سيما خواهد شد . البته در تمامي زمينه ها قوه قضائيه اقدام مي نمايد . (6)
تسبيحات زهرا عليها السلام
يكي از تعقيبات نماز، گفتن تسبيحات حضرت زهرا عليها السلام است كه بسيار فضيلت دارد، بلكه برتر از ساير تعقيبات نماز محسوب مي شود .
از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمودند: «تسبيح حضرت فاطمه عليها السلام بعد از هر نماز نزد من از هزار ركعت نماز در هر روز محبوب تر است .» (7)
همچنين امام صادق عليه السلام درباره تسبيح فاطمه زهرا عليها السلام فرمودند: «چون به خوابگاه خود رفتي، سي و چهار بار الله اكبر، سي و سه بار الحمد لله و سي و سه بار سبحان الله بگو و آية الكرسي و دو سوره معوذتين را با ده آيه اول سوره صافات و ده آيه از آخرش بخوان . (8)
و نيز آن امام بزرگوار به يكي از ياران خود به نام ابو هارون فرمودند: «ما خردسالان خود را به تسبيح حضرت زهرا فرمان مي دهيم همچنان كه آنان را مامور به برگزاري نماز مي نماييم .» (9)
چند مسئله:
1 . در تسبيحات حضرت زهرا عليها السلام ابتدا 34 مرتبه الله اكبر، سپس 33 مرتبه الحمد لله و پس از آن 33 مرتبه سبحان الله گفته مي شود . (10)
2 . جايز است ذكر سبحان الله جلوتر از ذكر الحمد لله گفته مي شود، ولي بهتر آن است كه ذكر الحمد لله جلوتر گفته شود . (11)
3 . تسبيحات حضرت زهرا عليها السلام بعد از نماز مستحب است; چه نماز واجب و چه نماز مستحب، ولي در نماز واجب خصوصا در نماز صبح مستحب مؤكد است . (12)
4 . مستحب است ذكر تسبيحات حضرت زهرا عليها السلام با تسبيح تربت امام حسين عليه السلام باشد .
5 . اگر تسبيح گوينده در تعداد تكبيرات يا تسبيحات شك كند، در صورتي كه از محل آن تجاوز نكرده باشد بايد بنا را بر مقدار كمتر بگذارد و الا بايد بنا بر اين بگذارد كه به طور كامل انجام شده است و اگر زيادتر هم گفته باشد مانعي ندارد . (13)
دروغ بستن به حضرت زهرا عليها السلام
اگر روزه دار با گفتن، نوشتن، اشاره و مانند اينها به خدا و پيامبر صلي الله عليه و آله و جانشينان آن حضرت عمدا نسبت دروغ بدهد روزه اش باطل مي شود و احتياط واجب آن است كه نام حضرت زهرا عليها السلام و ساير پيامبران عليهم السلام و جانشينان آنان هم در اين حكم فرقي ندارد . (14)
صلوات بر فاطمه عليها السلام
يكي از عبادتهاي ديني درود و صلوات فرستادن بر حضرت ختمي مرتبت و اهل بيت معصوم آن حضرت است . اين عبادت ريشه قرآني دارد و خداوند متعال در قرآن به آن دستور داده است . «ان الله و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما» (15)
در روايتي از پيامبر صلي الله عليه و آله آمده است كه درود فرستادن بر فاطمه زهرا عليها السلام آثار معنوي بالايي دارد و در قيامت شايستگي الحاق به پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله را براي انسان فراهم مي كند . پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: «يا فاطمة من صلي عليك غفر الله له، و الحقه بي حيث كنت من الجنة;
اي فاطمه! هر كس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را مي آمرزد و در هر جاي بهشت كه باشم وي را به من ملحق سازد .»
كيفيت صلوات بر حضرت زهرا عليها السلام چنين است:
«اللهم صل علي فاطمة و ابيها و بعلها و بنيها والسر المستودع فيها بعدد ما احاط به علمك .» (16)
عقد و عروسي
برپايي مجلس عقد و عروسي در روزها و شبهاي شهادت ائمه معصومين عليهم السلام اگر موجب توهين و هتك باشد، اجتناب از آن لازم است . (17)
سؤال: برخي براي اينكه برنامه هاي موسيقي و لهو و لعب در مجالس عروسي خود را توجيه كنند مي گويند: اين برنامه ها در شب عروسي حضرت زهرا عليها السلام نيز وجود داشته است . آيا اين نسبتها صحيح است؟
پاسخ: چنين نسبتي صحيح نيست . (18)
نماز حضرت زهرا عليها السلام
نماز حضرت زهرا عليها السلام دو ركعت است; بدين صورت كه در ركعت اول بعد از حمد 100 مرتبه سوره قدر و در ركعت دوم بعد از حمد 100 مرتبه سوره توحيد خوانده مي شود . (19)
نماز استغاثه به حضرت زهرا عليها السلام
در مفاتيح الجنان روايت شده است كه: هر گاه حاجتي داري دو ركعت نماز به جاي آور و پس از سلام سه مرتبه تكبير بگو و پس از آن تسبيحات حضرت فاطمه عليها السلام را بگو، آنگاه به سجده برو و صد مرتبه بگو: «يا مولاتي يا فاطمة اغيثيني » ، سپس جانب راست صورت را بر زمين بگذار و همان ذكر را صد مرتبه بگو، سپس جانب چپ صورت را بر زمين بگذار و صد مرتبه همان ذكر را بگو و حاجت خود را بخواه، به خواست خداوند حاجتت برآورده مي شود . (20)
زيارت حضرت فاطمه عليها السلام
قال رسول الله صلي الله عليه و آله:
«من زار فاطمة فكانما زارني و من زار علي بن ابيطالب فكانما زار فاطمة;
هر كه فاطمه را زيارت كند مثل اين است كه مرا زيارت كرده و هر كس علي بن ابيطالب را زيارت كند مانند آن است كه فاطمه را زيارت كرده است .» (21)
همچنين راوي نقل مي كند كه: «قالت فاطمة: قال ابي و هو ذا حي: من سلم علي و عليك ثلاثة ايام فله الجنة . قلت لها: ذا في حياته و حياتك او بعد موته و موتك؟ قالت: في حياتنا و بعد موتنا;
فاطمه عليها السلام فرمودند: پدرم آن زمان كه در قيد حيات بود [به من] فرمود: هر كه سه روز بر من و تو سلام كند، بهشت براي اوست . به حضرت [زهرا عليها السلام] گفتم: اين مسئله در زمان حيات پيامبر و شما يا بعد از مرگتان است؟ زهرا عليها السلام فرمودند: در حيات و ممات ما .» (22)
امام جواد عليه السلام هر روز هنگام زوال به مسجد رسول الله صلي الله عليه و آله رفته و پس از سلام و صلوات بر رسول خدا صلي الله عليه و آله، به سراغ خانه مادرش زهرا عليها السلام كه در همان نزديكي قبر پيامبر صلي الله عليه و آله است مي رفت و كفشها را در آورده و با نهايت ادب و خضوع، داخل خانه شده و در آنجا نماز و دعا مي خواند و دقايقي طولاني به عبادت مشغول مي شد و هرگز ديده نشد به زيارت رسول صلي الله عليه و آله برود و سراغ مادرش را نگيرد . (23)
روز زيارت مخصوص حضرت زهرا عليها السلام
در روايات، هر يك از روزهاي هفته و ساعات شبانه روز به نام يكي از معصومين عليهم السلام نامگذاري شده و براي هر روز و هر هفته با توجه به همين نامگذاريها، ادعيه و اعمالي بيان شده است .
از بين روزهاي هفته، روز يكشنبه متعلق به اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا عليهما السلام مي باشد و از بين ساعات شبانه روز، ساعت آخر شب; نزديك اذان صبح، متعلق به فاطمه زهرا عليها السلام مي باشد . زيارت مخصوص حضرت زهرا عليها السلام در روز يكشنبه چنين است:
«السلام عليك يا ممتحنة امتحنك الذي خلقك قبل ان يخلقك لما امتحنك به صابرة و نحن لك اولياء مصدقون و لكل ما اتي به ابوك صلي الله عليه و آله و اتي به وصيه عليه السلام مسلمون و نحن نسئلك اللهم اذ كنا مصدقين لهم ان تلحقنا بتصديقنا بالدرجة العالية لنبشر انفسنا بانا قد طهرنا بولايتهم عليهم السلام .» (24)
پي نوشت:
1) وسائل الشيعه، ج 15، ص 200 .
2) توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 199، مسئله 319; آيات عظام فاضل، سيستاني، تبريزي، زنجاني: بهتر آن است كه اسم مبارك پيامبر و ائمه معصومين و حضرت زهرا عليها السلام را مس ننمايد . آيت الله مكارم: مس اسم مبارك پيامبر صلي الله عليه و آله و ائمه هدي عليهم السلام و حضرت زهرا عليها السلام اگر هتك حرمت و بي احترامي باشد حرام است .
3) توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 226; آيات عظام صافي، سيستاني، بهجت .
4) صديقه طاهره، عقيقي بخشايشي، ص 203، به نقل از علامه در تحرير الاحكام و شهيد در لمعه .
5) تحرير الوسيله، ج 2، ص 477 .
6) صحيفه نور، ج 21، ص 76 .
7) العروة الوثقي، ج 1، ص 703 .
8) فروع كافي، ج 6، ص 207 .
9) امالي صدوق، ص 579 .
10) همان مدرك .
11) همان مدرك .
12) تحرير الوسيله، ج 1، ص 184 .
13) العروة الوثقي، ج 1، ص 704 .
14) توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 934; عروة الوثقي، ج 2، ص 242 .
15) احزاب/56 .
16) معجم صحيفة الزهراء، شيخ جواد قيومي .
17) الف: آيت الله خامنه اي: اگر موجب توهين و هتك باشد اجتناب لازم است .
ب: آيت الله مكارم: در فرض مسئله حرام است .
ج: آيت الله سيستاني: جايز نيست .
د: آيت الله صافي: اين گونه حركات مناسب دوستان اهل بيت نيست و بايد مؤمنين از آن بپرهيزند .
ه: آيت الله بهجت: در صورت صدق عنوان هتك، حكم آن نزد متشرعه واضح است . (مسائل جديد، ج 2، ص 49، سيدمحسن محمودي).
18) مسائل جديد، ج 2، ص 75، به نقل از آيات عظام صافي، فاضل، تبريزي و مكارم .
19) مفاتيح الجنان، انتشارات فاطمة الزهرا، ص 67 .
20) همان، ص 423 .
21) بحارا الانوار، ج 43، ص 58 .
22) چشمه در بستر، ص 318 .
23) كشف اليقين، علامه حلي، ص 354 .
24) مفاتيح الجنان، انتشارات فاطمة الزهرا، قم، ص 91 .